ksiazka2

«* W. Dohactcwski, Złota studzienko. (W:) U złotego źródła. Wannowa 107-1, i. 15—16.

^w J. PurnzJftikii. Zn górami, :a latami, Wnrar&wM 10;*l. a. 57. >• J. Porazitaka, '/.a trzydzleuHątą rzeką, Warszawa 1930, s. OL

^y A. Jolles, Proste lormy, np. cit «. 79.

» .1. 1’onulrtikn, Za trzydziewlątą rzeką, op. cli, s. .1 >* J. Po.aziAska. /a pórami, za farami, op. cit.. «. 100    101.

» I. Pontzlfakn, Szklona póra, (W:) 1/ złotego źródła, op cit.,

220.

•** 2ob. Jej utwór Pieli), (W) Z/ofa Jabłoń, op. dl ^JJ tamże. h. 102.

*    tamto. s. 100.

*    Wszystkie przykłady pochodzą z utworów J. Porailfokl*} zawartych W zbiorach bainl: Za go rami, za latam t oia z. Z« trrgdzlrwiątą rzeką,

³⁰    II. Jamuzcwskn, Złota jo Woń, op. cit.

" *ob. J. Cłyiilkowskl, Wielka zabawa, op cli., • 245.

³¹    E Szcllnirg-Zurcmbina, Dzieła, t. X. Lublin 1972, s. 200. ^M 1J. Dcltflk-im, Cudowne l pożyteczne, o znaczeniach

i wartościach halni, tłum, D. Danek. Warszawa 1083, t. II, S. 2-18.

Przeciw szarości — czyli o baśni literackiej

Trudno określić granice ba dni literackiej, a Jeszcze trudniej zaproponować tako jej definicje;, która uwzględniałoby przede wszystkim oryginalne właściwości tekstów tego gatunku, nie występujące w innych odmianach fantastyki dziecięcej. Już sama nazwa gatunkowa nic należy <lo terminów bezspornych i |>o-w.zechnie w nauce o literaturze podzielonych: obok pojęcia „baśó literacka” (lub artystyczna) używa się terminu „bajka literacka”, K. Kuliczkowska natomiast w celu wyeksponowania różnicy między utworami w rodzaju Dziadka do orzechów czy Piotrusia Pana a b.. nią „klasyczno”, pochodzenia ludowego, proponuje nazwę „baśó nowoczesna” lub „współczesna fantastyka” t. W ostatnim okresie dość popularny stał mę tez angielski termin „fantasy", oznaczający wsj>ólczesną wersję baśni fantastycznej różniącej .się od swej „klasycznej” popi zcdniczki nie tylko nowoczesnymi realiami, lecz również załamaniem baśniowej przyczyno woóci, specyficznym zbliżeniem do praw rządzących społeczną rzeczywistością, a niekiedy nawet rezygnacją z obowiązkowego happy ondu ². Na użytek tej procy pozostajemy jednak przy terminie „baśó literacka”, który mimo • wej ogólnikowości i nieprecyzyjności, trafnie oddaje kulturową i komunikacyjną sytuację gatunku — Jego uniezależnianie} się od baśni folklorystycznej. Powyższe stwierdzenie wymaga jednak uzupełnionia. Mówiąc o wzajemnych relacjach między baśnią ludo-wą ii literacką |xxlkreślić należy, że baśó artystyczna wyemancypowana z bezpośrednich związków /. folklo-

93