288 Analiza dynamiki zjawisk
Wiemy, że mamy do czynienia z szeregiem z trendem i sezonowością. Wyznaczmy trend metodą mechaniczną przy użyciu średniej ruchomej 5-okresowej. Wyznaczenie go metodą analityczną pozostawiamy Czytelnikowi. Przyjmujemy multiplika-tywny charakter sezonowości. Wyniki obliczeń szeregu wygładzonego oraz indywidualnych wskaźników sezonowości przedstawiono w tabeli 7.22.
Tabela 7.22
Lp. |
Data |
Dzień tygodnia |
Cena |
średnia ruchoma 5-okresowa |
w, |
1 |
95-10-02 |
poniedziałek |
68,5 | ||
2 |
95-10-03 |
wtorek |
65,6 | ||
3 |
95-10-04 |
środa |
64,7 | ||
4 |
95-10-05 |
czwartek |
65 | ||
5 |
95-10-06 |
piątek |
67 |
66,16 |
1,013 |
6 |
95-10-09 |
poniedziałek |
64,7 |
65,4 |
0,989 |
7 |
95-10-10 |
wtorek |
57,4 |
63,76 |
0,900 |
8 |
95-10-11 |
środa |
55,6 |
61,94 |
0,898 |
9 |
95-10-12 |
czwartek |
54,7 |
59,88 |
0,913 |
10 |
95-10-13 |
piątek |
57,2 |
57,92 |
0,988 |
11 |
95-10-16 |
poniedziałek |
55,6 |
56,1 |
0,991 |
12 |
95-10-17 |
wtorek |
51,2 |
54,86 |
0,933 |
13 |
95-10-18 |
środa |
49,2 |
53,58 |
0,918 |
14 |
95-10-19 |
czwartek |
49,4 |
52,52 |
0,941 |
15 |
95-10-20 |
piątek |
52 |
51,48 |
1,010 |
16 |
95-10-23 |
poniedziałek |
54,7 |
51,3 |
1,066 |
17 |
95-10-24 |
wtorek |
50,7 |
51,2 |
0,990 |
18 |
95-10-25 |
środa |
48,5 |
51,06 |
0,950 |
19 |
95-10-26 |
czwartek |
48 |
50,78 |
0,945 |
20 |
95-10-27 |
piątek |
51,4 |
50,66 |
1,015 |
21 |
95-10-30 |
poniedziałek |
53 |
50,32 |
1,053 |
22 |
95-10-31 |
wtorek |
49,9 |
50,16 |
0,995 |
W kolejnej tabeli obliczamy surowe wskaźniki sezonowości sumując dla każdego z dni tygodnia (faz w cyklu tygodniowym) ilorazy w,. Wskaźniki sezonowości otrzymujemy dzieląc wskaźniki surowe przez ich średnią.
Tabela 7.23
dzień |
liczba dni |
suma wf |
surowe wskaźniki |
czyste wskaźniki |
poniedziałek |
4 |
4,100 |
1,025 |
1,059 |
wtorek |
4 |
3,819 |
0,955 |
0,986 |
środa |
-> J |
2,766 |
0,922 |
0,952 |
czwartek |
3 |
2,799 |
0,933 |
0,964 |
piątek |
4 |
4,025 |
1,006 |
1.039 |
suma |
4,841 |
5 | ||
Średnia |
0,968 |
Ceny są w poniedziałek wyższe od wyznaczonych na podstawie średniej ruchomej średnio o 5,9%, we wtorek, środę i czwartek są niższe odpowiednio o 1,4%,. 4,8% i 3.6%. zaś w piątek są wyższe średnio o 3,9%.