P1120499 resize

246

RECENZJE

I. K. CncuiKiKon. Ic-ropin noe»mu IleptwipniTn, IloAiji.m M Bom ■ Kiiiui III — na nowiy II mcjwonirra ao mmol cpn (Zygmunt Krm!* O. Mildcnborgcr. Sozial- und KulturRcschłchto der Gcrmancn. Von den An flafcn bis sur VólkcrwanderunRszeit (Witold Bender) .

K. Siuchniński. Zalotność między osadnictwem wczesnośredniowiecznym

a głównymi elementami fizyczno-geograficznymi na Pobrzetu Wschódnio-pomorskłm (lCIchal Pasierbski) $.    •    .

KRONIKA

Prof. dr Zofia Podkowińska (Zygmunt Krzak) .    .

ArchMiccta Polski. t XXI. s. t

JANUSZ PIONTEK

PROCES KREMACJI I JEGO WPŁYW NA MORFOLOGIĘ KOŚCI W ŚWIETLE WYNIKÓW BADAN EKSPERYMENTALNYCH¹

Biologiczno-dcmograficzno badania cmentarzysk pradziejowych, bodących pozostałością po zwartych grupach ludzkich, pozwalają na uchwycenie szeregu istotnych informacji o związkach zwrotnych — pozytywnych i negatywnych — pomiędzy rozwojem kultury a stanem biologicznym populacji. Podstawę do rekonstrukcji głównych cech populacji dają przede wszystkim indywidualne określenia płci i wieku w chwili śmierci pochowanych na cmentarzysku osobników, co pociąga za sobą konieczność stosowania dość dokładnych metod identyfikacji szkieletów ludzkich.

Wraz ze wzrostem zainteresowania zagadnieniami biologii populacji pradziejowych w licznych opracowaniach dokonano przeglądu dotychczas stosowanych metod identyfikacji oraz zaproponowano nowe metody metryczne i morfologiczne oceny płci i wieku w chwili śmierci na podstawie szkieletów¹. Metody te, zdaniem większości autorów, są wystarczająco dokładne dla potrzeb analiz demograficznych, zostały również z powodzeniem sprawdzone na materiałach kostnych o znanej płd biologicznej i znanym wieku w chwili śmierci badanych osobników¹.

Możliwość stosowania znanych dotąd metod osteologicznych ulega Jednak znacznemu ograniczeniu, gdy przedmiotem badań są przepalone fragmenty kostne. Kości z grobów ciałopalnych są dość silnie zmienione termicznie. Pod wpływem spalania następują mikroskopowe i makroskopowe zmiany kształtu i wielkości kości. Dodatkowo w przypadku tych materiałów nic dysponujemy możliwością badania miednicy czy czaszki Jako całości, a do najłatwiej niszczących się w czasie spalania części szkieletu

1

   Praca wykonana w ramach Programu Badań Przemian BMogiCTnyth Popu. locji Ludzkich, dział I. c.

¹ Metody identyfikacji materiałów kostnych zostały omówione m. In. w opracowaniach O. Acsśdł, J. Nemeskeri, 1970; & G«noves, łMOa, 10Mb; tam dalsza literatura.

*    Np. J. Gaillard, 1061; R. Powera, lott.