8265159253

W takim wypadku mamy do czynienia z parą bohaterów, a analiza tekstu poszerza się o ich porównanie oraz uważne przyjrzenie się ich wzajemnej relacji. Czasem jest to opozycja (bohaterowie ze sobą walczą), czasem uzupełnianie (razem tworzą całość); czasem przenikanie (są różni, ale dzięki współpracy udaje im się stworzyć zupełnie nową jakość). W każdym wypadku analiza tej relacji ma wpływ na interpretację tekstu.

Z tego, kim jest bohater, wiele wynika. Ale pamiętajmy, że równie wiele wynika także z tego, kim nie jest. Tzn. że aby lepiej zrozumieć naszego bohatera, a także cały tekst, warto się pobawić w wyobrażanie sobie, co wyniknęłoby, gdyby był on zupełnie kimś innym?

Np. jak zamiana płci bohatera wpłynęłaby na odbiór tekstu? Czy miałoby to dla nas jakieś znaczenie, czy może wcale nie? Np. co wynika z tego, że główna bohaterka jest sierotą - co byłoby, gdyby miała pełna rodzinę albo tylko tatę? Czy zmienia to całą historię, czy też nie? Co byłoby, gdyby bohater nie był zwierzęciem, tylko chłopcem? Czy gdyby zamiast królewny główną bohaterką była po prostu dziewczynka z zamożnej rodziny, to tekst bardzo by się zmienił?

Dzięki takim zabawom, tworząc paralelne historie możliwe, nie tylko pomagamy dzieciom uruchomić kreatywność i wyobraźnię, ale też - niejako mimochodem - zaczynamy widzieć tekst pełniej i mamy szanse odkryć jego istotę np. uniwersalizm lub tkwiący w nim silny aspekt społeczny itp.

Pisarka Jeanette Winterson w powieści „Written on the body”, korzystając z możliwości ukrycia płci, jakie daje język angielski (brak odmiany czasowników) nie nadała głównej postaci imienia, dając tym samym czytelnikowi możliwość wyboru, czy jest on mężczyzną czy kobietą. I właśnie z tego indywidualnego wyboru czytelnika wynikają konkretne konteksty interpretacyjne i zupełnie różne sposoby odczytywania utworu.

Jeśli już wiemy, kim jest najważniejsza postać w tekście, a kim na pewno nie jest, przystępujemy do tzw. charakterystyki głównego bohatera. Na tym etapie ciekawą zabawą może być narysowanie go na tablicy (przy okazji odpowiadając na pytanie, jak wygląda i czy ma to jakieś znaczenie dla akcji utworu), a następnie opisanie go za pomocą strzałek: gdzie mieszka? co robi? co lubi? czego nie lubi? jaki ma charakter? Itp. Odpowiedzi na te pytania szukamy w tekście, wybierając odpowiednie fragmenty. Zwracamy przy tym uwagę, czy jest on opisany wprost („mądry, dowcipny blondyn z wesołymi oczami”) czy też nasza wiedza o nim wynika jedynie z tego, co mówi i robi.

Na końcu warto odtworzyć biografię naszego bohatera. Nie tylko tę, o której czytamy w tekście, ale także tę, której tam nie ma (np. gdzie się urodził? kim są lub mogliby być jego rodzice?). Taka domniemana biografia nie tylko uruchamia wyobraźnię, ale może być pomocna w lepszym zrozumieniu zachowania naszego bohatera.

Oczywiście, oprócz głównego bohatera w utworze występują zazwyczaj także inne postaci -drugoplanowe i epizodyczne. Im też należy się krótka charakterystyka i dłuższa chwila uwagi. Aby lepiej zrozumieć rolę, jaką odgrywają w utworze, wszystkie je również można narysować na tablicy - główny bohater w centrum, drugoplanowi trochę dalej, epizodyczni w rogu. Czasami przydać się może także narysowanie wzajemnych między relacji i zależności pomiędzy postaciami (trochę na wzór zbiorów wspólnych i rozdzielnych). Może to dać ciekawy efekt, jak na przykład w „Wielkich pytaniach”

Elbrucha, gdzie wszystkie postaci - choć bardzo różne (np. kamień, bokser, mama) - są tak samo ważne - każdemu poświęcono jedną rozkładówkę, czym autor daje nam sygnał o równorzędności tych światów. To my musimy wybrać to, co jest dla nas istotne.

Zabawa w rysowanie pomaga nie tylko zobrazować problemy zawarte w tekście, ale także pogłębia jego rozumienie i pozwala płynnie przejść do następnego punktu, którym jest...

NARRACJA

Pierwsza definicja narracji pochodzi z „Poetyki” Arystotelesa: „Narracja to opowieść posiadająca początek, środek i koniec oraz wiążący je główny wątek”.

To pozornie definicja bardzo prosta, ale dużo się w niej zawiera.