60903 Scan11

42

Środki stosowane przez długi czas powinny być sprawdzane pod względem ich działania bójczego. W trakcie stosowania pojawiają się formy oporne na grupę lub dany związek chemiczny. Należy wtedy zmienić stężenie użytkowe stosowanych środków dezynfekujących. W tym celu drobnoustroje posiewa się na podłoże płynne z dodatkiem środka dezynfekcyjnego w stopniowo podwyższonych stężeniach. Test powtarza się trzykrotnie, aż do ustalenia oporności w trzech kolejnych pasażach, a następnie weryfikuje się stężenie użytkowe środka dezynfekcyjnego, lub zmienia się go na inny.

"S,4. Metody kontroli skażenia bakteryjnego powietrza

Stopień mikrobiologicznego skażenia powietrza powinien być kontrolowany w sposób ciągły w pomieszczeniach szpitalnych, zwłaszcza w salach operacyjnych, gabinetach zabiegowych, salach intensywnej opieki medycznej, aptekach (boksy do pracy aseptycznej) i laboratoriach mikrobiologicznych. Dezynfekcję powietrza przeprowadza się za pomocą promieni UV, filtracji lub środkami chemicznymi rozpylanymi w postaci aerozolu (sterinol, glikol propylenowy, podchloryn sodu). Na skuteczność dezynfekcji powietrza za pomocą środków chemicznych wpływa jego wilgotność, stopień skażenia mikrobiologicznego, stężenie oraz stopień dyspersji środka dezynfekcyjnego. W badaniach zanieczyszczenia powietrza bakteriami stosuje się metody: sedymentacji Kocha, uderzeniową przy użyciu aparatu szczelinowego, filtracji przez sączki membranowe, wychwytywanie drobnoustrojów przez płuczki oraz metodą Eliota.

Metoda sedymentacji opiera się na wykorzystywaniu opadania drobnoustrojów na powierzchnię podłóż stałych na płytkach Petriego o średnicy 10 cm. Przyjmuje się, że liczba kolonii wyrosłych na 100 cm² podłoża (agar odżywczy) odpowiada liczbie drobnoustrojów zawartych w 10 1 powietrza. W tej metodzie stosuje się następujące podłoża: uniwersalne (bulion + agar), Sabouraud (dla grzybów), Sabouraud z dodatkiem aktidionu (dla zahamowania wzrostu pleśni), Endo (dla bakterii z rodziny Enterobacteriaceae) oraz płytki krwawe. Płytki z podłożami umieszcza się co najmniej w pięciu miejscach pomieszczenia (na środku oraz w rogach) i eksponuje w czasie od 5 do 20 minut, a następnie inkubuje w temperaturze 32°C przez 48 godzin. Po obliczeniu wyrosłych kolonii określa się liczbę drobnoustrojów na jednostkę objętości powietrza posługując się równaniem Omeljańskiego:

a-100

^X_p(l-4)

gdzie:

x - liczba drobnoustrojów w 10 1 powietrza,

a - liczba kolonii wyrosłych na płytce,

p - powierzchnia płytki (lir²) w cm²,

100 cm² - powierzchnia umowna z założenia Omeljaóskiego,

1 - 4 - czas ekspozycji płytek od 1 do 20 minut; 1 = 5 minut; 2=10 minut; 3=15 minut; 4 = 20 minut.

W metodzie uderzeniowej stosuje się aparat szczelinowy, tzw. aeroskop (np. firmy Chirana), który ustawia się w pięciu różnych miejscach pomieszczenia. Aparat „zasysa” odpowiednią, ściśle określoną objętość powietrza i jego strumień kieruje się na płytki z podłożem .stałym. Drobnoustroje znajdujące się w powietrzu „uderzają” o powierzchnię płytki, która podczas ekspozycji jest obracana. Po inkubacji w temperaturze 32°C przez 48 godzin zlicza się wyrosłe kolonie i oblicza ich liczbę w 1 m³ powietrza na podstawie standardowych krzywych wzorcowych. Inne nowoczesne urządzenia wykorzystują metodę elektroprecypitacji, w której płytki z podłożem spełniają rolę elektrod przyciągających pyły i drobnoustroje z powietrza.

W metodzie filtracji „przepuszcza się” strumień powietrza przez filtr membranowy. Drobnoustroje w nim zawarte osadzają się na sączku, który następnie układa się na płytce z podłożem wzrostowym.

Posługując się metodami wykorzystującymi płuczki określa się liczbę drobnoustrojów w określonej objętości powietrza odmierzonej uprzednio za pomocą aspirometru. Drobnoustroje „uwięzione” w płuczce zawierającej jałową wodę destylowaną lub roztwór soli fizjologicznej wysiewa się na płytki agarowe.

Metoda wg Eliota opiera się na przepuszczaniu powietrza przez parę wodną, która kondensuje się na cząsteczkach kurzu. Po oziębieniu woda wraz z bakteriami (drobnoustrojami) tworzy zawiesinę, w której oznacza się ich liczbę.