260 Analiza dynamiki zjawisk
Wartość umieszczona w szóstej kolumnie to iloraz wartości z kolumny czwartej i piątej, ponieważ:
citPi Po
-= (UP,— = <hPo-
Pi Pt
Po
Wartości umieszczone w kolumnie siódmej to iloczyn wartości z kolumny trzeciej i piątej, gdyż:
Pn „
cloPo - <7oPn ■
Po
Przyjmują rok 1995 za bazowy liczymy poszczególne indeksy. Indeks wartości obliczony na podstawie wzoru (7.10) wynosi:
i = 5450 = i = 109% ^
5000
Oznacza to, że wartość wydatków tego gospodarstwa w roku 1996 wzrosła o 9% w stosunku do roku 1995.
Wyznaczamy indeksy ilości na podstawie relacji (7.11) i (7.12):
/ = 5J_00 = i Q2 = 102% .
1 5000
Można zatem powiedzieć, że przy założeniu stałości cen z roku podstawowego na wielkość wydatków miał wpływ wzrost ilości o 2%.
/ _ 5450 _ o 92 _ 92%
' 5950
Natomiast przy założeniu stałości cen z roku badanego na wielkość wydatków miał wpływ spadek ilości o 8%.
Obliczony indeks Fishera informuje nas, że ilości badanych towarów w roku badanym w stosunku do roku podstawowego zmalała o 3%.
Indeksy cen (7.13) i (7.14) przyjmują wartości:
/ = 5950 = i j 9 = 119%
1 5000
Przy założeniu stałości ilości z roku podstawowego na wielkość wydatków miał wpływ wzrost cen o 19%.
5450
=-= 1,05 = 105%
n 5100
Zakładając stałość ilości z roku badanego na wielkość wydatków miał wpływ wzrost cen o 5%.
Z obliczonego indeksu Fishera wynika, że ceny w roku badanym w stosunku do roku podstawowego wzrosły o 12%.
Agregatowy indeks wydajności pracy może być przykładem indeksu zespołowego dla wielkości stosunkowych, bowiem wydajność pracy to stosunek wielkości produkcji do ilości czasu przepracowanego (lub liczby robotników):
v = = (7.18)
gdzie:
v - wydajność pracy, q - wielkość produkcji,
T - czas przepracowany (liczba zatrudnionych).
Średnia wydajność pracy wyraża się wzorem:
Zespołowy indeks wydajności pracy o zmiennej strukturze (tzw. indeks wszechstronny) można zapisać jako:
k k k k
_ Xv,r, ]Tv0/7o,
/(-)-Zl-JiI_«£_= _-Jźl_ ( 7 70)
i V k ■ k k ■ k ^ ’
./=' J* ,/-l
gdzie dla okresu podstawowego oraz badanego:
%M - przeciętna wydajność pracy , q0j,q,j - wielkość produkcjiy-tej podgrupy, voj’vij ' cząstkowa wydajność pracyy-tej podgrupy,
T0j, £ - czas pracy (liczba zatrudnionych)y-tej podgrupy.
Indeks wydajności informuje, jak zmieniła się ogólna wydajność pracy w okresie badanym w porównaniu z okresem podstawowym. Na poziom tego indeksu mają wpływ dwa czynniki: cząstkowa wydajność pracy oraz czas pracy (liczba zatrudnionych).
Wpływ wydajności cząstkowych na wydajność ogólną zaobserwować możemy przy pomocy zespołowego indeksu o stałej strukturze czasu przepracowanego (stałego zatrudnienia):