30452 SDC11027

2. Opisać konstrukcję dativus absolutus pod względem formy i funkcji skład-rodosb, domdeźe t wa bqdqti Mar. Mt. 24, 34 'nie przeminie ten rodzaj, dopóki się _nj_owej _w zdaniu złożonym; bliżej określić formę part. praes. act. i part. praet. act. to wszystko nie stanie (nie spełni, aż się to wszystko spełni)’ itp.;    ₀raz rzeczownika i zaimka w przytoczonych zdaniach: Zogr. Mt. VI, 3, Mt. VIII, 1,

5) jako 'że’ —spójnik o bardzo szerokim zastosowaniu w różnych typach zdań j_ak również w przykładach partii wykładowej (zob. § 31, h). podrzędnych dopełnieniowych, podmiotowych, czasowych, skutkowych i przy- 3 Określić konstrukcje celownika i biernika z bezokolicznikiem, tzw. dativus dawkowych, np.: glagolę tamt, jako ilija prute Mar. Mk IX, 13 mówię (powiadam) _cum infinitivo i accusativus cum infinitivo, pod względem formy i funkcji w zdaniach wam, że Eliasz przyszedł’ (zd. dopełnieniowe); vlsłt bo olea vait ńebesbsky, jako _z jyj_{ar X}y 5 |yj_{t X}yj jj (_zob też § 31, i, j).

trebujete siyi osseyi Mar. Mt. VI, 32 wie bowiem ojciec wasz niebieski, że tego 4 Opisać formę supinum, jego składnię rządu z gen. dopełnienia oraz funkcję wszystkiego (tych wszystkich rzeczy) potrzebujecie^ (zd. dopełnieniowe); izvhu.no składniową _w zdaniu z Zogr. Mt. V, 17 (zob. też przykłady w § 31, k i w ćwicz. 13 — bo bł ludem*, jako ioani proroka bi Mar. Łk. XX, 6 'było wiadomo ludziom, że Jan _pr2ykład poir&ti)

był prorokiem’ (zd. podmiotowe); i jako pozdl bystt, isyożdaaSe mm iz grada Mar. 5. _0pisać konstrukcję z celownikiem przynależnościowym (tzw. dat. poss.) i jej

Mk XI, 19 'gdy było późno, wychodził z miasta’ (zd. czasowe); izide prid* toslmi, _{funkcję w zdaniu z Mar}. _Mt. _XXI, 13 (zob. też § 31, e).

jako dktaan sę cmi’ i slaclj* boga Mar. Mk II, 12 'odszedł (wyszedł) przed wszyst- ₆ 0pisać konstrukcję miejscownika bezprzyimkowego i jego funkcję składniową

kimi, tak że się dziwili (zdunuewali) wszyscy 1 slayr.l, Boga’ (zd. skutkowe); kito _{w przyWadzie w} zdaniu z Mar. Mk V, 30 (zob. § 31, g).

njesh, jako vUri i moie poslu!ajqh jego Mar. Mt. VIII, 27 'kto jest ten, którego ₇ Podać ; _{opisać inne} charakterystyczne związki składniowe w zdaniu poje-

(ie go) watry i morze słuchają (są mu posłuszne)’ (zd. przydawkowe).    dynczym, jak szczególny wypadek składni zgody podmiotu z orzeczeniem, tzw.

i. Zdania względne z tźe, jaźe, jeże

konstrukcję „ad sensum” (zob. § 31, b), składnię orzecznika (zob. § 31, c), konstrukcję podmiotu tzw. logicznego, czyli dopełnienia sprawcy w konstrukcji biernej zdania Są to przede wszystkim zdania przydawkowe, podmiotowe i dopełnieniowe, (zob. § 31, d), i konstrukcję podwójnego biernika (zob. § 31, f). łączące się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą zaimka względnego tźe, jaźe, jeże 8. Podać charakterystykę niektórych połączeń zdaniowych: a) spójnikowych itd. (por. § 13, b, 3). Zaimek ten w większości języków słowiańskich wyszedł z użycia _z da, aite, cl, doideźe, domdeźe, jako itp.; b) względnych z iźe itd.; w tym celu roz-i został wyparty przez inne zaimki względne, por. poi. który oprócz jaki, kto, co patrzyć przykłady: Zogr. Mt. VI, 3, Mt. V, 17, Mar. Mk 15, 5 i inne (zob. § 31,1, ł). itp., ros. kotoryj oprócz kakoj, kto, ito itp.; tu warto dodać, że w języku czeskim 9. Porównać na wybranych przykładach budowę zdania pojedynczego i zlożo-obok innych zaimków względnych, jak klery, jaty, kdo, co, występuje w połączeniach nego w języku scs. z odpowiednimi konstrukcjami w języku polskim i rosyjskim, zdaniowych archaiczna forma (w języku pisanym) zaimka względnego jertź (m.), jeż (f. i n.). A oto niektóre przykłady scs.:

KONWERSATORIUM XV Ćwiczenie 15

Powtórzenie wiadomości gramatycznych — pełna analiza językowa tekstu, ogólna charakterystyka — synteza, wnioski

1. Tekst: Mar. Łk. XV, 11 -13: a) Tekst nienormalizowany:

CU) HABICb CAHHt HMffe AlBA ĆŃA. (12) H p€M€ K>NtH BO OTUłO. ÓTME AółKAb MH AOCTOHNMItt MACTb MMfeNHfe. H pA?At«\H HMA HWfeWH€. (13) H H€ no MŁNOStjCb

mnemlete oh hźiiyt prorok», iźe priyodąh ki tanu m odeźdaya omlayi Mar. Mt VII, 15 'strzeżcie się fałszywych proroków, którzy przychodzą do was w odzieniu owczym’ (zd. przydawkowe); blażem jest* (domyślne: sb 'ten’), iźe ne stblaznih sę o mtne Mar. Mt. XI, 6 'błogosławiony jest (domyślne: ten), który (kto) się ze mnie nie zgorszy’ (zd. podmiotowe); uzemteh, jegoźe ne poloźi i źbneii, jegoźe ne słti Mar. Lk. XIX, 21 'bierzesz, czegoś nie położył (dosł. czego nie położywszy), i żniesz, czegoś nie posiał (czego nie posiawszy)’ (zd. dopełnieniowe, przedmiot domyślny: se 'to*).

Ćwiczenie 14

1. Tekst:

AbNEJCb ClBtpABt BbCC MbHHH CHt OTHA6 NA CTpANM AAA6HŁ H TOy pACTOHH

Zogr. Mt.vi: (J) TeBt m, TBOpAtpK) MHAOCTtlrfWń. AA N£ MłO€Tb U1K3HUA TB0*1MtHHe CBOE    BAMAT>NO.

MbTO TBOpMTb A6CNMUA TBOt. Zogr.Mt.WIIit) CbUieAbUJK) >K6 €MOy Cb ropb b) Tekst normalizowany:

BtCAłAl* tro HA* NAPOAH MH03H. Mar Mk XV(5) (?£ Ht6 K TOMOy HHM6C05K6 H-    „„

111) MAOBtKTj KAMNT, HMB AT>8A C1IHA: (12) H p€M€ (OHnM I6K) OTbUOy. OTbME

OrWŁUlTA.’6k0 AHBHTH CA nHAATOBH.MdrMtXV.:6S)8* *£ KOPO MA PAere BTśTl_{A&MAb MH A0cr0HHm} MACTb MMtHMIA. H PA2A*AH HMA HMtrHHIE. (U) m _He

por :WOPO JM MA HABUH CAUlTA.    XpAM‘b MOH X^| MOAKTBę|_{0 M1>N0S}^ _AbNb;rb cfBbpABi BbC€ MbHHH _CWNl OT MAE HA CTpAN* AAAESf

MApeHtT-b CA War.MkV.C30) ICTO npHKOCNM ca pH?A?b MOHXb Zogr.Mt.V:(t7)He MNHTC. ** _T0V pACTOMH HMtHHKŹ CBOl€ IKHB-bl BA*_AbNO.

r.pHAl p&IOpHTl O KONA AH ripOpOKib. H£ npHATs pA^OpHTt HT> MCfWbNHTt

123

122