88878 wstęp do teorii polityki img 89

95

Uzyskane i przeanalizowane materiały służą do podjęcia odpowiednich akcji. Są one prowadzone w celu uzyskania korzyści dla własnego państwa. Akcje te mogą obejmować szerokie spektrum działań, w zależności od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Mogą to być np. potajemne udzielenie pomocy państwu zaprzyjaźnionemu bądź udzielenie poparcia grupom opozycyjnym państwa obcego.

Istnieją różne rodzaje wywiadu, który może być użyty zarówno w ramach środków politycznych, gospodarczych i finansowych, wojskowych, jak również w ramach kulturowych. Stąd leż do najczęściej wymienianych należą wywiady: polityczny, ekonomiczny, wojskowy, naukowy⁶⁹.

Równolegle do działalności wywiadowczej rozwija się kontrwywiad, którego celem jest ochrona kraju i tajemnic państwowych przed penetracją obcych ośrodków'. Pracę kontrwywiadu cechuje posługiwanie się dezinformacją, polegającą na dostarczaniu obcym wywiadom danych wypaczających prawdziwy obraz™.

3.5.2 Udział państwa w wielostronnych operacjach pokojowych

Zdefiniowanie operacji pokojowychjest niezwykle trudne. W literaturze po-jawiąjąsię pewne definicje o cechach negatywnych, według których operacje pokojowe nie są opisane w' Karcie Narodów Zjednoczonych, nie są insty tucją w rozumieniu rozdziału VI, nie sąteż akcjami zbiorowymi w rozumieniu artykułu 41 i 42 Karty; nie są sankcjami, ani wymuszeniem. Podczas prowadzenia operacji nie roz-różniasię agresora i ofiary, a siły interwencyjne są neutralne⁷¹. Najdłuższą tradycję w prowadzeniu operacji pokojowych posiada Organizacja Narodów Zjednoczonych, pomimo, że KartaNarodów Zjednoczonych nic zawiera żadnego pojęcia ani definicji takich operacji”. Dopiero po zakończeniu zimnej wojny, na zlecenie Rady Bezpieczeństwa ONZ, ówczesny sekretarz generalny: Boutros Boutros-Ghali opracował raport zmierzający do zwiększenia skuteczności ONZ. W „Programie dla Pokoju”, przedstawionym w czerwcu 1992 roku Boutros-Ghali zdefiniował następujące rodzaje operacji pokojowych ONZ: 1) dyplomacja prewencyjna (preventive diplo-macy), oznaczająca działanie mające zapobiegać powstawaniu sporów między stronami, przeciwdziałać przeradzaniu się istniejących sporów w konflikty zbrojne, ograniczać zasięg tych konfliktów w przypadku ich powstania oraz zapobiegać jego ewentualnemu nawrotowi; 2) tworzenie pokoju (peacemaking), oznaczające działanie mające doprowadzić do porozumienia zwaśnionych stron, głównie za pomocąśrod-ków przewidzianych w rozdziale VI Karty Narodów Zjednoczonych; 3) utrzymanie

^w Szerzej zob. Broili sławski, op.cit., 38-40.

⁷⁰    Mała Encyklopedia Wojskowa, t, 2, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodo-wej 1967, s. 82.

⁷¹    Józef Kukułka, Leonard Lllkaszuk (red.). Od konjliklów do partnerskiej współpracy. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej 1997,s. 146-147.

⁷⁷ „Karla Narodów Zjednoczonych”, San Francisco. 26 czerwca 1945, [w:] Przyborowska-Klimczak, op.cit., s. 5-47.