P1020275

26

1 Stel Intelektu dominuje wrnchowininch mętowi, których etij hanlzicj ujmuje StótS rweży niż drugorzędne właściwości m r/ka omament«cyjni^H, które i kolei preferuj* kobiety. I tak na pr^yu⁰' przy kupnie samochodu mężczyźni interesuj* się. głównie jego wal^ . technicznymi i funkcjonalnymi, a kobiety - przede wszystkim walowi zewnętrznymi, zwłaszcza kolorem. W ich języku odzwierciedla się to % następujący sposób: mężczyźni posługuj* się rozległym słownictwem cjalistycznym. którego na ogół nie znają kobiety i nic starają się go przy nadarzającej się okazji; natomiast kobiety posługują się potoeznu znanymi, także przez większą ćzęSc mężczyzn, nazwami kolorów, 'Ł ponadto posługują się nazwami bardzo wiciu odcieni barw podstawowych które na ogół nie są znane mężczyznom.

2. Sfera psychiki dominuje w zachowaniu kobiet, które bardziej niż mężczyźni podlegają emocjom. W percepcji świata i w kontaktach % otoczeniem dużą rolę odgrywają u kobiet wrażenia i odczucia. Objawiana emocjonalno# kobiet - często górująca nad logicznym i racjonalnym myśleniem i działaniem - przybiera postać pozytywną lub negatywną. Obu typom emocji odpowiada wachlarz rozmaitych zachowań językowych, w których wykorzystywane są odpowiednie środki wyrazu (najogólniej repre-tuar tych środków był wymieniony przy okazji charakteryzowania stylu kobiecego, por. wyżej).

I tak u kobiet zachowania pozytywne wyrażają się na przykład: używaniem licznych deminutywów, form hipokorystycznych, epitetów, form adrcsatywnych (typu: kochanie, złotko, słoneczko, milutka moja, cudo moje, mój drogi, słodziutka itp.), rozbudowanym słowotwórstwem imion własnych osób, a także zwierząt domowych - zwłaszcza w kontaktach rodzinnych, natomiast zachowania negatywne przejawiają się w używaniu i nadużywaniu (szczególnie w najnowszych czasach) form augmentaty wnych, epitetów, przekleństw, wulgaryzmów, zwłaszcza w zakresie form adresa-tywnych (typu: ty skurczybyku, ty gnoju, ty chamie itp.).

U mężczyzn czynnik emocjonalny - mający mniejszy niż u kobiet udział w ich zachowaniach społecznych - także w mniejszym stopniu i zakresie uruchamiaodpowicdnic zachowania językowe. Ich repertuar, skromniejszy niż u kobiet, ogranicza się do stosunkowo wąskiego inwentarza ekspresy-wizmów czy form adrcsatywnych o charakterze pozytywnym (typu: złotko, kochanie, moja droga, moja najdroższa, ptaszku, słoneczko itp.), zaś negatywne zachowania językowe przeważnie sprowadzają się do niewielkiego

reportu »u proklenitw, epitetów i form idretKywrtydi (mowa ie«f o pw ciernych, nip ekstremalnych. whwmiich jc/ykow/ch).

Uzewnętrznianie się obu typów zjchnwiń (pozytywnej) i negatywne go) u kobiet i u mężczyzn jest zależne od sytuacji, mtanowioit: mężczyźni uzewnętrzniaj emocje pozytywne prawie wyłącznie w kręgu rodzinnym, kobiety - nie tylko tu. Z kolei cwobod* językowa kobiet (wyraziste zmiany nastąpiły w ostatnim półwieczu i łączą j z rozłu/nteniem obyczajów) prowadzi do uzewnętrzniania zachowań negatywnych również w kontaktach poza kręgiem rodzinnym. Przy tym niekoniecznie muszą być one wynikiem rzeczywistych stanów silnej emocji, często Ki jedyni* objawem określonego sposobu bycia (ftp. Jak Ą> msz, skurczybyki/!' Gdzie $lf podzJewałai, lafiryndoll A to gnojek, jaki sprytny! Cholera jedna, ale ti{ odpaliła!⁴ wystroi taj*.

3. Podział funkcji i ról społecznych kobiet i mężczyzn sprawia, że domeną działalności kobiet, mimo wszelkich zmian, jest głównie lub w znacznej mierze dom, rodzina, dzieci - a z tym wiążą się takie zachowania językowe, w których przeważa ekspresja pozytywna, zwłaszcza w kontaktach z dziećmi, oraz rozbudowana sfera leksyki dotyczącej domowej aktywacji kobiet (np. kuchnia, jedzenie, urządzanie domu, ubranie, sprzęty, meble, wychowywanie dzieci, hodowla roślin, lecznictwo, higiena, moda, ubrania, życie towarzyskie itd.). Z kolei teren największej aktywności mężczyzn jest poza domem (środowisko zawodowe i towarzyskie koła wspólnych zainteresowali, a także środowiskodziałaii publicznych: politycznych czy społecznych itp.). W sytuacjach pozarodzinnych zachowania językowe mężczyzn są nieco inne niż w kontaktach rodzinnych: swobodniejsze, niekiedy nawet - ale to zależy od indywidualnych skłonności i grupowej obyczajowości - nieco obsceniczne czy nieco wulgarne (między innymi rodzaje dowcipów). Na podkreślenie zasługuje jednak obserwacja, że mężczyźni (szczególnie wyksztalceni)dość rygory stycznie przestrzegają różnicowania zachowań językowych: w środowisku pracy wystrzegają się na ogół swobodniejszych środków wyrazu, na które pozwalają sobie w kręgu koleżeńskim