436
436
MODA KOŃCA XX WIEKU
Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych nastąpił spektakularny powrót do mody lat siedemdziesiątych, zapoczątkowany przez Martine Sitbon fil. 1019] i Thier-ry’ego Muglera zimą 1986 roku. Narodził się styl grunge, skupiony wokół zespołów rockowych z Zachodniego Wybrzeża Stanów Zjednoczonych, takich jak Nirwana. Ten fenomen popkultury plasuje się gdzieś w pół drogi między nihilistyczną i gwałtowną estetyką punkową a estetyką neohippisowską. Na ubogą garderobę w stylu grunge składają się starocie, znoszone ubrania z różnych epok zestawione z anarehizująeą przekorą, powyciągane swetry i spódnice, podarte i po wycierane spodnie. Do łask powróciły ubrania kupowane na pchlich targach i .ciuchach", z których każdy może sam skomponować swój grunge'owy strój.
W tym samym okresie uznanie w świecie mody zdobyła grupa projektantów belgijskich.
proponujących modę skromną i surową, związaną z nurtem minimalistycznym, w którym już wcześniej wyróżnił się Helmut Lang [il. 1031], a zarazem z fenomenem stylu grunge. Wprowadziło to niemałe zamieszanie zarówno w organizacji procesów produkcyjnych, jak i w zasadach prezentacji kolekcji. Jednak poczynania Martina Margieli [ii. 1024], wiodącej postaci tego nurtu, odczytywać należy raczej jako krytykę systemu funkcjonowania organizacji związanych z modą niż asymilację zjawiska popkulturowego. Swoje kolekcje, szokujące profesjonalistów radykalizmem i agresywnością, prezentował w niecodziennych wnętrzach, np. opuszczonym magazynie kolejowym, nieczynnej stacja metra czy na nie zabudowanych terenach w XX dzielnicy Paryża.
Około 1992 roku, gdy znaczna część młodzieży wciąż ubierała się w stylu grunge, kreatorzy zdecydowali się zareagować na to, co uważali za zagrożenie dla oficjalnej mody. -glamour, tak bowiem ochrzciła to zjawi specjalistyczna prasa, przywrócił zainters/ ■ nie wyszukaną elegancją w takiej formie. • kiej prezentowały ją w mediach top model!
I MODA, SZTUKA I KULTURA 1011,1012,1020- 1023,1033. Uznani* mody za formy sztuki użytkowej zbiegło się w czasie ze zjawiskiem wzajemnego przenikania sztuk plastycznych. Okres ten obfitował w wystawy mody w muzeach (na przykład prac Yves'a Saint | Laurenta czy Issey Miyake), instalacje Daniela Burena w butikach Comme des Garęons w Tokic czy w butiku Stijl w Brukseli, udział I w przedsięwzięciach teatralnych lub | kinematograficznych Christiana Lacroix czy Jeana I Paula Gaultiera. W modzie charakterystyczne były | nawiązania do sztuki słynnych artystów - np.
| suknie Popy Moreni dedykowane były Jacksonowi Pollockowi, natomiast katalogi opracowywano współpracując z najwybitniejszymi fotografikami I i rysownikami...
I020. Issey Miyake, suknia ze stojącym kołnierzem z cegłastęgo poliestru. I992. Plakat wystawy ,Energies“ w Stedelijk Museum. Amsterdam. I990. Archiwum Issey Miyake. Fot lrving Penn.
1021. Jean-Charles de Castdbajac, „epistolamy* płaszcz przeciwdeszczowy, przeźroczysty plastik z kieszonkami wypełnionymi pocztówkami malowanymi przez Saint Clair Cemin. lato I992. Archiwum Jean-Charles de Casteloajac
1020
£3