89385 Zależności lekowe i narkomnie0003

Farmakologia dla pielęgniarek

U osób uzależnionych,

rozwijają się

z czasem zaburzenia somatyczne: uszkodzę- \v nie wątroby, nerek, płuc, błon śluzowych, §pfi zaburzenia neurologiczne i psychiczne; ' > w; Uzależnienie w konsekwencji prowadzi do-⁵ ,, kt degradacji społecznej i psychicznej. Osoby , SU potrzebujące coraz większych ilości środka fi..'-uzależniającego zaczynają pożyczać pienią- ut fi’U7

dze, kradną, zaczynają handlować narkoty-. Witkami, wchodzą w konflikt z prawem. \ ,g-^r W uzależnienie najczęściej popada się fi z własnej winy, jednak osoba uzależniona

^: be

C'

T

Zespół abstynencji może wystąpić nie tylko po odstawieniu środka, który uzależnienie wywołał, ale także po zmniejszeniu jego dawkowania.

Objawy zespołu oraz ich intensywność zależą m.in. od:

•    środka, który uzależnienie wywołał;

•    czasu jego stosowania;

•    wielkości przyjmowanych dawek;

•    drogi stosowania.

W zespole abstynencji dominują objawy pobudzenia nerwowego, a w zespołach powikłanych, które stanowią zagrożenie życia występują także napady drgawek kloniczno--tonicznych. Szczególnie ciężkie objawy abstynencyjne występują u osób uzależnionych po podaniu im związku antagonistycz-nego (np. osobie uzależnionej od morfiny -naloksonu).

Jak już wspominano, na szybkość powstawania uzależnienia istotny wpływ ma rozwój tolerancji. Należy jednak podkreślić, że tolerancja nie rozwija się w jednakowym tempie i w jednakowym stopniu na wszystkie działania. Najszybciej rozwija się ona na działanie odurzające środka czy leku uzależniającego, wolniej na inne działania na OUN, np. na działanie depresyjne na ośrodek oddechowy.

Tolerancja sprawia, że osoba uzależniona zwiększa dawki przyjmowanego środka dla pożądanego rezultatu czyli wywołania euforii lub innych pozytywnie odbieranych przez nią wrażeń. Zwiększanie dawki środka odurzającego zwiększa poważnie ryzyko wystąpienia zatrucia ostrego.

Należy też wiedzieć, że tolerancja jest zazwyczaj tolerancją krzyżową, co oznacza, że zmniejsza się również wrażliwość organizmu na działanie innych psychoaktywnych środków odurzających, których dany osobnik aktualnie nie zażywa. Sytuacja ta dotyczy zazwyczaj środków z tej samej grupy, bądź środków o podobnym mechanizmie działania.

Niekiedy jednak u osób uzależnionych zamiast tolerancji występuje uwrażliwienie, czyli zwiększenie wrażliwości organizmu na działanie danego środka. Uwrażliwienie może być wynikiem uszkodzenia wątroby lub zmniejszenia aktywności enzymów me-

lisi; ''

tabolizujących środek, który uzależnieni Wjfi wywołał, np. u alkoholików upojenie moż$p WtP-być wywołane bardzo niewielkimi ilościa®ft f alkoholu.

Uzależnienia niosą poważne negatywjgs p|£>] skutki zarówno dla osób uzależnionych, j^jf |>;^_u i dla ich otoczenia. Osoby uzależnione, Pozg ftfc

bezpośrednim działaniem środka uzależnia- '■ i $/.

jącego na organizm, narażone są w duzfl |1 ne większym stopniu na zakażenia bakteryjnej • ny grzybicze czy wirusowe, ponieważ środki'¹ l tei uzależniające wstrzykiwane są najczęściej'!? li ną bez zachowania zasad aseptyki. Często śród- ;? . w* ki nadużywane otrzymywane są „sposobami?? ff ga domowymi”, a zawarte w nich zanieczyści p: zii czenia mogą wywoływać odczyny alergiczne j t m ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie;!; fijti Ponadto zawartość substancji czynnej - oJ w nielegalnie produkowanych preparatach waha się w dużych granicach, co również ' • , eh sprzyja przypadkowym przedawkowaniom. fi

; sp

jest osobą chorą, której funkcje psychiczne fi zostały w istotny sposób zaburzone przez b/ni stosowany narkotyk. Uzależnienie jest więcfifi chorobą o podłożu neurochemicznym,.:. a osoba uzależniona bezwzględnie wymaga leczenia.

Terapia uzależnień powinna być zróżni-cowana. Należy uwzględnić w niej wiek pa-fi: cjenta, doświadczenia, jakie zdobył on w życiu przed rozpoczęciem przyjmowania śród- j ków uzależniających, rodzaje zażywanych; środków, ich dawki, częstotliwość i sposób przyjmowania. Ważne jest, czy pacjent wyraża chęć zerwania z nałogiem, podjęcia, współpracy z personelem medycznym oraz; czy może liczyć na pomoc swoich najbliZ; szych. Leczenie powinno być przeprowadza; ne w specjalistycznych placówkach służb'

!VPH