100
lfcektora pr na normalną do płaszczyzny, zai rm — miarą rzutu tegoż wektora na tę pb czyznę. Napiszemy jeazcze raz wyprowadzone w punkcie 1.9 zależności:
99 — ui*ii+***•!+<rs«is »
ri — crf aii + C* +<r§ a*3 - (<r1 a3ml+<r2 a\2+aj3) 2,
i umówimy się, że rozważać będziemy przypadek cr, ^ o2 # <r3 oraz że pierwiastki równ nia charakterystycznego uporządkujemy tak, by er, ><r3><r3.
W wyniku rozwiązania względem api podanego układu trzech równań otrzymujemy
2 — O (<T,—Oj)
(<Tj flra)(o'1—Cj) *
om
2 = T>-Kffp-o‘3)(gt>--<ri)
2 _ T» -K^-gi) (<r,-<r2) I
Zgodnie z umową porządkującą naprężenia główne, zwracamy uwagę, że mianowniki w pierwszej i trzeciej równości są dodatnie, ujemny zaś jest mianownik w równości drugig, a ponieważ lewe strony zależności (3.39) są większe bądź równe zeru, przeto ich liczniki muszą spełniać nierówności:
Nierówności te możemy przekształcić do następujących postaci:
r*“ | , |
(3.40a) | |
(3.40b) | ||
\ 2 J | ||
liL 1 i > |
(340$ |
W płaszczyźnie zorientowanej układem współrzędnych (<r„ t.) nierówności powyższe wyznaczają pewien obszar. Nierówność (3.40a) określa obszar na zewnątrz okręgu K3i
0 promieniu i(ff2-<r3) i o środku leżącym na osi a, w punkcie ł(<r2+<r3) (rys. 3.14). Nierówność (3.40b) określa obszar zawarty wewnątrz okręgu Kl3 o promieniu ifo-oi)
1 o środku na osi a. w punkcie H<r, +<r3). Wreszcie nierówność (3.40c) określa obszar po** okręgiem Kl2 o promieniu i ~<^i) i o środku na osi odciętych w punkcie j(trx + «r*)• hfierównośd (3.40) wyznaczają więc zbiór punktów (tr,, tJ zakreskowany na rys. 3.14,
Jctóry stanowi rozwiązanie postawionego zadania, mianowicie określenia zbiorą rozwiązań (er,, t,) dla różnych a,(.
Drugim problemem będzie graficzne rozwiązanie następującego zadania: daska jest w punkcie macierz naprężeń określona w układzie osi głównych oraz wersor normalny , a,j, orł3) do płaszczyzny, którą przecinamy bryłę przez dany punkt; należy okrettć długość au i r,. Konstrukcję rozwiązania zadania przytoczymy bez dowoda •, Oznaczymy wpierw: a,, = cos(o, 1,) = cos a, = cos(c, Jrj) » cos/ł, a#ł — cos(c, 1,) 1■ = cosy (rys. 3.14). W punkcie na osi aę o odciętej o, = o, prowadzimy prostą /, prostopadłą do osi, a następnie z tego samego punktu prowadzimy prostą pod kątem z do /, (odmierzanym przeciwnie do ruchu wskazówek zegara) i znajdujemy jej punkt przecięcia >4
z okręgiem Kx2. Z punktu o odciętej o, = <r3 na osi cr, prowadzimy prostą l2 prostopadłą do osi i od niej pod kątem y (zgodnie z ruchem wskazówek zegara), prowadzimy prostą przez ten sam punkt a, == <r3, znajdując punkt przecięcia B z okręgiem AT,3. Następnie ze środków kół Kl2 i JC23 zakreślamy dwa łnld o promieniach odpowiednio OtB i OyŁ Współrzędne punktu C przecięcia tych łuków stanowią rozwiązanie zadania.
Zwróćmy jeszcze uwagę, że odcinek OC jest długością wektora p„, jest bowiem pl ss a\+t1. Warto w tym miejscu rozważyć szczególny przypadek podziału bryły płaszczyznami przechodzącymi przez dany punkt i równoległymi do osi x2. W tym przypadku mamy zawsze a,2 — 0, a nierówność (3.40c) przechodzi w równość. Zbiór rozwiązań (u„ r,) jest okręgiem koła Xi2. Konstrukcja rozwiązania nieco się teraz upraszcza, wystarcza bowiem poprowadzenie prostej przez punkt (<rj,0), nachylonej pod kątem c
Dowód czytelnicy mogą znaleźć np. w książce W. Krzysia i M. Życzfcowtkicgo i pU-
styczność — wybór zadań i przykładów. Warszawa 196% str. 47—49.