53664 OMiUP t2 Gorski8

W konkretnych wymiennikach ciepła mamy do czynienia:

—    w podgrzewaczach — z czynnikiem grzewczym i ogrzewanym,

—    w chłodnicach — z czynnikiem chłodzącym i chłodzonym,

—    w skraplaczach — z czynnikiem chłodzącym i skraplanym,

—    w wyparownikach — z czynnikiem grzewczym i odparowywanym.

Niekiedy podane określenia są względne. Ma to miejsce na przykład

w chłodnicy turbinowego oleju smarowego, która może być równocześnie podgrzewaczem skroplin.

W wymiennikach ciepła używanych w okrętownictwie, w procesie wymiany ciepła uczestniczą najczęściej następujące czynniki:

—    woda zaburtowa

-    woda słodka,

-    olej smarowy,

-    para wodna,

-    para czynnika chłodniczego,

-    powietrze,

—    woda słodka

-    powietrze,

—    woda słodka z obiegu chłodzenia silnika głównego

-    woda morska,

—    para wodna

-    woda morska,

-    olej napędowy lub opałowy,

-    olej smarowy,

-    woda słodka

—    spaliny wylotowe z kotła

-    woda słodka,

-    powietrze.

Dwa ostatnie przykłady dotyczą wymienników ciepła stanowiących integralne części instalacji kotłowej.

Najważniejszymi czynnikami uczestniczącymi w procesach wymiany ciepła są: woda zaburtowa, woda słodka, para wodna, spaliny wylotowe, oleje smarowe i paliwa.

Woda zaburtowa, stosowana najczęściej jako czynnik roboczy w okrętowych wymiennikach ciepła, ma wiele istotnych cech dodatnich, przede wszystkim dostępność i łatwość uzyskania oraz wysoki współczynnik przejmowania ciepła. Cechą ujemną natomiast jest aktywność wody zaburtowej morskiej, szkodliwie wpływająca na trwałość rurociągów i armatury instalacji wymienników ciepła.

Woda słodka ma równie wysoką wartość współczynnika przejmowania ciepła i nie zagraża w takim stopniu jak woda morska trwałości elementów instalacji. Cechą ujemną jest konieczność stosowania na statkach morskich zamkniętego obiegu wody słodkiej. Niekiedy stosowanie wody słodkiej jako

8