65036 KSIĄŻKA (89)

wy podwładnych wobec orjMiłwęH, jej celdw i zadań itd.. I tym a*’ mm do aachowonia «c podwładnych w procesach produkcji D*W Stemmann i O. Schrcyflg pttaą, że: Jłoopatrujc sic bowiem |n«k^ft oddziaływania jako •caaroą akraynkc* |...| * bterae pod uwogc tylko jedna nrnmng wt^dcia fstyl kicrowamal w powiązaniu * ładnymi, imiennymi wyjścia (fluktuacja, —dowołmir « pracy. elfl£V^wnołć kd.r^u.

W literaturze dotyczącej teorii organi—cji i lanądaanła wtcłcmicj-•ca poświecą sic stylom kierowania, ich klasyfikacji ora* akuteconod-ci ach stosowania. Nic tpoadb omdwk waayatkkh. W dałmufj caędci opracowania dokonany natanie przegląd stylów kierowania oraz próba pcwiKfO uporsadkowanta. aczkolwiek xc świadomością autorki, że    jest niepełny, sad uporządkowanie jest Jedynie propo-

Da ■iątlri lat trwa w literaturze przedmiotu dyskusja na temat stylów kierowania oraz ich systematyki. W niniejszym opracowaniu omówione będą podejścia: I. paternalistyczne. 2. klasyczne. 3. dwu-wymiarowe. 4. sytuacyjne, choć systematyka ta jest oczywiście w du* Scj mierze umowna.

Styl patonuliotyessy Nazwa tego stylu pochodzi od ładńtkiego - ^śec- Można właściwie powiedzieć o nim jako o stylu historycznym. fcsSry jui minął, lecz był to najdłużej stosowany styl zarządzania. Tadeusz Pssczołowsld pisał: JDawny mistrz cechowy, właściciel mamifektury pan na włościach, właściciel fabryki na początku rozwoju przemysłu - wszyscy oni doskonale wiedzieli, jakie potrzeby maja cadodnicy i uczniowie, rękodzielnicy, chłopi, robotni -ęy. Czuli *ac w roli ojców, czasami srogich i wymagających, ale zawsze cyców. Podopiecznych traktowali jakby byli członkami rodziny, może nawet nicdocosłymi członkami, małymi dziećmi. Opiekowali sic nimi nie tylko w czasie pracy i na terenie pracy. Troszczyli się o to, by podwładni mieli gdzie mieszkać, co jeść, dziewczęta dostawały wiano, gdy zawierały małżeństwa, a każdy poczciwy pracownik po śmierci miał piękny pogrzeb*¹⁹. Charakterystyczne dla stylu paternalistycznego jest występowanie tożsamości ról. txn właściciela trał ków produkcji oraz kierownika-zarządcy.

Sod ten charakterystyczny byt nyn. m in. w slióakich zakładach obuwniczych Tomasza Batę*⁰

Oni. choć w Uteraturac odżegnuje sae już

•twa. styl ten charaktctystygw jest dla wielu, i to mych. prwdsl^bfcirata japońskich.

Opisany wyżej styl mnąilianis występuje dotąd w •t wach chłopskich. w których to mamy do czynienia z t« roM właściciela gospodarstwa i kierownika zarządcy.

Style klasyczne • Do klasycznych, nsjcscśckj opisywanych w Si-terkrurzc przedmiotu stylów kierowania, należą: styl autokratyczny, demokratyczny i styl uchylający wę od ingerencji. Szeroko opisuje te style Witold Kieżun za J.A.C. Brownem³¹.

Brown dzieli kierowników na sutokratów. demokratów oraz stosujących zasadę uchylania się od ingerencji.

C^i^rownik zuipkra ta wydaje pokccnła upierając ale. aby zostały wykonane zgodnie z poleceniem. Nie deleguje uprawnień na innych członków organizacji, określa zakres działania pntBrnrgól nych grup pracowniczych- Ssmodńrłnie udziela nagan i pochwal. Utrzymuje dystans pomiędzy sobą i pracownikami.

Brown .dacii kierowników autokratow na surowych, życrłiwych i_ nieudolnych. Charakterystyczne dla ąutolcraty surowego jest zachowanie apodyktyczne i pryncypialne, lecz sprawiedliwe. Kierownik sutokrata trzyma nici władry w swoim rębu. nie deleguje uprawnień, zachowujc dystans w stosunkach i pi w łożonymi ,

Autokrata życzliwy zna ariele cech autokrsty surowego, choć ten pierwszy ma poczucie spoczywającej na nim odpowiedzialności too-ralnej za pracowników i w związku z rym pragnie stworzyć izn możliwie najlepsze warunki do pracy. Sam jednak ustala, co dla mcbjmt dobre, zaś oni powinni brać to, co sic im daje i wykazywać wdzięczność za otrzymywane dobrą.

Autokrata nieudolny jest despotyczny i nieobliczalny. Działa pod wpływem chwilowych nastrojów, co oczywiście odbija się na jego kontaktach z pracownikami i wpływa negatywnie na skuteczność

zarządzania.

wt s 516 i n.

hb. w. Kieżun •Wahl*ha. pod red. W