AnalizaFinansowaTeoriaPrakty3

Charnklrn^lykti motaj analizy fiiuwsawyi porównawczej i przyczynowej

D = b₀+b_lX_l +b₂X₂ + ...+b_k X_k

gdzie:

b. - dla / =1,2,...k są wagami dyskryminacyjnymi,

b₍₎- stała.

Jak więc wynika z przedstawionego wzoru, w analizie dyskryminacyjnej istnieje z jednej strony możliwość jednoczesnego uwzględniania zestawu wskaźników odnoszących się do badanych przedsiębiorstw, wraz z występującymi między nimi wzajemnymi powiązaniami. Z drugiej zaś funkcja dyskryminacyjna pozwala sprowadzić te wskaźniki do jednej wartości D, która potem jest podstawą do zakwalifikowania podmiotu do jednej z wyraźnie określonych grup.

E.l. Altman jako pierwszy wykorzystał model ekonometryczny oparty na wybranych wskaźnikach finansowych i zastosował wielowymiarową liniową analizę dyskryminacyjną.³² Zbadał on 33 duże przedsiębiorstwa, które zbankrutowały oraz 33 firmy, należące do podobnej branży i charakteryzujące się dobrą kondycją finansową oraz zbliżoną wielkością aktywów. Oszacowano 22 wskaźniki, oceniając płynność, rentowność, efekt wspomagania finansowego i wypłacalność. Z grupy badanych wskaźników wybrano następnie 5 najbardziej przydatnych do oceny przewidywanej zdolności płatniczej, a więc i symptomów zagrożenia firm upadłością.

Duża wartość poznawcza modelu Z-Score E.l. Altmana jest powodem prób jego różnorodnych adaptacji. W warunkach polskich, jak pokazują wyniki przeprowadzonych badań, model ten jednak się nie sprawdza. Dlatego też konieczne są badania mające na celu wypracowanie równań dla poszczególnych sektorów, które mogłyby spełniać funkcję ostrzegawczą zarówno dla banków-jak i samych przedsiębiorstw.

Trzecia grupa metod stochastycznych, to metody taksonomiczne.³³ Ich duża w^rartość poznawcza przejawia się w tym, że umożliwiają ocenę pozycji ocenianego przedsiębiorstwa w stosunku do innych jednostek w otoczeniu gospodarczym (sektorze, regionie). Możliwości poznawcze zastosowania metod taksonomicznych do analiz sektorowych przedstawiono na schemacie 7. Wyróżnia się statyczne i dynamiczne metody taksonomiczne. Pierwsze umożliwiają uwzględnienie zmian rozpatry-

Por. E. L. Altman: Financial Ratios Discriminani Analysis and the Prediclion of Corporatc Bancruptcy. Journal of Finance” 1968. nr 23, s. 589-609.

⁵¹ Metody taksonomiczne oparte na taksonomii wrocławskiej ujęte sa w pracy W. Pluta: Wielowymiarowa analiza porównawcza, PWH, Warszawa 1977.

53