P1120404 resize

ii M

^le®° obiektu. stwiercUa

J^robach bogatszyc b _w J—-----

W. Szafrański jest skłonnv

«~dowoi.-_ w    *»

^llenia wielkości Krupy |_UlT?^cł Bi«* «*« przy

chronologii; okresu halnt--“,*'*~

JKM    ^CKl«>gO

- Łużyckiej na Pomorzu J. Kostrzewi,,..

dotyczących stosunków »Połecz^veK rssrUady bogaisiydi Pod względem wyrw/ r trwania kultury łużyckiej na Pomor" groby wybitnych osób spośród miojj^^ ^r*" *^t*°o^wŁ*^ko apoleczne i majątko.

®ej P»cy. omawiając groby grupy diet. stwierdza, te w porównaniu z grobami ^irBlrrił* ubogich. Autor uważa

iją wrażenie

swoje

w panujących na tym

lurgicznej w Polsce*¹ wy-pozycji społecznej odlewców i za-..fakt wypossłenła zmarłych odlew* im do grobu świadczy o tym. ie narzędzia

rodu, do którego należeli. .1 sią ze wspólnoty rod o— w społeczeństwie pierwot-

!j literaturze archeologicznej przy opra-tyck thadnyrh cmentarzysk autorzy nieczęsto ii z punktu wid zen i a zagadnień sto— cmentarzyska lub w znacznym mikliwzj i wu chatronnej analizy w tym itywnegp wyniku tych prób. ale z przedsta-byloby bardzo pożyteczne.

Przy opracowaniu wyników badań na cmentarzysku w Zdzienlcach, pow. Turek”, autor formułują kilka uwag. m. in. na temat własności narzędzi pracy. Brak ich w grobach, który Jest dosyć typowym zjawiskiem prawie dla wszystkich cmentarzysk kultury łużyckiej, skłania autora, podobnie zresztą Jak i innych, do tłumaczenia Istnienia tego faktu dziedziczeniem majątku czy rzeczy zmarłego przez krewnych. To. by narzędzia pracy stanowiły własność ogółu. Jest zdaniem autora dosyć trudne w tej chwili do rozstrzygnięcia i podaje on powody, które takiej hipotezie zaprzeczają, m. in. wyodrębnienie się rzemieślników kowali. W dalszej części wspomnianej pracy zwraca autor uwagę na to. że nieliczne narzędzia, które spotykamy w pewnych grobach, nie świadczą bynajmniej o tym, żc- zmarły był ich użytkownikiem. Jeżeli chodzi o uchwycenie różnic społecznych, to — podobnie jak to było czynione w innych wypadkach i przez innych autorów — próbuje się tego dokonać, analizując obrządek pogrzebowy i wyposażenie grobów. Wyróżnione dalej w ten sposób groby, najbogatsze w obrębie grobów o takim samym obrządku szkieletowym, autor wspomnianego opracowania Jest skłonny uznać za groby osób zamożniejszych, wyróżniających się pozycją społeczną.

Najczęściej, jak dotychczas, zarówno w literaturze polskiej. Jak i obcej, jako wyraz zróżnicowania społecznego lub majątkowego uważa się zróżnicowanie widoczne w wyposażeniu grobów. Dotyczy to zresztą nie tylko okresu kultury łużyckiej”. Część autorów podkreśla jednak znaczenie wierzeń i zwyczajów kształtujących to wyposażenie. Mniej posługiwano się w tym zakresie szerszą analizą obrządku grzebalnego I formy grobów. Jeżeli chodzi o pierwsze zagadnienie, zwracano uwagę na groby szkieletowe, głównie grupy gómośląsko-małopolskiej kultury łużyckiej, iż wy-

" J. Jankowski, Łużycki* cmentarzysko kurhanowe z późnej epoki brązu to miejscowości Zdsiemce, pow. Turek, ..Materiały Starożytne**, t. 3: 1958. s. 344 kt

^M Dla przykładu: W. A. v. Bruno, Fruhe sosiale Schlchfunpen ito nordlschen Kreie uad boi don Germanom, _F»stschrłfl des Rdnuscłt-Germanlschen Zcntralmu-seums in Matar*. L 3:1953. s. 13—23; H. H. rypana. OscneocrposcsuA uanuws. ..Ma-TcpnuM h nnrwnaauus no Apzcoaorua CCCP**. L 47:1956. a 197-212; A. O. Ou-jisannbob. Hcojimt hbpomosuB ki fTpaktourM,cl III. tamże. I 43: 1952. s. 202-267; K. H. Otto. Dle Sozialókcnomiache Verh&ltnlsse boi desjiUmmi* der Lrubinyer Kultur In Slltteldoutschland. ..Ethnottraphisch-Archaologische Forschungen”. t 3:1055, cz. 1; tanie. Einloe archilologischc HlnweŁse tur Sozialgeechtchie der Bronzozeil, -Auęrłłmnwr und Fundę", t 2: 1958 z. 4/5, s. 244—245; A. Kłetllńska, Problem probótc książęcych we wczesnym okresie rzymskim. .Wiadomości Archeologiczne**. ¹ 24: 1966—1990 ł 3—4. s. 199; K. God!owaki. Studia sad stosunkami społeczny-ml w okresach póżnolafeśaktm i rzymskim w dorzeczu Odry i Wisły (próba Interpretacji cmentarzysk). Warszawa Wrocław 1999. a także W. Antoniewicz. J. Koitrtswiki, M. Oedl, J. Gąssowski, w cytowanych pracach, ł tonL