proszki2

Proszki złożone

Proszki złożone {Pulveres wixti, Pulveres compositi) sporządza hi*_; przez dokładne wymieszanie równomiernie sproszkowanych dwu lub kilku substancji leczniczych, które po zmieszaniu nie zmienia ją swoich właściwości w czasie przechowywania. Poszczególni składniki proszku powinny być co najmniej średnio sproszkown ne. Zaleca się, aby wszystkie składniki mieszaniny miały cząstlu podobnej wielkości, tak aby podczas przesypywania lub transpoi tu nie nastąpiło rozdzielenie.

Proszki rozcieńczone (Pulveres triturati) sporządza się prze/ roztarcie substancji leczniczych silnie, bardzo silnie działających lub o właściwościach higroskopijnych z obojętnym proszkiem roz-cieńczającym, np. laktozą lub sacharozą, w stosunku 1+1, 1+9, 1+ 99, co powinno być zaznaczone na opakowaniu. Przygotowanie ma na celu ułatwienie czynności recepturowych, zwłaszcza w przypadku, gdy konieczne jest odważenie substancji silnie lub bardzo silnie działających w dawkach miligramowych.

Przykłady proszków rozcieńczonych

Trituratio A tropini sulfa tis( 1+9) 1:10 Trituratio Hyoscinihydrobromidi (1+99) 1:100

Do proszków rozcieńczonych zalicza się rozcieńczenie Extrac-tum Belladonnae siccum 1+1 (wg FP IV).

Zarówno proszki proste, jak i proszki złożone mogą być przepisane:

•    do stosowania zewnętrznego - Pulveres ad usum dermicum,

•    do stosowania wewnętrznego - Pulveres perorales.

Mogą być przepisane w formie:

•    proszków niedzielonych,

•    proszków dzielonych.

Proszki niedzielone

Proszki niedzielone do użytku zewnętrznego, jako pudry lecznicze lub zasypki {pulveres adspergendi, cutipulveres), stosowane są na skórę i błony śluzowe w celu uzyskania efektu leczniczego, a także ochronnego lub profilaktycznego. Zawierają najczęściej substan-i;ji! lecznicze o właściwościach ściągających, przeciwzapalnych, imkteriobójczych i dezynfekujących.

Wszystkie składniki użyte do sporządzania pudrów lub zasypek, zarówno substancje lecznicze, jak i pomocnicze, powinny być co najmniej miałko sproszkowane (sito 0,16 mm) i starannie wymieszane w moździerzu.

Substancje pomocnicze, stanowiące podłoże zasypki lub pudru ( yehiculum), powinny charakteryzować się dobrą przyczepnością do skóry oraz odpowiednią zdolnością pochłaniania wody, wydzielin, potu i tłuszczu. Przyczepność proszku zapewnia obecność w nim talku, stearynianów magnezu i cynku, a także tlenku tytanu. Natomiast wazelina i lanolina, zwiększając przyczepność proszku, służą równocześnie do natłuszczania skóry suchej. Właściwości adsorpcyjne wykazują: skrobia, glinka biała, tlenek tytanu, krzemionka koloidalna, węglan wapnia, poliamidy. W praktyce recepturowej zasypek za uniwersalną dla nich podstawę uważa się podłoże zawierające: talk, skrobię ryżową, tlenek cynku, stearynian cynku. Do podłoża takiego w formie zasypki można wprowadzić substancje lecznicze, np. o działaniu przeciwbakteryjnym.

Proszki do użytku zewnętrznego stosuje się również, po rozpuszczeniu w wodzie, do płukania jamy ustnej, gardła, okładów rozgrzewających, irygacji itp.

Proszki niedzielone do stosowania wewnętrznego nie powinny zasadniczo zawierać substancji leczniczych silnie działających. Wynika to ze sposobu dawkowania. Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie leku odmierzanego łyżeczką do herbaty, tj. w ilości od 0,5 do 5,0 g lub „na koniec noża”, tj. od 0,1 do 1,0 g. W jednej łyżeczce może być zawarta różna ilość substancji leczniczych, np. płasko napełniona łyżeczka do herbaty zawiera około: Acidum tannicum - 0,5 g, Magnesii oxidum - 0,6 g, proszków roślinnych - 1,5 g, cukrów - 3,0 g, soli nieorganicznych - od 3,0 do 7,0 g. Jeżeli do proszków niedzielonych zapisano substancje lecznicze silnie działające, to wówczas należy zwrócić szczególną uwagę na ich ilość. Niezbyt dokładne lub niestaranne odmierzanie dawek leku nie może jednak spowodować wystąpienia zatrucia.

W przypadku proszków niedzielonych przeznaczonych do sporządzania roztworów powinny być użyte substancje lecznicze dobrze rozpuszczalne w przepisanej ilości rozpuszczalnika. Należy sprawdzić stężenie roztworu, który pacjent zgodnie z zaleceniem sam przygotuje.

245