gleby095

tymetrów grubości. Są one niepożądanym zjawiskiem w uprawach leśnych ponieważ powodują usychanie kultur sosnowych i świerkowych, Korzenie sadzonek nie są bowiem w stanie przebić się przez stwardniałe warstwy orsztynu. Nowsze badania zdają się ponadto świadczyć

0    tym, iż na korzenie szkodliwie działają niedotlenione związki organiczne orsztynu, powodując „duszenie się” delikatnych włośników korzeniowych, a także toksyczne związki glinu zawarte w tych konkrecjacn (Prusinkiewicz). Niezbyt grube warstewki rudawca żelazistego nie stanowią jednak poważniejszej przeszkody dla korzeni roślin (zwłaszcza starszych drzew), które przez takie warstewki przerastają, a nawet się w nich niekiedy rozrastają (rys. 41).

Ruda darń i o w a. Na szczególną uwagę zasługuje występująca blisko powierzchni w dużych bryłach tzw. ruda darniowa. Powstaje ona w depresjach terenów piaszczystych pokrytych borami lub torfowiskami. Z kwaśnych roztworów spływających z terenów wyższych do dolin (lub zbiorników wodnych) w wyniku procesów utleniania przez różne bakterie wytrącają się związki żelaza, fosforu i manganu, tworząc bryły rudy darniowej (lub w zbiornikach wodnych — rudy jeziorowej). Konkrecje te zawierają znaczny procent żelaza w formie limonitowej

1    w dawnych czasach były eksploatowane jako ruda żelaza (rys. 17, 42).

mm

i*

wmm

mmmm

•od-

ych)

^ane

$m§

Kys. 42. Bryła rudy darniowej (fot T. Bortkiewicz)