66 Ćwiczenie nr 9
- powinna być klarowna, bezbarwna, bez zapachu, bez smaku,
- nie powinna zawierać bakterii chorobotwórczych, pasożytów zwierzęcych oraż ich larw i jaj,
- nie powinna zawierać związków trujących lub szkodliwych dla zdrowia,
- nie powinna zawierać nadmiernych ilości związków wapnia, jak również zbyt małych jego ilości,
- powinna zawierać w odpowiedniej ilości te składniki, które są dla organizmu ludzkiego potrzebne (jod, fluor).
Bardziej szczegółowe kryteria jakim winna odpowiadać woda do picia i potrzeb gospodarczych w Polsce przedstawiono w poniższej tabeli:
Tabela 2. Dopuszczalny skład wody do picia i potrzeb gospodarczych.
Składnik |
Jednostka |
Dopuszczalna ilość |
Ogólna liczba kolonii bakterii w ml wody na żelatynie po 48 h w temp. 20°C |
25 | |
Ogólna liczba kolonii bakterii w ml wody na agarze po 24 h w temp. 37°C |
5 | |
Miano coli nie wiecej niż |
100 | |
Zapach roślinny |
z3R lub z2S | |
Mętność |
mg/1 |
3 |
Barwa |
mg Pt/1 |
20 |
Odczyn pH |
6,5 - 9,0 | |
Chlorki |
mg Cl /l |
250 |
Fluorki |
mg F71 |
1,0 |
Siarczany |
mg S04'2/1 |
150 |
Żelazo |
mg Fe+2/I |
0,3 |
Mangan |
mg Mn+2/l |
0,1 |
Ołów |
mg Pb+2/l |
0,1 |
Arsen |
mg As+3/1 |
0,05 |
Miedź |
mg Cu+2/l |
1,0 |
Cynk |
mg Zn+2/l |
5,0 |
Sucha pozostałość |
mg/1 |
500 |
Twardość ogólna |
“twardości |
20 |
Wolny chlor użyteczny |
mg Clj/l |
0,3 - 0,5 |
Fenol |
aby nie powstawał zapach chlorofe-noli | |
C02 agresywny |
mg C’02/1 |
0 |
Do wód przemysłowych zalicza się wody, które sa bezpośrednio lub pośrednio używane do procesów technologicznych. Ważne znaczenie maja wody używane do produkcji pary (wody kotłowe), które winny być pozbawione substancji mineralnych. Wymagania stawiane wodzie do celów energetycznych reguluje norma PN-85/C-04601 (norma do wglądu podczas wykonywania ćwiczenia).
Do podstawowych wskaźników charakteryzujących właściwości fizyczne wody należą temperatura, zapach, smak, przeźroczystość i mętność oraz przewodnictwo elektryczne. Chemiczne wskaźniki jakości wody to: odczyn, utlenialność, zawartość związków azotu, żelaza, manganu, zawartość chlorków i siarczanów, kwasowość, zasadowość, sucha pozostałość zawiesiny, twardość, zawartość C02 i tlenu rozpuszczonego, biochemiczne zapotrzebowanie tlenu BZT, ChZT - chemiczne zapotrzebowanie tlenu, zawartość metali ciężkich, radioizotopy i inne. Sposoby wyznaczania tych wskaźników są szczegółowo opisane w polskich normach lub literaturze tyczącej badania wody i ścieków np.: praca zbiorowa pod redakcją W. Hermanowicza, Fizyczno - chemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, W-wa 1976.
Poniżej omówiono krótko wybrane chemiczne wskaźniki, które określa się przy ocenie wody przeznaczonej do celów energetycznych.
Dla większości wód waha się on w granicach 6,8-7,3 pH. Większe zmiany odczynu mogą świadczyć o zanieczyszczeniu wody ściekami. Odczyn nie ma znaczenia pod względem sanitarnym dla wody do picia, natomiast jest bardzo ważnym wskaźnikiem przy ocenie agresywności wody lub jej zdolności do pienienia.
Dla określenia ilości substancji organicznych zawartych w wodzie podaje się utlenialność czyli właściwość wody polegającą na redukowaniu nadmanganianu potasowego wskutek utleniania się obecnych w wodzie związków organicznych. Najmniejszą utlenialność maja wody artezyjskie i czyste wody powierzchniowe. Podwyższona utlenialność wskazuje na zanieczyszczenie i jest najczęściej wywołana substancjami pochodzenia zwierzęcego. Podwyższenie utlenialności związane jest również z zanieczyszczeniem wody pod względem bakteriologicznym.
Zawartość tlenu w wodzie, a ściślej procent nasycenia wody naturalnej tlenem jest jednym z podstawowych wskaźników stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Czyste wody powierzchniowe wykazują stopień nasycenia tlenem bliski 100%. W miarę wzrostu zanieczyszczenia wody substancjami organicznymi stopień nasycenia spada, gdyż część tlenu zużywana jest w procesach biochemicznych zachodzących w wodzie. Oznaczenie zawartości tlenu rozpuszczonego w wodzie wykonuje się celem określenia, czy istnieją warunki do samooczyszczenia się wody naturalnej. Zawartość tlenu kontroluje się również w wodzie kotłowej, gdyż tlen występujący łącznie z agresywnym C02 intensyfikuje procesy korozji urządzeń kotłowych.
Jest to pozostałość po odparowaniu wody, wysuszona w temp. 105°C, zważona i wyrażona w mg/1. Składają się na nią wszystkie substancje stale, rozpuszczone i zawieszone w wodzie. Wody o dużej suchej pozostałości rzędu tysiąca i więcej mg/1 nie nadają się do zasilania kotłów, nawadniania pól, a nawet niepożądane są w gospodarstwach domowych np. dla wód wodociągowych sucha pozostałość nie powinna przekraczać 500 mg/1.