88163 image131 (6)

B, Nirmwtko. Kałi)t<rH<c stotoer. Warszawa 2007. ISBN 978-S3 6CIS07-11 -K. -I by \VAl(> 2037

Podsumowań* 261

2.    Materiał kształcenia różnicuje metody na wicie sposobów. Oto przykłady:

A.    wzięty z życia wymaga autentyzmu uczenia się (od warunkowania zachowań do projektu badawczego),

B.    naukowy jest poznawany głównie przez niską i wysoką symulację rzeczywistości (od pokazu, pracy z tekstem i wykładu do wycieczki i dyskusji),

C.    społeczny jest przeżywany i poznawany głównie w pracy grupowej (od samorządności do środowiskowego projektu badawczego),

I). przyrodniczy jest podatny na metody obserwacyjno-doświadczalne (od wycieczki do laboratoryjnego projektu badawczego).

3.    Wymagania programowe podzielimy jedynie na dwa poziomy:

A.    Poziom niższy (szkoła podstawowa i słabsi uczniowie szkoły średniej) to pole zastosowań warunkowania, modelowania, opowiadania, pokazu, wycieczki i pogadanki.

B.    Poziom wyższy (zaawansowani uczniowie szkoły podstawowej i szkoła średnia) umożliwia zastosowanie pozostałych metod kształcenia, w tym także narady, samorządności, gry dydaktycznej, zbiorowej prezentacji i projektu badawczego.

Jest w czym wybierać, lecz. największe znaczenie ma - jak ustaliliśmy to na wstępie przeglądu metod kształcenia (r. 8) - własna twórczość metodyczna nauczyciela!

Podsumowanie

Uczenie się we współpracy jest organizowaniem uczenia się opartego na wykorzystaniu edukacyjnych właściwości grupy nieformalnej, tworzącej silne związki między uczniami. Oddział szkolny, obok funkcji administracyjnych, odgrywa rolę grupy odniesienia, z którą uczeń w znacznym stopniu utożsamia się, przy pewnym osłabieniu związku z rodziną - grupą pierwotną, która dała mu podstawy rozwoju społecznego.

Grupa zdrowa jest nastawiona na osiąganie swoich celów własną pracą i na zgodne współdziałanie z otoczeniem, natomiast grupa chora chce uniknąć wysiłku przez obniżanie wartości innych grup i osób. Tworzą się w niej stereotypy - uproszczone negatywne obrazy „przeciwników”, co uzasadnia ostrą rywalizację i autorytarną strukturę wewnętrzną. Przez takie stadium mogą przechodzić grupy zadaniowe, powoływane przez nauczycieli na czas wykonywania czynności przewidywanych programem przedmiotu.

W każdej grupie nieformalnej występuje społeczne uczenie się, czyli uczenie się zachowań według wzorów przyjętych w tej grupie. Działa wpływ społeczny zmiana zachowania jednostek ze względu na innych członków grupy.

wv/w.waip.com.pl

B, Nirimrrku. K<z(afonv cW«, Warsisiwa 2007. ISBN W78-K36CiS0?.|1 •«.« Iy, WAlP 2007

262 Rozdział 8. Ksztaken* grupowe

Ta zmiana stanowi facylitację, ułatwienie podejmowania czynności, ale może też, w grupie chorej, objawiać się jako próżniactwo społeczne, przerzucanie wysiłku na innych. Wytwarza się myślenie grupowe - powierzchowne uzgadnianie opinii w poczuciu bezwzględnej słuszności wszystkich decyzji grupowych. Takie myślenie prowadzi do zachowań ryzykownych, na które jednostka by się nie odważyła.

Metody kształcenia grupowego możemy poklasyfikować tak, jak przedstawia poniższa tabela.

Tabela 40. Metody kształcenia grupowego (uproszczenie)

AUTENTYZM UCZENIA Się WYSOKI UMIARKOWANY NISKI
Główna czynność ucznia	działanie	oglądanie	słuchanie
Kształcenie z przewagą emocji {wychowanie)	samorządność	granie ról	narada
Kształcenie w pełni zrównoważone	gra dydaktyczna	wycieczka	dyskusja
Kształceniezprzewagą poznawania (nrmezonie)	projekt badawczy	zbiorowa prezentacja	pogadanka

Wc wszystkich metodach kształcenia grupowego zestawionych w tab. 40 działanie grupy jest pierwszoplanowe, jednak tylko w pierwszej kolumnie („działanie”) obejmuje to wszystkich uczniów, natomiast w drugiej („oglądanie”) i trzeciej („słuchanie") rola większości sprowadza się, niestety, do odbioru informacji.

jak każda z metod kształcenia indywidualnego, metody kształcenia grupowego wykazują różne czynniki zmiany w uczniu, wartości i ograniczenia. Zestawia je tab. 41.

\’ie ma metod kształcenia bez istotnych ograniczeń: społecznych, poznawczych, organizacyjnych, finansowych. To główny powód, by je stosować na zmianę i by tworzyć nowe metody. Bardzo ważne są także dwa inne powody:

1.    Rozmaitość modeli uczenia się - z różną rolą wiadomości i umiejętności, teorii i praktyki.

2.    Rozmaitość treści kształcenia, o różnej wadze poszczególnych kategorii celów emocjonalnych i poznawczych.