200 ftojdi ui 4
2) eclcbrytow telewizyjnych to bohaterowie codziennych audycji seriali, progrjmow inldnnacyjnych czy talk-show:
popeelebrytow bohaterów kultury pop. Wyróżniaj4 się oni stylem ubieraniu. ery s/cr/cj stylem życia C zysto pełni.) funkcje trendsetterów. wprow ad/ai4c mody 1 kreuje trendy Relacje z fanami buduj4 ich status J Marshall. I*W7: 51 7l)J. Ważnym narzędziem w budowaniu ich pozycji S4 media spółceznosciowe. ułatwiające czy wręcz stwarzające możliwość natychmiastowego kontaktu z celebry tą.
Wymienione powyżej kategorie można odnaleźć również w wymiarze poli-tyki. o c/ym piszę w dalszej części pracy tpor podrozdział 2.2.). Odrębną kategorie stanowi grupa celebrytow gwiazd, która zostanie scharakteryzowana w dalszej części pracy (patrz podrozdział I 2.1. Od celehryty (cewehryty i tele-hrytyi do jp* /ar<A).
C'elebryta to osoba, która zyskuje rozgłos i popularność dzięki mediom. Zostaje przez nie „wywyższona". Jak tłumaczy Krzysztof Pomian: To zjawisko, które zaczęło istnieć w momencie pojawienia się masowej prasy, choć tak naprawdę /aistmało dopiero w momencie pojawienia się mediów elektronicznych od telewizji poczynając l micjętność kreowania własnego wizerunku przysługuje teraz każdemu z na>. Ale są tacy. którzy umieją robić to lepiej niż inni"1 . Boorstin wskazał na rolę nas wszystkich jako konsumentów mediów w procesie budowania czy przypisywania statusu cclebryty. Z założenia termin „celebryta" był aksjologicznie neutralny. Zgodnie z definicją Boorstina „(celebry ta) (...) nic jest im dobry, ani /ły. Została (ta kategoria pojęciowa) stworzona przez przemysł. żeby wypełnić nasze przesadne oczekiwania co do w ielkości człowieka. Moralnie jest neutralna. Nic jest w ynikiem jakiegoś spisku grupy promującej występek lub pustkę umysłową. Jest rezultatem pracy uczciwych profesjonalistów / branży informacyjnej 1 edukacyjnej. To postać wytworzona przez nas wszystkich, przez tych. którzy chętnie czytają o niej. oglądają ją na ekranie telewizora. kupują jej nagrania i plotkują o niej w gronie przyjaciół” [Boorstin. 1964 57 58. cyt za: fiodzic. 2007: 47). Obecnie ontologic/na neutralność bywa zachwiana, czasami bowiem 1 w niektórych kontekstach termin „celebryta" funk-
hrtp www wprosi pt ar 322887 (Jd-faraona-do-Lady-Gagi-Wywyższeni-w-warszaw\kitn-Wu/cum-Narodowym , dostęp: 20.10.2012.
r
Celrbfyo >4fco Mucin*> aMorry po*>#»oci*vno*o 201
cjonujc jako negatywna etykieta. zwłaszcza w zastosowaniu do osób. od których wymaga się merytorycznych kwalifikacji do pełnienia ich funkcji społecznych
Jak konstatuje Bauman: ..Wielu ogłada nielicznych Nieliczni, których się ogląda, to sławy" (2000 64). Relacja ta nic jest zatem wzajemna, oglądani i oglądający się różnią. Cclcbryci rekrutują się z różnych światów „(.. ) Mogą należeć do świata polityki, sportu, nauki czy rozrywki, albo być po prostu słynnymi specjalistami od informacji" |2(HM) 64| Ale tak naprawdę nie ma znaczenia, skąd się wywodzą. To oni sami twraz zc wspierającym ich sztabem fachowców). decydują o tym. co oglądamy. ..Niezależnie jednak od tego. kim byłyby oglądane sławy, tym. co wystawiają do oglądania, jest świat sław; świat, który właśnie na tym polega, zc jest oglądany przez wiciu i we wszystkich zakatkach świata: który staje się globalny dzięki możliwości oglądania. Każda wypowiedz sław staje się komunikatem o tym święcie i życiu. Ich życiu i ich świccic" (2000: 64) Do zbudowania pozycji cclcbrytów w przestrzeni publicznej poza telewizją przyczyniły się tabloidy i prasa typu people (kolorowa, bulwarowa)
To te media uczyniły / cclcbrytów kluczowych bohaterów przekazów medialnych. poświęcając im najwięcej miejsca. O sile oddziały wama tahloidow może świadczyć to, że to one narzuciły swoje wzorce innym mediom (por ro/dz 5.) i w rezultacie mamy zatem do czynienia z tabloidy żującą się telewizją, tabloidy -żującą się prasą opinii i ekonomiczną, tabloidalny mi portalami elektronicznymi W rezultacie mamy do czynienia / obniżaniem się poziomu debaty, co prowadzi do tabloidyzaeji dyskursu publicznego Spójrzmy zatem, czym różnią stę klasyczny bohater i celebryta (por. tab. I ).
Do cech wymienionych przez Boorstma autorka proponuje dodać jeszcze sławę i popularność. Ta pierwsza charakteryzuje bohatera świętego. / reguły jest trwała, bowiem dochodzi się do niej stopniowo, dzięki osiągnięciom Bohater święty swoim życiem zasługuje na nią. Druga popularność zarezerwowana jest dla cclcbryty. Podlega ona ciągłym wahaniom, jest zmienna, bowiem zalczy od otoczenia zewnętrznego: medialnych konsumentów i ich gustów (..fajerwerkowa publiczność"), branży promocyjno-reklamowej wspierającej ..kult cclcbrytów”. Dowodem na to są przetasowania w rożny ch rankingach
Tabela 1. Porównanie bohatera i celebryty według kryteriów 0 Boorstma
Kryterium |
Bohater/święty |
Celebryta |
1 |
2 |
3 |
WyTóżnik |
osiągnięcia |
wizerunek, marla handlowa |
Kreacja |
autokrcacja (wielki człowiek) |
kreowany prze/ media < wielkie nazwisko) |
1