DSCF5312

Struktura ta, jakkolwiek dynamiczna, zmienia się dość wolno. W ostatnim dzj^ i sięcioleciu nastąpił wzrost powierzchni uprawy przede wszystkim kukurydz 1 a zmniejszyła się powierzchnia zasiewów owsa, jęczmienia i żyta. Areał upra^ pszenicy jest dość stabilny.

Średni światowy wzrost plonu zbóż wynosił w ostatnim piętnastoleciu okol© 30 kg/ha ziarna rocznie, a aktualny poziom plonu jest równy 3,1 t/ha. W EuropjJ poziom produkcji jednostkowej zbóż jest w rzeczywistości zróżnicowany; od bar. dzo intensywnego, np. w Holandii, Belgii, Irlandii czy Francji (ponad 7,0 t/ha), do ekstensywnego - np. w Rosji (1,9 t/ha). Najplenniejszym zbożem świata jest kukui rydza (4,3 t/ha), następnie ryż (3,9 t/ha). Średni plon ziarna pszenicy wynosi obecnie 2,7 t/ha, jęczmienia - 2,5 t/ha, a żyta około 2,2 t/ha.

Światowy zbiór ziarna zbóż wynosi średnio 2000-2100 min ton rocznie. Decyl dują o nim przede wszystkim trzy gatunki — pszenica, ryż i kukurydza (rys. 1.1)1 Wysoki poziom zbiorów w Europie utrzymuje się dzięki zwiększaniu plonu z jed-■ nostki powierzchni. Przyrost zbiorów w obu Amerykach, a także w Afryce wynika głównie ze zwiększenia powierzchni zasiewów.

28.7%

Rys. 1.1. Struktura zbiorów ziarna zbóż na święcie (100% = 2043 min ton) (GUS, FAO 2000-2002)

W Polsce powierzchnia zasiewów zbóż do 2001 roku ciągle wzrastała i osiąg-j nęła poziom ponad 8800 tys. hektarów, przekraczając średnio 71-procentowy udziałl w ogólnej strukturze zasiewów. W 2002 roku zaobserwowano tendencję spadkową] w zasiewach zbóż (8340 tys. ha).

W niektórych gminach, głównie wschodniej części kraju, rzeczywisty udziałi zbóż w zasiewach przekracza 80%, a nierzadko w poszczególnych gospodarstwach] mamy do czynienia z typową monokulturą zbożową (100% różnych zbóż). Tymcza-j sem za graniczny stan wysycenia zmianowań zbożami w rolnictwie integrowanym przyjmuje się poziom 67%. Obecna krajowa gospodarka zbożowa nie jest więci oparta na racjonalnym płodozmianie, który reguluje bioenergetyczny potencjał