87664 IMGP0427

ROZDZIAŁ XIV

Moda końca XX wieku

WARUNKI EKONOMICZNE - GLOBALIZACJA Po 1975 roku w przemyśle tekstylnym i odzieżowym dały się odczuć skutki pierwszego kryzysu naftoweg. Kryzys ekonomiczny w 1991 roku jeszcze pogłębił ten stan.

Na początku lat osiemdziesiątych kreatywność stanowiła niejako wyłączną cechę mody tworzonej we Francji, jednak tempo rozwoju tutejszego przemysłu słabło, w przeciwieństwie do innych krajów europejskich, takich jak Niemcy, Anglia, Holandia, a także Stanów Zjednoczonych. Branża, do której w 1963 roku należało tysiąc czterdzieści siedem przedsiębiorstw o łącznych obrotach 1,5 miliona franków, w 1973 roku obejmowała dwa tysiące siedemset czeterdzieści sześć firm. Rozdrobnienie sektora na wiele małych zakładów osiągnęło wówczas kulminację, ostatecznie jednak przeważyła tendencja przeciwna. W 1981 roku, mimo istnienia dwóch tysięcy dwustu firm, aż 50% obrotów było udziałem stu największych zakładów. Tylko piętnaście spośród nich miało obroty w wysokości 70 milionów franków, z grupą Cacharel Jeana Bousqueta na czele, za którą plasowali się — Weil, weteran prit^t-porter, Weinberg i Bidermann¹.

Coraz trudniejszy stawał się dialog między przemysłem a haute couture. Próby porozumienia między przemysłowcami i kreatorami, podejmowane przez drugą generację stylistów w latach siedemdziesiątych, w większości nie powiodły się.

Przedsiębiorstwa coraz częściej zlecały realizację modeli podwykonawcom zagranicznym, zrzucając z siebie część związanego z produkcją ryzyka i odpowiedzialności W 1980 roku Daniel Hechter zamknął swoją wytwórnię w Bretanii, by skupić się na marketingu i projektowaniu. Od 1975 roku francuski eksport artykułów odzieżowych stale się zmniejszał, rósł natomiast import.

Przemysłowcy francuscy dziesięć lat późnie), niż ich europejscy sąsiedzi, zdecydowali się na rozproszenie produkcji, wytwarzając 7% ogólnego produktu w krajach o niższych niż we Francji płacach². W tym samym czasie do współzawodnictwa włączyły się kraje nie mające dotychczas tradycji w dziedzinie ogólnoświatowej mody. Odtąd będzie się już mówić o modzie amerykańskiej, włoskiej, japońskiej, belgijskiej czy holenderskiej.

Choć Paryż nadal pozostaje stolicą mody, to pełni raczej funkcję .platformy startowej" dla nowych twórców, a praca w tym mieście stała się obowiązkowym etapem w karierze każdego kreatora, koniecznym do pozyskania przychylności publiczności i prasy.

Wraz z decentralizacją produkcji państw wysoko rozwiniętych zachodnia moda upowszechniła się w wielu regionach: w Afryce Północnej, Maroku, na Środkowym Wschodzie, w Europie Wschodniej, Azji Południo-wo-Wschodniej, Chinach. Niektóre z tych krajów same podjęły próby zaistnienia na scenie mody międzynarodowej. Na początku lat dziewięćdziesiątych swoje kolekcje w Paryżu prezentowali Koreańczycy i Chińczycy, a federacja producentów tajwańskich zorganizowała w maju 1994 roku „Taipe Fascination” — pokaz propozycji jedenastu kreatorów.

Paryż pozostaje stolicą mody z racji uroczyście celebrowanych pokazów kolekcji haute couture i prćt-a-porter, cztery razy w roku ściągających nabywców i dziennikarzy z całego świata.

Moda haute couture, paryska .specjalność", której krytyczni obserwatorzy bezustannie przepowiadają rychły koniec, przez wielu uważana za przeżytek, stanowi wszakże siłę napędową zakrojonej na szeroką skalę działalności ekonomicznej, produkcji damskiej i męskiej

SYLWETKA OD 1978 DO 1996 ROKU 999-1003,1026.1027. 1031.1035.1039. 1043; 1045. Powrót do pomnonych pwdmitenii ramion staI •łą cechą charakter ystyemą sylwetki lat 80. Dominująca Dnia jest szeroka, z zaznaczoną taką, nawet jeżeli w propozycjach Anedkw Alaia i Marka Audfoeta dosyć wcześnie zndsrły są również stroje obcisłe. Po powrocie mini dopuszczalne stały są wszystkie dkagoid Dopiero pod koniec lat 80. tą uporządkowaną Brdą zburzył styl grunge Talia ukgia podwyższeniu. Ramiona powróciły do naturalnych loziniirów. ukrarda stały słą luźniejsze. Na puiiątlui lat 90. znowu panowała modą na ubiory uwydatniające naturalna Dnie dala. w styki gtamour

999.    Naom Campbel w body i legginsach

z czarnej wiskozy, pasie -gorseoe z ażurowej skóry, pantoflach na wysokiej podeszwie z korka i skóry. Projekt Azzedme Alaia. realizacja Massaro lato 1992. Archiwum Alaia.

Fot. feflar Lndberg.

1000. AgnćsB.. kandigan z bawełnianego mołtonu zapinany na perłowe zatrzaski, szkic I979. Archiwum Agnes B

1000