CCF20090903009

U    H

zawór zamknięty    zawór otwarty

Rys. 1. Sterowanie siłownikiem dwustronnego działania

zawór rozdzielający 4/2		zawór rozdzielający 5/2 4 4		2
t==		MA t= \		MA
1	P		Jl ^3
Rys. 2. Układy sterowania siłownikami dwustronnego działania

Do sterowania siłownikami dwustronnego działania wykorzystuje się zawory czterodrogowe (rys. 1) lub pię-ciodrogowe (rys. 2).

Zastępując sprężynę zaworu monostabilnego drugim popychaczem (rys. 3), otrzymuje się zawór o dwóch położeniach stabilnych - zawór bistabilny. Zawór bistabilny może pozostawać dowolnie długo w przyjętym położeniu przy braku sygnałów sterujących. Do przełączenia w położenie przeciwne wystarczy krótki impuls odpowiedniego sygnału sterującego. Dlatego zawory bistabilne nazywane są także zaworami impulsowymi.

początkowy stan    przełączenie    drugi stan    schemat układu

stabilny zaworu    zaworu    stabilny zaworu

Rys. 3. Układ sterowania siłownikiem dwustronnego działania z zaworem bistabilnym

AM

	t	AAA
1	V ,2	3
t\	t	AAA
5	❖p3 1 _L_ ,2
T\		I

czterodrogowy dwupołożeniowy (4/2)

pięciodrogowy dwupołożeniowy (5/2)

A/A

pięciodrogowy trój położeniowy (5/3)

iyyy dwudrogowy dwupołożeniowy normalnie otwarty (2/2)

WV    trójdrogowy dwupołożeniowy

normalnie zamknięty (3/2)

$

1

MA trójdrogowy dwupołożeniowy normalnie otwarty (3/2)

Rys. 4. Przykłady symboli zaworów monostabilnych z numeracją przyłączy roboczych, bez oznaczeń sposobu sterowania

popychaczem sprężyną pi lub przyciskiem

uymbol ogólny przyciskiem dźwignią    pedałem

zapadka, dołączona

w celu utrzymywania określonego położenia

sterowanie elektryczne

elektromagnesem    elektromagnesem z dwoma cewkami    sili

z jedną cewką    działającymi przeciwsobnie    elekt

sterowanie pneumatyczne    sterowanie mieszane

-h:

przez wzrost ciśnienia

przez spadek ciśnienia

eleklromagno albo przyciski ze sprężyną p

1‘rzyklady symboli zaworów rozdzielających monostabilnych z oznaczeniami przyląc 4 na poprzeniej stronie; oznaczenia sposobów sterowania zaworami pneumatycznym

Zawory sterowane pneumatycznie, oprócz przyłączy roboczych, mają otwory do wp lycznych sygnałów sterujących, zwane przyłączami sygnałów sterujących lub krócej cymi. Liczbowe oznaczenia przyłączy sterujących są dwucyfrowe, informujące w urno ble działania sygnału wprowadzonego do danego przyłącza sterującego. Np. sygnał v\ łącza 12 powoduje połączenie przyłącza roboczego 1 (przyłącza zasilania) z przyląc gnat wprowadzony do przyłącza 10 powoduje odcięcie przyłącza 1 (odcięcie zasilania)

2.3.2 Typowe konstrukcje zaworów rozdzielających

Ze względu na konstrukcję rozróżnia się zawory gniazdowe i zawory suwakowe.

W zaworach gniazdowych elementem zamykającym jest kulka, stożek, płytka lub talerz.

Zawór kulkowo-gniazdowy (rys. 1) jest dwudrogo-wym, dwupotożeniowym zaworem monostabilnym normalnie zamkniętym (monostabilny zawór 2/2).

Przedstawiony na rys. 1 na następnej stronie zawór

talerzowo-gniazdowy jest zaworem trójdrogowym, dwupotożeniowym, monostabilnym (monostabilny zawór 3/2), sterowanym mechanicznie trzpieniem. Do otworu 1 doprowadza się zasilanie, otwór 3 jest wylotem do atmosfery. W stanie normalnym ciśnienie zasilania i sprężyna podporowa dociskają talerz do