89117 OMiUP t2 Gorski7

ROZDZIAŁ 5. WYMIENNIKI CIEPŁA

5.1. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE

5.1.1. INFORMACJE WSTĘPNE

W gospodarce energetycznej siłowni okrętowej bardzo często znajdują zastosowanie różne formy wymiany ciepła. Zachodzą one między czynnikami o różnych temperaturach, przy czym właściwości fizyczne i chemiczne czynników biorących udział w wymianie ciepła mogą być identyczne albo różne.

Wymiana ciepła między czynnikami odbywa się w urządzeniach zwanych wymiennikami ciepła. Dzieli się je w zależności od przeznaczenia oraz od zachodzącego w czasie pracy procesu cieplnego. W chłodnicach i podgrzewaczach mamy do czynienia jedynie ze zmianą temperatury czynników biorących udział w wymianie ciepła. W skraplaczach następuje proces zmiany stanu skupienia (w tym wypadku skraplanie), dzięki odprowadzaniu ciepła. W wypa-rownikach wreszcie zachodzi bardziej złożony proces, polegający na podgrzewaniu czynnika do temperatury wrzenia, częściowym odparowaniu, a następnie ochłodzeniu uzyskanej pary aż do jej skroplenia.

Spotykane w siłowniach okrętowych wymienniki ciepła należą do grupy wymienników dwuczynnikowych, co oznacza, że w procesie wymiany ciepła biorą udział jedynie dwa czynniki. Mogą to być zarówno czynniki różniące się od siebie właściwościami fizycznymi i chemicznymi (np. olej i woda), jak też czynniki o tych samych właściwościach chemicznych, różniące się tylko temperaturą (np. woda-woda).

Czynniki biorące udział w procesie wymiany ciepła możemy podzielić na czynnik tzw. roboczy i obrabiany. Klasyfikacja tego typu wynika z celu, któremu służy wymiana ciepła.

W razie na przykład konieczności przeprowadzenia chłodzenia oleju smarowego silnika spalinowego, czynnikiem roboczym w chłodnicy jest woda chłodząca, czynnikiem zaś obrabianym — olej smarowy, jeżeli natomiast celowo podgrzewa się jakiś czynnik gorącym olejem, to wówczas olej jest czynnikiem roboczym, mimo że — podobnie jak w chłodnicy — również i tu następuje oddawanie ciepła przez olej, czyli jego ochładzanie.

7