nusti t.ii|i)uuu uKi csut się juko przeciętny ważony Koszt pozyskiwania przez firmę kapitału z różnych źródeł (up. kredyt bankowy, emisja obligacji czy akcji).
Do najczęściej stosowanych w praktyce dyskontowych metod oceny projektów inwestycyjnych zalicza się:
- metodę wartości /aktualizowanej netto (Ne: Presenl Va1ue - NPV), -zdyskontowany okres zwrotu,
- wewnętrzna, stopę zwrotu (InternetI Puste of Return - JUR), -zmodyfikowaną wewnętrzny stopę zwrotu (Modified Internat Ratę of
Return - MIRR),
- wskaźnik rentowności (Profstability lndex - PI).
Wartość zaktualizowana jest sumą zdyskontowanych przepływów pieniężnych, jakie dane przedsięwzięcie wygeneruje w czasie swego trwania. Wielkość tę liczy się ze wzoru
n rP
(S.5) NPV= L -----
K J i-o (1 + r)'
gdzie n - okres obliczeniowy (w latach), który jest sumą okresu ponoszenia nakładów i okresu osiągania dodatnich przepływów pieniężnych, pozostałe oznaczenia jak wcześniej.
W metodzie tej oczekiwane przepływy środków pieniężnych są dyskontowane za pomocą kosztu kapitału projektu r, przy czym zakłada się, że jest on stały we wszystkich okresach.
Ze względu na to, że metoda wartości zaktualizowanej uwzględnia wszystkie przepływy związane z daną inwestycją, tzn. zarówno dodatnie, jak i ujemne, nazywana jest wartością, zaktualizowanąnelto. Wartość zaktualizowana netto jest różnicą między wartością obecną wpływów (dodatnich przepływów) i wartością obecną wydatków (ujemnych przepływów). Z ekonomicznego punktu widzenia NPVjest wartością dodaną do wartości firmy realizującej dany projekt. Informuje, o ile wartość rynkowa inwestycji przewyższa koszt podjęcia danego projektu inwestycyjnego.
Jeśli NPV jest dodatnia, to przepływy środków pieniężnych zapewniają dodatkowy dochód, a rozważany projekt należy przyjąć do realizacji. W przypadku ujemnej wartości NPV dany projekt powinien zostać odrzucony. Gdy wybór dokonywany jest między projektami wzajemnie wykluczającymi się1, to należy wybrać ten, który ma wyższą dodatnią wartość NPV.
Wartość zaktualizowana netto równa zero oznacza, że przepływy środków pieniężnych projektu dokładnie wystarczają na to, aby:
- spłacić zainwestowany kapitał,
- przynieść wymaganą stopę dochodu z kapitału.
Metoda wartości zaktualizowanej netto:
- uwzględnia fakt, że złotówka dzisiaj jest więcej warta niż złotówka jutro, ponieważ dzisiaj może ona być natychmiast zainwestowana i przynosić zysk w postaci odsetek;
- opiera się wyłącznie na prognozowanych przepływach pieniężnych z danego przedsięwzięcia oraz na alternatywnym koszcie kapitału;
- uniezależnia decyzje inwestycyjne od gustów kierownictwa, doboru metod księgowania, rentowności bieżącej działalności firmy itd.;
-jest addytywna - wartości zaktualizowane różnych inwestycji mogą być do siebie dodawane, ponieważ zawsze są mierzone w złotówkach dzisiejszych.
W przypadku występowania dwóch przedsięwzięć A i B łączna wartość zaktualizowana netto obu inwestycji wynosi NPV(A + B) = NPV(A) + NPV(B). Jeżeli przedsięwzięcie B ma ujemną wartość zaktualizowaną netto, to po dołączeniu go do przedsięwzięcia A o dodatniej wartości NPV wspólne przedsięwzięcie (A + B) będzie miało mniejszą wartość zaktualizowaną niż sarno przedsięwzięcie A. Zatem zastosowanie metody wartości zaktualizowanej netto do oceny projektów inwestycyjnych wyklucza możliwość stwierdzenia, że pakiet składający się z dobrej i złej inwestycji jest lepszy od jednego dobrego przedsięwzięcia2.
Metoda wartości zaktualizowanej netto uznawana jest za jedno z lepszych kryteriów oceny efektywności inwestycji.
Przykład 5.3. Obliczyć o ile wartość rynkowa inwestycji A, B i Ć z przykładu 5.1 przewyższa koszt podjęcia danego projektu inwestycyjnego, jeśli stopa dyskontowa (koszt kapitału firmy) wynosi 5%.
Zdyskontowane wartości przepływów pieniężnych otrzymuje się ze wzoru: CF,/( 1 + r)1, np. dla projektu A: zdyskontowana wartość przepływu pieniężnego po pierwszym okresie, wynosi 3500/(1 + 0,05) = 3333,333, po drugim okresie 3500/(1 + G,05)2 = 3174,603 itd. Pozostałe zdyskontowane wartości przepływów pieniężnych dla projektu A, B i C zawarte są w tab. 5.3.
Z obliczeń zawartych w tab. 5.3 wynika, że każdy z projektów charakteryzuje się dodatnią wartością NPV. Należy jednak wybrać projekt A, bo w jego przypadku wartość NPV jest największa.
Jeśli rozważany projekt inwestycyjny jest ryzykowny, to do obliczenia NP V należy zastosować podejście probabilistyczne, w którym zakłada się, że nakłady ' są zdeterminowane (lub losowe), a wpływy z przedsięwzięcia są zawsze losowe.
Projekty wzajemnie wykluczają się, jeśli przyjęcie do realizacji jednego z nich powoduje odrzucenie drugiego.
R.A. Brealey, S.C. Myers, Podstawy finansów przedsiębiorstw, t. 1, PWN, Warszawa 1999, s. 146.