53971 skanuj0018 (221)

216

Ruch naturalny ludności

Zgony

217

Tablica 733

Zgony niemowląt według płd w Polsce

Lala	Na 1000 zmarłych namówią przypadało chłopców			Na 100 zmarłych dziewcząt przypadało znariych chłopców
	ogółem	Minii^4	•tał	ogófcła	obawa*	•lal
19S0	566.9	569.2	565,8	130,9	132,1	1303
1960	5743	5743	574,8	135,0	134,7	1353
1970	579,8	5803	579,3	138,0	138,4	137,7
1980	587,1	589.9	5833	1423	143.8	140,3
1990	5733	5743	573,2	134.7	1353	1343
2000	5613	5563	5663	127,8	1253	1303

* Od WSJ r nimi łącznic t ocirdłtmi. w hidi popnedoct pomady Mm i oniiw Źifldla Opcacowamc wlautt tu podtuwsc J Z Kota, OwraMe tamowłą w fołut w taaji 19&-I915. KfU Sutydyka Pohla. i 29. GUS. Waum 1960. s *> Jbtgitt On^ndun, GUS. r różnych lat

w miastach i na wsi do 70%. Wzrost udziału zgonów nconatalnych w ogólnej liczbie zgonów niemowląt jest zjawiskiem korzystnym.

Dane dotyczące zgonów niemowląt w miastach (tablice 7.30 i 7.31) wskazują na znaczny wzrost udziału zgonów niemowląt w wieku 0-29 dni i 0-27 dni w ogólnej

Tablica 7 JO

Zgony niemowląt w Polsce według wieku

Wtok	OpSkn			Muto			Wki
	1939	1910	yoo	1930	1970		I9S0	1970	2000
0-29 dni	393	59,7	70,0	39,9	653	70.1	39,8	553	693
1 miesiąc	12.6	93	10.1	12,1	8.4	10.7	12,9	93	93
2 miesiące	113	8.0	4.7	12.1	73	43	11,7	8.7	53
3 miesiące	93	63	3.7	9.8	52	3,7	8.9	7,1	3.7
4 miesiące	63	43	2.7	2,1	33	2,7	6.6	5,1	23
5 miesięcy	5,2	3.4	13	5.2	3.0	1,7	3.1	33	1.9
6 miesięcy	4.1	23	1.9	4.0	1.9	1,9	4.1	33	13
7 miesięcy	3,1	1.9	13	3.1	13	13	33	23	1,4
8 miesięcy	2.4	1.4	13	23	13	13	23	13	1.4
9 miesięcy	23	1,2	U	23	1.1	1,4	23	13	13
10 miesięcy	13	03	0.7	13	03	03	13	1.1	03
11 miesięcy	09	0.9	0,7	03	0.7	03	0.9	13	0.7
Niewiadomy	0.1	—	—	0.1	—	—	0.1		—
Ogółem	100.0	100.0	1003	1003	100.0	1003	1003	1003	100.0

Uwaga: łMonc cymbale p*p wtta lyfaaócnoibp: 0-29 fci — 30pifcyrt ćm kikaiiw^ I. ZX .U —Wejo ■kiiyi po 30 palaych ki *u4y

tróaiir Opracowanie wiatr* U podoawic JZ Holzw. UmicrmhoU mkmo*Wf »Ww wiautk /9W-/9J?. wis Suycyfcj Pohłj. i 39. GUS. Wstawi IM. i 17; twmł Demogrtfictar. GUS. z rótaycb l«

Tablica 731

Zgony niemowląt w Polsce według wieku

Wick	Ogółem			MtaU			Wici
	1970	I9S0	2000	1970	I9S0		ł970	1980	2000
Ogółem	100	100	100	100	100	100	100	100	100
0 dni	28	33	29	32	36	28	25	30	31
1-6 dni	20	24	22	23	26	23	18	22	20
7-27 dni	15	11	18	14	11	18	IS	11	18
28-364 dni	37	32	31	^31	27	31	42	37	31

źiidlc faiaflOwa|"(fcw.GUS,iikayól3i

Tablica 732

Zgony noworodków w Polsce według wieku

Wick (doi ukończona)	Ogółem		MUuui		Wici
	1970	2000	1970	2000	1970	2000
0	35,7	423	35.6	40.6	35,8	45,2
1-6	37,0	313	39.7	33.1	34,5	29.1
7-27	273	26.0	24,7	263	29.7	25.7
0-27	100.0	1003	100.0	1003	100.0	1003

2(4410: Opracowanie wiara, na podstawie Rocoift Oemnym/Univ. GUS. t różnych Im

liczbie zgonów niemowlęcych, co oznacza zmniejszanie się udziału zgonów egzogenicznych. Na wsi wzrost udziału zgonów niemowląt w wieku 0-29 dni i 0-27 dni był nieco mniejszy.

Na szczególną uwagę zasługuje rozkład zgonów noworodków. W 2000 r. udział zgonów noworodków w wieku 0-6 dni w ogólnej liczbie noworodków (0-27 dni) osiągnął poziom 74%. Wskazuje to na skuteczniejsze zwalczanie chorób wczesnego wieku niemowlęcego, zarówno w mieście, jak i na wsi.

Przechodząc do analizy zgonów niemowląt według płci, należy przede wszystkim zwrócić uwagę, źe powinna być ona prowadzona równocześnie z oceną proporcji urodzeń według płci. W Polsce w okresie 1950-1996 na 1000 żywo urodzonych dzieci przypadało, jak już wspomnieliśmy, 513-519 chłopców. Zmiany zachodzące z roku na rok w proporcji urodzeń dziewcząt i chłopców wykazują całkowitą przypadkowość w ramach niebudzących zastrzeżeń obszarów zmienności.

Udział zgonów niemowląt pici męskiej w ogólnej rocznej liczbie zgonów niemowląt w latach 1950-1975 wykazywał tendencję rosnącą, a w okresie późniejszym ulegał fluktuacjom. W okresie 1975-2000 najwyższy udział zgonów niemowląt pici męskiej wystąpił w 1980 r., kiedy to na 1000 zmarłych niemowląt przypadało 587 chłopców (w miastach 590, a na wsi 584).

Ogólnopolskie dane dotyczące liczb zgonów niemowląt pici męskiej oraz żeńskiej przypadających na 1000 zmarłych niemowląt przedstawiono w tablicy 7.34.    J

Ogólnopolskie współczynniki zgonów niemowląt płci męskiej i żeńskiej maleją z roku na rok, jednak nie w jednakowym tempie. W okresie 1931-1932 z każdego tysiąca urodzonych chłopców umierało o 27 niemowląt więcej niż z każdego tysiąca urodzonych dziewcząt. Różnica ta w 1950 r. wynosiła 22,3, a w 2000 r. —1,5. Stosunkowa różnica zwiększyła się z 22% w 1950 r. do 31% w 1980 r. oraz zmalała do 21% w 2000 r.

Istotna jest analiza umieralności niemowląt według wieku matki, poziomu wykształcenia matki czy też źródeł utrzymania matki. Najlepiej prowadzić analizę.

218    Ruch naturalny ludności

Zgony

219

Tablica 734

Współczynnik zgonów niemowląt według pici

w Polsce

Lala	Zgoay atomów* pib		0)-P)	3-
	iupkicj	żddktoj
	na 1000 orodzoaych danej płd
0)	(2)	OJ	(4)	(5)
		Ogółem
1950	122,0	99,7	223	22.4
1960	60.7	48,4	123	25,4
1970	41,0	31.1	9.9	31.8
1980	28.8	22,0	6.8	30.9
1990	21,6	17,0	4,6	27.1
2000	8,8	73	13	203
		Miasta
1950	112,6	91.9	20.7	223
1960	55.0	44,1	10.9	24,7
1970	393	31.4	8,5	27,1
1980	29.0	22.2	6,8	30.1
1990	213	16.7	4.6	273
2000	83	73	13	17,1
		Wieś
1950	1273	1043	23,2	223
1960	65.0	5J.6	13,4	26,0
1970	41,9	32,7	9.2	28,1
1980	28,6	21,7	6.9	313
1990	21.9	173	4.6	26,6
2000	8,7	7,0	1,7	243

Źródło: lak pod tablicy 7 33

Tablica 735

Zgony niemowląt według płd 1 kolejności urodzenia dziecka u matki w roku 1975 i 2000

	Opita				Miotu				Wicł
KokjMk uodmb	chłopcy		ddmapi		chłopcy		dziewczęta		chłopcy		drifioąa
malfin darda nutki	1975	2000	WS	2000	1*75	2000	1975	2000	1*75	2000	1975	2000
	aa W00 modna żywych hrnj p*ri 1 hoł^aołd aotom
Ogółem	28	9	21	7	28	9	21	8	29	9	22	7
1	24	8	19	6	23	8	18	6	26	8	20	6
2	27	8	20	7	27	7	20	7	27	8	20	6
3	33	10	24	8	37	12	27	10	29	9	21	7
4	34	13	26	11	41	17	33	13	31	10	23	10
5	39	15	30	13	SI	17	39	16	35	14	28	11
6 i dalsze	41	21	35	19	51	31	39	26	39	16	33	16

Źródło:    DrmnpafltDK. GUS. zińźaych W

uwzględniając wszystkie wymienione cechy razem. Bieżąca informacja statystyczna zawarta w rocznikach demograficznych nie pozwala jednak na to. Konieczne jest bowiem uzyskanie szczegółowych tabulacji.

Zgony niemowląt według płci i kolejności urodzenia u matki wykazują, źe We wszystkich przekrojach umieralność chłopców jest wyższa niż dziewcząt, a ponadto rośnie ona wraz z kolejnym numerem urodzenia. Na tysiąc urodzeń żywych przypadało, odpowiednio, w 1975 r. i 2000 r. wśród pierwszych urodzeń: 24 i 8 zgonów chłopców oraz 19 i 6 zgonów dziewcząt, a wśród szóstych i dalszych urodzeń odpowiednio: 41 i 21 zgonów chłopców oraz 35 i 19 dziewcząt. Zwraca uwagę fakt, że umieralność dzieci obu płci pierwszej kolejności urodzenia zrównała się w miastach i na wsi, a poczynając od drugiego jest mniejsza na wsi (tabl. 7.36).

Tablica 736

Zgony niemowląt według kolejności urodzenia dziecka u matfcj w latach 1970-200#

		Kolejność amtMÓ Ibvił»				■tatki
Uu		]	*	3	^4 .	Sidzina
	aa 1000 crodzed żywych danej kolejności urodzeni.
1970	36,7	28.0	33.4	34.7	35.8	38,0
1985	22.0	16.4	16,8	20.0	25,9	293
1996	123	10.2	103	13,7	18.0	253
2000	8,1	73	7,1		123	17,1
**,00 W,na	22	25	21	27	34	45

Źródło: Opracowaniewiau*aapodstawieRotankDmogiafityri.GUS.tróżaycht at

Umieralność niemowlęca, podobnie jak umieralność ogólna, podlega również wahaniom sezonowym (tabl. 7.37). Dane z lat 1950-2000 wykazały, że zarówno w miastach, jak i na wsi poziom umieralności niemowląt osiąga w każdym roku dwa maksima — ostatnio wiosenne oraz letnie. Uzasadnienie tego zjawiska można znaleźć, analizując przyczyny zgonów niemowląt w poszczególnych miesiącach kalendarzowych.

Zasadniczy wpływ na kształtowanie się letniego maksimum umieralności niemowląt mają zgony z powodu ostrego nieżytu żołądka i jelit

Zasadniczy wpływ na formowanie się wiosennego maksimum umieralności niemowląt mają z kolei zgony spowodowane zapaleniem płuc. Zapalenie płuc jest także częściowo przyczyną występowania maksimum jesienno-zimowego.

Jeżeli chodzi o zgony niemowląt z powodu chorób zakaźnych, to poza lekką zwyżką natężenia w okresie wiosennym umieralność przez cały niemal rok kalendarzowy pozostaje na tym samym poziomie.

Podobny przebieg wykazują zgony z powodu chorób układu nerwowego oraz chorób układu krążenia, z tym że pod koniec roku kalendarzowego krzywa umieralności dość znacznie opada.