Charakterystyka metod analizy finansowej porównawczej i przyczynow ej
Porównania z planem w warunkach gospodarki rynkowej nabierają powtórnie znaczenia. Świadome kierowanie działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa wymaga bowiem wyraźnego sprecyzowania wizji, strategii, celów, planów i budżetów. Wobec dynamicznego i zmiennego otoczenia stałe porównywanie tego co jest, z. tym co być powinno, jest podstawą korekty działań lub założeń planowych w drodze do osiągnięcia wyznaczonych celów. W ten sposób można więc wykorzystywać nadarzające się szanse i unikać powstających zagrożeń.
Funkcjonowanie przedsiębiorstw w warunkach konkurencji wymaga przeprowadzania, oprócz porównań wewnętrznych, także porównań zewnętrznych. Pozwalają one na ocenę pozycji firmy w stosunku do innych podmiotów w środowisku gospodarczym. Tego typu porównania stanowią skuteczny instrument zarządzania przedsiębiorstwem, ponieważ stanowią podstawę do ujawniania istniejących rezerw. Pewną barierą dla ich przeprowadzania jest ograniczona dostępność informacji oraz trudność w spełnieniu warunku porównywalności. Stąd porównania w przestrzeni mają najczęściej charakter częściowy.
Duża wartość poznawcza porównań międzyzakładowych powoduje, że w literaturze i praktyce coraz więcej miejsca poświęca się bench-markingowi. Metodę tę opracował i rozwinął w latach osiemdziesiątych zespół Xerox Reprographics Manufactoring Group. Benchmarking polega na zidentyfikowaniu i zrozumieniu własnej działalności, funkcji oraz procesów, wykrywaniu najlepszych przykładów prowadzenia działalności zarówno w samej firmie, jak i poza nią. Benchmarking to również analizowanie powstałych z porównania luk dla stałego poprawiania poziomu prowadzonej działalności, aby stać się lepszym od najlepszych, oraz zyskać przewagę pozwalającą na bycie konkurencyjnym. Ważny w tym procesie jest fakt, by porównywać to, co jest porównywalne. Dla porównania trzeba opracować kryteria oraz mierniki. Przy czym nie mierzy się wyników lecz działania. Za takim pomiarem kryje się określona filozofia, w myśl której właściwe działanie prowadzi do pożądanych wyników. Miernikiem jest sukces przedsiębiorstwa odniesiony w wyniku koncentracji na głównych procesach tworzenia wartości w permanentnym procesie uczenia się.
Proces benchmarkingu obejmuje szereg faz. W najogólniejszym ujęciu wyróżnić można:
Fazę 1: badanie praktyki funkcjonowania przedsiębiorstwa, co pozwala na ujawnienie postępowych i destrukcyjnych procesów i sił, a tym samym na wskazanie kierunków niezbędnych działań.
33