17

Dla klinów dwuslronnych symetrycznych wprowadzamy pojęcie zbieżności (rys.' 5.Xb'l

(5.9)

h₂--h_{ a 21 " ^tg2

Przy wbijaniu klina siłą Q (rys, 5.9) na powierzchniach roboczych między klinem a czopem i luleją powstają siły tarcia. W wyniku ich działania reakcje R_l i R_i dążą do wysunięcia klina (w czasie działania

siły F). Aby klin nie wypadał■/. gniazda w czasie obciążenia siłą F, musi być spełniony warunek jego’samohamowności. Ola klinów jednostronnych i dwustronnych symetrycznych warunek samohamowności wyraża się wzorem

a

o : .....

^Ł 2

Warunek ten jest słuszny przy założeniu, że-kąty tarcia q na wszystkich

powierzchniach styku są jednakowe.

Dla przeciętnych warunków pracy (elementy siałowc, bez smarowania) współczynnik tarcia /i = 0,1 i wówczas q rs 5”43', tzn. że kąt.zbieżności klina a musi być mniejszy niż 11°26',

Uwttgtr, Należy zauważyć, że literą a oznacza się różne kąty, zależnie od tego, czy jest lo klin jednostronny, czy dwustronny symetryczny.

W przypadku sit odzerowo tętniących lub wahadłowych, często występujących w tego typu połączeniach, należy stosować połączenia z na-pięciem wstępnym. Napięcie wstępne wywołujemy przy wbijaniu klina, stosując odpowiednią konstrukcję złącza [19], Najczęściej przyjmujemy napięcie wstępne F„ — 0,25 / , rzadziej (0,25 -:-0,5) Ja Przy obliczaniu elementów złąbza z napięciem wstępnym przyjmujemy zatem li mównic obciążenie ^}?n ~ ł'<>+F ~ 1,25 /'

Obliczenia wytrzymałościowe polegają głównie na wyznaczeniu średnic trzonu i tulei w przekroju osłabionym otworem poci blin z warunku na rozciąganie oraz wymiarów klina z warunku na zginanie {podobnie jak. w przypudku sworznia).

Projektując złącze zakładamy grubość klina

A' ^ yd    ■

gdzie: y — 0,25-^0,35 (zależność lfi umożliwia obliczenie średnicy trzonu d).

Naprężenia w osłabionym przekroju trz.onu (/—/)■

-S k, (lub /c_(J, lub k_rc)

(5.10)

F

n :d²    , n-d^? ■

J-—V^rf    4 -'^Ti‘

Naprężenia w tulei (przekrój )I- 11),

=............

71 .

< k_r

(5.11)

ADj-d¹)- ĄD_t-d)

Naprężenia w klinie

gdzie
2 \ 4	d ' d ^f .1
^A ~ 6 ‘

(5.12)

Po-wy/.naczeniu średnicy trzonu d przyjmujemy orientacyjnie pozostałe wymiary złączu (rys, 5.10):

h - (i -c 1.35)rf: Aj = h₂ - (0,5-t-0.8)h d₀ = (0,7 -j-0,8) d: D ~ (1,1 -t 1,25)1>j

& i — fld, gdzie: fi sy 2,2 dla żeliwa, fi — 2 dla stali St,

■95