Charakterystyką mcHui anufizy fimnsowyj porównawizyj i przyczrtum ty
rzędnej), ale też wielkości nadrzędnej. Na przykład ustalając odchylenie w kosztach materiałów bezpośrednich, ustala się jednoczesny wpływ zarówno wielkości produkcji (wielkość nadrzędna) jak i normy zużycia materiału na jednostkę produkcji oraz ceny za jednostkę zużytego materiału. W tym wypadku nic można jednoznacznie stwierdzić, czy występuje wzrost kosztów materiałów bezpośrednich, tożsamy z obniżeniem efektywności gospodarowania, czy też jest to wynik wzrostu wielkości sprzedaży.
Odchylenie względne ustala się korygując poziom analizowanej wielkości bazowej o zmiany wielkości nadrzędnej, co przedstawia wzór:
O = Kt
AP% > 100
gdzie: A P%
koszty materiałów bezpośrednich w okresie badanym (1)
i w okresie bazowym (0),
procentowy przyrost wielkości nadrzędnej.
W wyniku zastosowania metody porównań ustala się i ocenia kwoty odchyleń bezwzględnych lub też względnych. Ich poziom nie zawsze pozwala dobrze poznać badaną wielkość, stąd też uzupełniająco w pierwszym etapie badań analitycznych stosuje się również wybrane metody statystyki opisowej.
2.4. Metody statysty ki opisowej we wstępnej ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa
Wśród metod statystyki opisowej najczęściej stosowane są indeksy proste lub agregatowe, wskaźniki struktury czy też miary tendencji centralnej oraz miary zmienności.
Indeksy stosowane są w analizie finansowej stosunkowo często. Powszechnie znanym indeksem dla graczy giełdowych w Polsce jest np. WIG, WIG20, TECHWIG, MIDWIG, WIRR, NIF. Wszystkich uczestników procesów gospodarczych interesują natomiast, wspominane już, indeksy wzrostu cen. Indeksy są liczbami wyrażającymi względnie zmiany w czasie w serii po mi arów.25 Indeksy mogą być liczone przy podstawie stałej, gdy za bazę odniesienia dla oceny tendencji zmian analizowanej wielkości przyjmuje się wielkość określonego roku lub :< A.D. Ac/cl, Statystyka w zarządzaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. s. 654.
35