• Cienkie, nieruchome pałeczki G - r bezrzęsnc, o budowie delikatniejszej niż Salmonella
• mało aktywne biochemicznie Chorobotwórczość dla hidzl
WywoAyą swoiste zakażenie jeflt, określane jako czerwonka bakteryjna
^ Wczesne objawy choroby: gorączka, biegunka sckrecyjna z bolcsnością
i ogólnym urobieniem, ubote płynów i spadek ełeklrolilów
^ Po 2-3 dniach biegunki zmniejszają się, ale występują objawy zakażenia jelit, tj. śluz i krew w kale
• Szczepy z rodzaju SttgeJla wykazują troptem tylko do jelit i nigdy nie wnikają do układu limfatyczncgo oraz nie rozprzestrzeniają się do innych narządów lub do krwi
• Do zakażenia dochodzi zwykle drogi pokarmową za pośrednictwem brudnych rąk, przez wodę lub produkty spożywcze
Rodzaj Eschtrichio.
• Do tego rodzaju należą aktywne biochemiczne pałeczki G -
• Gatunki:
Rcoll
R błamie (izolowany tylko z przewodu pokarmowego karaluchów)
R fergusomi (ich znaczenie kliniczne jest przedmiotem badań)
R hermannii (izolowane z ran)
S. mifteres (izohw&rtc z cmi)
Pałeczka okrężnicy R Coli
• Występuje stale w przewodzie pokarmowym człowieka i zwierząt
• Pcku rotę cymbionta, uczestniczy w rozkładzie pokarmu i syntezie witamin z grupy B, K i C
• W zależności od budowy antygenów:
somatycznego O. powierzchniowego K, rzęskowego H, wyróżniamy przeszło 171
grup 0,80 antygenów K i ponad 50 antygenów H. Czynniki chorobotwórczości
1. Adhezyny (fimbrie) — są to czynniki inwazyjności
2. Toksyny — odpowiedzialne bezpośrednio za toksyczność iub/i inwazyjność
• Toksyna polisacharydowa LPS
• Entrotoksyny cieplochwiejne (LT=hcal-labile)
• Enterotoksyny ciepłostałe (ST= heot stabiłej
• Toksyny podobne do toksyny Sługa (SLT ~ Sgtfia like toksyn) uczestniczą w hamowaniu syntezy białek
• Verotoksyny
• Inne nowe toksyny
Poóital bakterii E. coli xt mględn m rtłjjwy choroby
• Szczepy enterotoksygenne (ETECJ, wytwarzają crticrotcksyijy LT JuM ST, odpowiedzialnej za biegunkę sckrecyjną. Choroba występuje w każdym wieku, zwłaszcza dotyczy niemowląt i dzieci oraz osób podróżujących (biegunka podróżnych)
• Szczepy entropatogenne (EPEC) wywołują sporadyczne i epidemiczne zespoły biegunkowe u dzieci, głównie niemowląt.
• Szczepy entroinwazyjne (E1EC) są zdolne do penetracji komórek nabłonka jelitowego i wywołania biegunki zapalnej (podobnej do tej z rodzaju Shigclla)
• Szczepy entrokrwotoczite (EHEC) wywołują dwa
zespoły chorobowe: krwotoczne zapalenie jelita
grubego oraz zespół HUS (zespól bemolityczno-
mocznicowy).
Rezerwuar 1 źródło zakażenia
• Rezerwuarem bakterii je* człowiek
i zwierzęta będące nosicielami szczepów chorobotwórczych
• Do zakażenia dochodzi jedząc zakażone
niedosmażone mięso, mielone mięso wołowe, surowe mleka
B. coli 0157:H7
• Jest jednym z najbardziej groźnych typów
serologicznych
• Produkuje toksynę SLT
• Bakteria ta była powodem epidemii w USA w 1993 (500 osób zakażonych. 4 zmarło), a później w Japonii (10 tyś. Osób Zarażonych, kilkanaście zamarło)
Proteus (Pałeczka odmieńca)
• Bakterie te wykazują duży polimorfizm (od form ztarenKOwaCycń do nitkowatych)
• Poruszają się, są okolorzęsc
• występują w glebie, wodzie, materiałach zanieczyszczonych kalem, mogą wchodzić w skłnd fory tanYcnsatotj przewodu pokarmowego człowieka i zwierząt
• Powodują zapalenie układu moczowo-płciowego, nieżyt żołądka i jelit
Rodzaj Ytrsinia
• Do rodząju tego należy kilka gatunków, z których najważniejsze to:
7. pestis (pałeczka dżumy)
7. pseudotuberculosis (pałeczka rodencjozy)
7 enteroco Ulica (pałeczkajersiniozy)
• Są lo pałeczki Gram - , układają się zwykle pojedynczo lub w krótkie łańcuszki
• Na podłożach zwykłych rosną słabo, wymagają dodatek surowicy lub krwi do podłoża
• Temperatura optymalna wzrostu 28-29°C Chorobotwórczość I charakterystyka choroby 7 pestis wywołuje dżumę.
• Rezerwuarem są dzikie gryzonie (szczury), bezpośrednie źródło zakażenia dla człowieka stanowi pchła
• U ludzi występują J kliniczne postacie choroby: dymicniczna (węzłowa), płucna i posocznicowa
7. pseudotuberculosis
taż c^nukien etiologicznym rodencjozy U zwierząt objawia się najczęściej w postaci martwiczych ziarniaków w wątrobie, śledzionie, węzłach chłonnych
U Judzi objawia rip zazwyczaj zapaleniem węzłów chłonnych krezki jelitowej, zapaleniem jelit, ropnymi zakażeniami z różną lokalizacją, szkaraltynopodobną gorączka Objawy choroby Y. Enterocoildca
1. Posiać jelitowa - jest najczęstsza i występuje u ludzi w każdym wieku - od kilku tygodni dożycia do 85 laL Objawy: biegunka, gorączka, bóle brzucha, wymioty.
2. Postać nscudowyrostkowa — w obrazie klinicznym nie różni się od postaci klinicznej rodencjozy (ropne zapalenie węzłów chłonnych, ostre zapalenie końcowej części jelita krętego)
3. Postacie oosocznicowc - rejestrowane coraz częściej w ostatniej dekadzie. 20% przypadków kończy się śmiercią. U osób dorosłych posocznice dotyczą pacjentów
Z tzw. grapy ryzyka (np> marskość wątroby, alkoholizm, cukrzyca, dializa, przetaczanie kiwi)
4. Pozajelitowa lokalizacja jersiniozy: ropne zapalenie skóry, zapalenie szpiku, kości, wątroby i in.
BAdda
* Pałeczki tworzą śluzowe kolnie, nie wykazują mchu
* Najczęściej izolowaną bakterią od chorych jest JC jwmocniar, które wywołują klasyczna postać zapienia płuc
* Częstość nosicielstwa K pneumonioe w jamie nosowo-gardłowej wynosi 1-0%, u osób hospitalizowanych nawet do 20% Chorobotwórczość KłebsłeDa pneumonłae
a Zapalnie płuc, przebiegające często ze zmianami dctfiukcyjnymi, martwiczymi i krwotocznymi
* Zakażania pozapłucnc układu pokarmowego, zapalenie opon mózgow-rdzeniowych u niemowlaków, dróg moczowych
Pałeczki Gram - ujemne małe Bordetella pertussis
* Małe pałeczki, barwiące się biegunowo, posiadają otoczkę
* Rezerwuar i źródło zakażenia stanowi człowiek. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową łub przez kontakt bezpośredni z przedmiotami zskaboajch osób cfturyofc Wrota zakażenia stanowią drogi oddechowe
* Bakteria to wywołuje krztusiec (pertussis), który jest ostrą chorobą zakaźną wieku dziecięcego. Krztusiec cechują zamiany zapalne tchawicy, oskrzeli i oskrzcłików
* Przebycie choroby zapewnia trwałą odporność Hoemophilus b^luanoe (pałeczka grypy)
* Małe pałeczki G-ujemne. nieruchome
* Rosną w warunkach tlenowych
* Do swojego wzrostu wymagąją obecność dwóch czynników wzrostowych: czynnika X (hemina, haratyna) i czynnika V (NAD, NADP)
* Zapotrzebowanie na te czynniki jest cechą diagnostyczną
Chorobotwórczość
* H b\flutmae nie jest czynnikiem etiologicznym grypy
* Należą na flory filologicznej jamy ustnej i błon śluzowych górnych dróg oddechowych (stanowią 10% całej flory fizjologicznej)
% Są przyczyną vritbł jednostek ttafftfocw/th,
zwłaszcza: nieżytu górnych dróg oddechowych, nieżytu spojówek, zapalenia zatok, ropne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Maczugowiec błonicy Csvyxulwct/rium ńlpJjJhcric/
* Poleczka cienka, prosta lub lekko zagięta, o biegunach zaokrąglonych, często maczugowatego kształtu.
* Na biegunach występują ziarnistości
* Są nieruchome, nie wytwarzają otoczki i przełrwalników
* Hodowla rośnie na podłożach z dodatkiem surowicy
* Odmienne właściwości biochemiczne wśród maczugowców pozwalają na odróżnianie gatunków chorobotwórczych od niechorobotwórczych
* Rezerwuarem i źródłem zakażenie jest chory człowiek łub nosiciel. Bakterie znajdują się w wydzielinie z błony śluzowej nosa i jamie nosowo-gardłowej chorych na błonice
* Do zakażenia najczęściej dochodzi droga kropelkową lub rządną przez przedmioty zakażone wydzieliną zawierająca maczugowce
Błonica
* Jest ostrą chorobą zakaźną, umiejscowioną najczęściej w gardle, krtani, nosie, rzadziej skórze. Którą cediują miejscowe błony rzekome
Listeria monocytogenes (Pałeczka listerii)
* Mała pałeczka tlenowa, wielokształtna, nie wytwarza otoczki, posiada rzęski
* Rośnie w warunkach tlenowych i beztlenowych, szczególnie dobrze na agarze z krwią
* Rezerwuarem i źródłem zakażenia są zwierzęta domowe, dzikie ssaki, ptaki, człowiek a ponadto mięso, sery i jaja
Za czynniki determinujące ich chorobotwórczość uznaje się:
* lntemaUiię (białko błonowe ułatwiające wchłanianie bakterii przez np. makrofagi i komórki śródblonkowe),
■ ttateridtaynę (odpwńtózu&ną zaprznywKie Won fagoUzosumów)
* fosrolipnzy (umożliwiające infekowanie kolejnych komórek bez groźby zniszczenia przez komórki układu odpornościowego).
Urmm !■>>*' »|
■ . • ' tt«4i
- V . * •" * * - IWdl
IW)»,N|MV