*• auj« i>.i|muju oKrcsiii -Sięjaico przeciętny wagony koszt pozyski
wania przez firmę kapitału z różnych źródeł (np. kredyt bankowy, emisja obligacji czy akcji).
Do najczęściej stosowanych w praktyce dyskontowych riielod oceny projektów inwestycyjnych zalicza się:
— metodę wartości zaktualizowanej netto (Nel Presem Value - NPV),
-zdyskontowany okres zwrotu,
- wewnętrzna, stopę zwrotu (.(niemal Pnie of Return - IRR),
— zmodyfikowany wewnętrzny stopę zwrotu (Modifed Jn/enia! Role of Return - MJRR).
- wskaźnik rentowności (Profdabiliiy lndex - PT).
Wartość zaktualizowana jest sumą zdyskontowanych przepływów pieniężnych, jakie dane przedsięwzięcie wygeneruje w czasie swego trwania. Wielkość tę liczy się ze wzoru
n
(S.5)
NPV= >2
/“O
gdzie n - okres obliczeniowy (w latach), który jest sumą okresu ponoszenia nakładów i okresu osiągania dodatnich przepływów pieniężnych, pozostałe oznaczenia jak wcześniej.
W metodzie tej oczekiwane przepływy środków pieniężnych są dyskontowane za pomocą kosztu kapitału projektu r, przy czym zakłada się, że jest on stały we wszystkich okresach.
Ze względu na to, że metoda wartości zaktualizowanej uwzględnia wszystkie przepływy związane z daną inwestycją, tzn. zarówno dodatnie, jak i ujemne, nazywana jest wartością zaktualizowaną netto. Wartość zaktualizowana netto jest różnicą między wartością obecną wpływów (dodatnich przepływów) i wartością obecną wydatków (ujemnych przepływów). Z ekonomicznego punktu widzenia NPVjest wartością dodaną do wartości firmy realizującej dany projekt. Informuje, o ile wartość rynkowa inwestycji przewyższa koszt podjęcia danego projektu inwestycyjnego.
Jeśli NPV jest dodatnia, to przepływy środków pieniężnych zapewniają dodatkowy dochód, a rozważany projekt należy przyjąć do realizacji. W przypadku ujemnej wartości NP V dany projekt powinien zostać odrzucony. Gdy wybór dokonywany jest między projektami wzajemnie wykluczającymi się1, to należy wybrać ten, który' ma wyższą dodatnią wartość NPV.
Wartość zaktualizowana netto równa zero oznacza, że przepływy środków pieniężnych projektu dokładnie wystarczają na to, aby:
- spłacić zainwestowany kapitał,
- przynieść wymaganą stopę dochodu z kapitału.
Metoda wartości zaktualizowanej netto:
- uwzględnia fakt, żc złotówka dzisiaj jest więcej warta niż złotówka jutro, ponieważ dzisiaj może ona być natychmiast zainwestowana i przynosić zysk w postaci odsetek;
-opiera się wyłącznie na prognozowanych przepływach pieniężnych z danego przedsięwzięcia oraz na alternatywnym koszcie kapitału;
- uniezależnia decyzje inwestycyjne od gustów kierownictwa, doboru metod księgowania, rentowności bieżącej działalności firmy itd.;
-jes! addytywna - wartości zaktualizowane różnych inwestycji mogą być do siebie dodawane, ponieważ zawsze są mierzone w złotówkach dzisiejszych.
W przypadku występowania dwóch przedsięwzięć A i B łączna wartość zaktualizowana netto obu inwestycji wynosi NPV(A + B) = NPV(A) i- NPV(B). Jeżeli przedsięwzięcie B ma ujemną wartość zaktualizowaną netto, to po dołączeniu go do przedsięwzięcia A o dodatniej wartości NPY wspólne przedsięwzięcie (A + B) będzie miało mniejszą wartość zaktualizowaną niż sarno przedsięwzięcie A. Zatem zastosowanie metody wartości zaktualizowanej netto do oceny projektów inwestycyjnych wyklucza możliwość stwierdzenia, że pakiet składający się z dobrej i złej inwestycji jest lepszy od jednego dobrego przedsięwzięcia7.
Metoda wartości zaktualizowanej netto uznawana jest za jedno z lepszych kryteriów oceny efektywności inwestycji.
Przykład 5.3. Obliczyć o ile wartość rynkowa inwestycji A, B i C z przykładu 5.1 przewyższa koszt podjęcia danego projektu inwestycyjnego, jeśli stopa dyskontowa (kos2t kapitału firmy) wynosi 5%.
Zdyskontowane wartości przepływów pieniężnych otrzymuje się ze wzoru: CF,/( 1 + r)', np. dla projektu A: zdyskontowana wartość przepływu pieniężnego po pierwszym okresie wynosi 3500/(1 + 0,05) = 3333,333, po drugim okresie 3500/(1 +• 0,05)2 = 3174,603 itd. Pozostałe zdyskontowane wartości przepływów pieniężnych dla projektu A, B i C zawarte są w tab. 5.3.
Z obliczeń zawartych w tab. 5.3 wynika, że każdy z projektów charakteryzuje się dodatnią wartością NPV. Należy jednak wybrać projekt A, bo w jego przypadku wartość NPYjtsl największa.
Jeśli rozważany projekt inwestycyjny jest ryzykowny, to do obliczenia NPY należy zastosować podejście probabilistyczne, w którym zakłada się, że nakłady ' są zdeterminowane (lub losowe), a wpływy z przedsięwzięcia są zawsze losowe.
1 R.A. Brealey, S.C. Myers, Podstawy finansów przedsiębiorstw, t. 1, PWN, Warszawa 1999,
s. 146.
Projekty wzajemnie wykluczają się. jeśli przyjęcie do realizacji jednego z nich powoduje odrzucę n ie cl rugiego.