Astrofotografia (68)

Fotografowanie Słońca, Księżyca, planet i innych zjawisk na niebie 57

Rys. 33. 1'kład czterech lusterek, zmniejszający energię padającego promieniowania.

Zaćmienia Słońca

Fotografowanie Słońca podczas zaćmień częściowych lub całkowitych wymaga trochę innego podejścia. Przede wszystkim chcemy, aby na zdjęciu była widoczna cała tarcza słoneczna. a podczas zaćmień całkowitych - także otaczająca tarczę korona. Narzuca to zastosowanie ogniskowych nie większych niż 2000 mm (zaćmienie częściowe) i 1200 mm (zaćmienie całkowite). Podczas zaćmień częściowych o niewielkiej fazie (do 0.4) stosujemy metody osłabiania światła słonecznego opisane powyżej, a czasy naświetlania powinny być jak najkrótsze (1/500-1/1000 s; film 100 ASA). Jeśli faza jest dużo większa (0,6-0.9), to fotografujemy. nie używając filtrów: wystarczy posłużyć się przesłoną obiektywową, tak aby zmniejszyć światłosiłę układu optycznego do 40-60. W tym przypadku stosowane czasy ekspozycji zależą nie tylko od światłosiły teleskopu, ale także od wysokości Słońca nad horyzontem.

Zaćmienia całkowite są bardzo rzadkie, ale wywołują ogromne wrażenie i warto przeznaczyć na nie kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt klatek na filmie. Fotografując zaćmienia Słońca, nie musimy się martwić o nadmiar światła, gdyż sama natura nas wyręczyła. Podczas całkowitego zaćmienia Słońca jest widoczna korona słoneczna, toteż najodpowiedniejsze ogniskowe zawierają się w przedziale 800-1200 mm. Jasność korony zmienia się wraz z odległością od tarczy słonecznej i dla wewnętrznej części korony czas ekspozycji wynosi 1/4 s (film 100 ASA; światłosiła 11). a dla zewnętrznej części korony: 2 s (film 100 ASA; świa-tłosiła 11). Na ogół jednak stosuje się czasy pośrednie.

Zaćmienie całkowite to także okazja do sfotografowania protuberancji słonecznych. Aby miały one odpowiednią wielkość na błonie filmowej, ogniskowe powinny być dość duże: 4000-8000 mm. Może się zdarzyć, że podczas zaćmienia dojdzie do powitania protuberancji o rozmiarach sięgających 0.4-0,5 średnicy' tarczy słonecznej i wiedy wystarczą ogniskowe 1000-1500 mm. ale bezpieczniej jest założyć, że nie będziemy mieli aż tyle szczęścia. Czas ekspozycji powinien wynosić 1/30 s dla filmu o czułości 100 ASA i światłosiły teleskopu 11. Podczas całkowitego zaćmienia Słońca widoczne są gwiazdy i warto pokusić się o zrobienie zdjęcia gwiazdom „w dzień" (gdy Słońce jest nad horyzontem). W tym celu używamy obiek-