238 Anali/.u pi /ycluulrtw
Żeby zapewnić efektywność firmy, rozmiary przychodów muszą być adekwatne do zaangażowanego w niej kapitału oraz do kosztów jej działalności.
Na wielkość przychodów ze sprzedaży towarów i usług mają wpływ zarówno czynniki zewnętrzne, niezależne od przedsiębiorstwa, jak i czynniki wewnętrzne, od niego zależne, czynniki wynikające z dotychczasowego działania firmy ora/ z planów na przyszłe lata.
Czynniki wewnętrzne wpływające na wielkość przychodów w przyszłych okresach to przede wszystkim:
• ilość, jakość i struktura asortymentowa produkcji;
• dotychczasowi odbiorcy i polityka marketingowa prowadzona przez firmę.
Czynniki zewnętrzne wynikają głównie ze stanu gospodarki kraju, stadium i możliwości rozwoju sektora, w którym działa przedsiębiorstwo, rozwoju techniki i technologii oraz potrzeb społecznych.
Aby dobrze zaplanować przychody i osiągnąć wielkości planowane na przyszłe lala, należy przeprowadzić analizę już osiągniętych wielkości i możliwości na przyszłość. Prawidłowa polityka w tym zakresie może być prowadzona przez zarząd firmy, gdy ma on pełną informację:
• jaki powinien być minimalny przychód ze sprzedaży lub jaka powinna być minimalna ilość sprzedaży, aby pokryć koszty produkcji i działalności firmy;
• jak długo oferowane produkty mają szanse być sprzedawane w określonej ilości i po określonej cenie;
• jaką strategię należy prowadzić w zakresie rozwoju lub zmiany oferowanych produktów.
Ze względu na różnorodność problematyki związanej z planowaniem przychodów, zakres ich analizy powinien obejmować:
• źródła i wartość przychodów;
• analizę przyczynową zmian wartości przychodów;
• strukturę i dynamikę przychodów;
• jakość i nowoczesność;
• siłę dochodową firmy;
• strategię firmy wobec wyrobów.
s
Wartość przychodów ze sprzedaży, jaką uzyskuje firma, jest zależna od ilości sprzedanych produktów oraz ceny, jaką dostaje za te produkty. Przedsiębiorstwa realizują produkcję w różnych warunkach, w zależności od specyfiki firmy i rodzaju pioduklów, jakie oferują. Przykładowo stocznie sprzedają statki budowane na umówienie. Ich cena. warunki płatności, waluta, w jakiej jest realizowana sprzedaż, ,i określone we wcześniej podpisanych kontraktach. Sprzedawca obuwia sprzedaje okupione od producenta buty po cenach, jakie może uzyskać na rynku. Ilość sprzedanego obuwia i wartość uzyskanych przychodów są więc niezależne od ilości, juka oferują sprzedawca i producent, lecz od liczby klientów i cen, jakie można osiągnąć na rynku.
Zarówno w przypadku stoczni, jak i sprzedawcy obuwia cena, jaką uzyskuje przedsiębiorstwo za swoje produkty, jest niezależna od poniesionych kosztów, •ipr/edaż jest więc najważniejszym etapem w cyklu działania przedsiębiorstwa < business cycle), gdyż przez sprzedaż firma uzyskuje zwrot poniesionych nakładów l kosztów oraz ewentualne zyski.
Źródła uzyskanych przychodów są różne, w zależności od tego, co jest przedmiotem podstawowej działalności firmy i jakie dodatkowe działania wynikające z jej funkcjonowania są w firmie prowadzone. W rachunku wyników (według n\lawy o rachunkowości) przychody są podzielone na:
,i) przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi; l>) pozostałe przychody operacyjne; i) przychody finansowe.
Przychody te są w rachunku wyników ujęte w wartości netto, tzn. bez podatku od towarów i usług.
Do grupy a), czyli przychodów ze sprzedaży i zrównanych z nimi, zaliczamy:
• przychody ze sprzedaży własnej produkcji lub świadczonych usług materialnych i niematerialnych, np.: ze sprzedaży wykonanych wyrobów, usług budowlanych, usług w zakresie prac projektowych, naukowo-badawczych;
• przychody ze sprzedaży towarów i materiałów nabytych w celu ich odsprzedaży, np. ze sprzedaży detalicznej wyrobów zakupionych od ich producentów;
• koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby.
W grupie b) wykazujemy pozostałe przychody operacyjne, które pośrednio są związane z działalnością operacyjną firmy, a w szczególności:
• przychody ze sprzedaży zbędnych niefinansowych aktywów trwałych;
• odszkodowania, rozwiązanie rezerw;
• przychody z najmu lub dzierżawy środków trwałych;
• przychody z dotacji, subwencji, dopłat, zwrotu cła, np. dotacje do wyrobów, na które ustalone są ceny urzędowe.
Przychody finansowe, czyli grupa c), obejmują:
• zysk ze sprzedaży obcych papierów wartościowych;
• przychody z udziałów w innych firmach, dywidendy i udziały w zyskach;