22908 IMGB98 (2)

__F-oo—nologl^ny - gdy*

od pocz,_ttU    S°    r^ni. »rva! ,

^_M|f-I _ _Cj_#i#»no#ci i #wit aifcwi^rl» kierując Si«r prymatem

. —_r. _Jwrn>---* percepcji w* wszelkim Mkalm poznani*. Psycho-

«n*ii(ye*nyn — bowi m czynni k ci ©1 esności wl dZA J*st Łu w spo-cdb szcze^Pi ny br+ny pod uwagę.

^ L*c*n* i Metz* uwagi o cl #J •sności świadczą o przypisywaniu ci*1 u znacznej roli. Cala koncepcja fazy zwierciadła zaierza — globml nl m rzecz ujmując — do wyprowadzenia konsekwencji psychicznych z cielesności 1 nierozerwalnej wi ęzi oiędzy tymi ztrefazu. Psychoanaliza kw&sti onuje tezę o nadrzędności psychiki nad dałam:    twierdzi, źe ni o tędy przebiega linia po—

dzid u. Jak pokaZa p<5źni ej sz& analizy ciało jest zarówno istotnym signifi<znŁem filmowym, bywa symptomem stanów emocjonalnych i niekiedy ich źródłem. Tan typ refleksji przynieść takie potrafi interesujący wici ad do zrozumienia identyfikacyjnej aO' w przypadkach granicznych, na przykład filmach pornograficznych, szczególnie akspl oatujących motyw ciaia ludzkie-go.

C• Widz pożędajĄcyt voyeryzmS&ksh± bi cjoni zm, fetyszym

Cała psychoanaliza stoi pod znaki am ni azi szczał nych w pełni po2*darf i pragniań*' Koncepcja pragnienia i pożądania Lacana stanowi ważny wkład do wyjaśniania organizacji ludzkiej psychiki Canglojęzyczna terminologia powiada o wish. /ul fil ImenŁ — spełnianiu życzeń, francuska o realizacji pragnienia - reo.li-sali on du desirJ. Pragnienie reaiizuje się, według Lacana, we £nie i Jest to zawsze pragnienie Innego. Fakt, iż musi ono znajdować się we śnie sugeruje, że pragnienie nie Jest zaakceptowane przez podmiot Jako własne, teądź że podmiot nie może

działać zgodnie z nim. Pozycja analityka Jest szczególna:    fun

kcjonuje Jako domniemany podmiot wiedza/: y — domniemany nie w sensie braku wiedzy, lecz dla podkreślenia, źe nie Jest on podmiotem posiadanej wiedzy. Prowadzi to do Innej koncepcji Lacana; do przedmiotu ^pmałe a^r - przedmiotu utraconego, zawsze upragnionego i nigdy nie osiąganego Ckażdy przedmiot, którego podmiot pragnie jest zaledwie substytutem przedmiotu 'małe

Hie chodzi nam jednak o wielość tych popędów. do których _kino może nakłaniać lub przedstawiać Je w utworach. Skoncentrujmy si* na tych, które zwykło się uznawać za immanentnie związane z kinem - instytucja* kinem - aparaturą psychiczną. _TeSt to więc pytanie o charakter podstawowych pragnień widza filmowego. Odpowiadając na nie psychoanalitycy filmowi wskazuje przeważnie na dwie grupy zjawisk:

‘ - pi er wsze - związane ze^skogoftl^^. zapewniającą przyjemność patrzenia*

J - drugie - związane z fatyszyzmem.

Skopofilia i związana z nią para pojąć przeciwstawnych: vo-yeryzm i ekshibicjonizm są pragnieniami, które kino wypełnia, pod pojęciem skopof ilia Freud rozumiał

"część rozkoszy oglądania, czy też ciekawości, która się przy tym ujawnia" i która "była zapewne początkowo seksualną rozkoszą patrzenia zwróconą ku życiu płciowemu* zwłaszcza rodziców, a później stała się silnym motywem skłaniającym wiele dziewcząt do wczesnego zamąźpójścia"?*

W "Trzech rozprawach, z teorii seksualnej" Freud odizolował skopofilię jako Jedną ze składowych instynktu seksualności* która funkcjonuje niezależnie od sfer erotogennych. Twierdził* że pragnienie to występuje w pewnym stopniu prawie u wszystkich normalnych ludzi - nawet zdolne jest skierować ich libido w stronę celów artystycznych. Perwersyjne natomiast staje się pod pewnymi warunkami* mianowicie gdy ogranicza się wyłącznie do części płciowych* gdy łączy się z voyeryzmem-podglądaniem. bądź wypiera cel seksualny zamiast go przygotować C tej ostał -niej per wersji podlegają ekshibicjonoścO.

Z rozrzuconych po wielu artykułach uwag Freuda o skopof i 1 i i można wysnuć wniosek* iż ten popęd zmierza do traktowania i n-nych ludzi jako obiekty* do poddawania ich presji i kontroli czyjegoś spojrzenia. Autor "Trzech rozpraw" podawał szereg przykładów voyerystyczneJ aktywności dzieci* ich pragnienia widzenia tego* co prywatne i zabronione Cgłównie funkcji cielesnych i genitaliów}.

Christian Metz w jednym z podrozdziałów "Elementu snąc sapę— go wyobrażonego"* zatytułowanym "Pragnienie percypowania". wy—