W początkowym okresie szkolenia zawodników treningi pod względem formy i treści powinny być zróżnicowane. Planowa realizacja wszechstronnego przygotowania początkującego zawodnika (trampkarza, juniora) przebiega w określonej kolejności.
Pierwszy etap pracy z początkującymi obejmuje:
1) wstępne zapoznanie się z grą (ogólne objaśnienia, wspólne obserwacje zawodów rozgrywanych przez dobre drużyny, oglądanie filmów z przebiegu meczów itp.),
2) oswojenie się z piłką (zabawy i gry pomocnicze, ćwiczenia żonglerki itp.),
3) nauczanie techniki w formie ścisłej, zabawowej i fragmentów gry,
4) najprostsze ćwiczenia taktyczne — w obronie krycia wskazanego zawodnika — „każdy swego”, w atakowaniu wychodzenie do podania partnera,
5) szkolenie uniwersalne — zawodnicy grają na wszystkich pozycjach, nie tworzy się stałych zespołów.
Pierwsza część etapu trenowania:
1) zapoznanie ćwiczących z przepisami gry,
2) doskonalenie żonglerki piłką,
3) doskonalenie techniki — zwiększenie szybkości wykonywanych ćwiczeń,
4) nauczanie podstawowych założeń taktycznych — w ataku podanie i wyjście na pozycję, zmiany pozycji, w obronie ścisłe krycie „każdy swego”,
5) tworzenie zespołów bez specjalizacji na pozycjach,
6) spotkanie towarzyskie (treningowe) z zespołami na tym samym poziomie zaawansowania.
Druga część etapu trenowania:
1) dalsze doskonalenie żonglerki,
2) dalsze doskonalenie techniki: technika szybka, łączenie elementów,
3) dalsze doskonalenie taktyki: atakowanie indywidualne, zmiany miejsc w atakowaniu zespołowym, atakowanie zgodnie z założeniami systemu, stylu gry,
4) tworzenie zespołów ze specjalizacją na pozycjach,
5) spotkania towarzyskie i mistrzowskie trampkarzy oraz juniorów. ■>, * ;
Trener musi uwzględnić w swej pracy m. in. także następujące sprawy:
— kontrolę wyników nauczania,
— właściwą opiekę lekarską,
— kontakt kadry nauczającej z opiekunami zawodnika,
— kontrolę wykonywanych zajęć,
— indywidualne podchodzenie do kształtowania sprawności fizycznej poszczególnych ćwiczących.
3. ROZWÓJ CECH MOTORYCZNYCH PIŁKARZA
Przy wykonywaniu jakiegokolwiek ruchu niezbędne jest zastosowanie określonego sposobu jego wykonania (technika) oraz wykorzystanie pewnych potencjalnych cech ruchowych, które nazywamy cechami motorycznymi.
„Przez cechy motoryczne będziemy rozumieć wielkości charakteryzujące potencjalne możliwości ruchowe danego organizmu. Są to wielkości, czyli cechy, które możemy mierzyć w określonych jednostkach, przy czym każda cecha musi mieć swój odrębny wymiar” [4].
W procesie treningowym zwraca się uwagę na konieczność stosowania wszechstronnych ćwiczeń rozwijających u zawodnika umiejętności nie tylko w zakresie wąskiej specjalizacji, ale również ogólną sprawność fizyczną — niezbędną podbudowę sprawności specjalnej.
Rozwój cech motorycznych jest podstawą rozwoju fizycznego zawodnika. W ostatnich latach aktualność tej problematyki znalazła odbicie w wielu pracach poszerzających naszą wiedzę dotyczących przejawów motoryczności ludzkiej (K. Meinel, Z. Ważny, W. Żaciorski, K. Fidelus, L. Matwiejew) [29, 50, 53, 4, 28]. Bezpośrednim celem treningu jest polepszenie stanu wydolności organizmu pod względem funkcjonalnym i morfologicznym. Znajduje to pełne odzwierciedlenie w rozwoju cech motorycznych, do których zaliczamy: siłę, szybkość, wytrzymałość, a także niekiedy zwinność.
Przed omówieniem poszczególnych cech wspomnieć należy o ogólnych metodach ich kształtowaniaj^Metody te polegają głównie na właściwym połączeniu obciążeń i odpoczynku. Obciążenie jest to wpływ, jaki wywiera na organizm ćwiczącego wykonywane przez niego ćwiczenie fizyczne (L. Matwiejew). Ćwiczenia fizyczne cechuje rozmaita wielkość i intensywność obciążenia. Obciążenie zależy od liczby wykonywanych ćwiczeń.
Wielkość obciążenia określamy:
1) miarą ciężaru (np. ciężar sztangi),
2) odległością (np. długość przebieganego dystansu),
45