23

Y

możliwość mobilizacji sił w celu rozwiązywania pewnych problemów społecznych bib zapobiegania im. W aspekcie wychowawczym metoda organizowania środowiska daje obywatelom możliwość wyrażania i podejmowania odpowiedzialności za rozwój i lepsze ich funkcjonowanie w środowisku oraz sprzyja podnoszeniu jakości życia społeczności. Instytucje i organizacje społeczne dzięki wykorzystaniu tej metody mają szanse bardziej skutecznie wypełniać funkcje i odpowiedzialnie aktywizować społeczność. Metoda zapewnia także możliwość interakcji między różnymi elementami społeczności oraz lepsze planowanie i koordynowanie usług w danym środowisku.

Rozdział 5

MODELE DZLYLAŃ W PRACY SOCJALNEJ I ICH ZASTOSOWANIE

5.1. Aktywizacja społeczna w pracy socjalnej

„Aktywność” i „aktywizacja” są jednymi z podstawowych terminów mających swe odzwierciedlenie w naukach społecznych. Aktywność jest kojarzona z działalnością, zdolnością lub skłonnością do działania, natomiast aktywizacja oznacza wzmacnianie bądź wzmaganie się aktywności, pobudzanie, ożywianie.

Z punktu widzenia psychologii oznacza ogólną właściwość psychiczną, uwarunkowaną osobowościowo, przejawiającą się w działaniu zarówno w sensie fizycznym, jak i intelektualnym. Aktywność jako działanie społeczne ma bogate tradycje w rodzimej socjologii, a Florian Znaniecki wielokrotnie podkreślał, że działania społeczne stanowią zasadniczy element wszelkich zjawisk społecznych determinujących rozwój i zmiany.

Rozpatrując zatem problem aktywności społecznej, należy uwzględnić zarówno tendencje dynamiczne tkwiące w jednostce (jed-nostach) i mobilizujące do działania, jak i konkretne warunki społecz-no-historyczne, w których funkcjonują ludzie, ich systemy wartości, role społeczne, światopogląd itp.¹

Aktywność i aktywizacja nabiera szczególnego znaczenia na gruncie pedagogiki społecznej, gdzie wychowanie traktowane jest przede wszystkim jako pobudzanie aktywności jednostki i kształtowanie jej twórczej roli w środowisku (lokalnym)² w oparciu o „siły społeczne” tkwiące w danym środowisku (H. Radlińska).

W okresie przemian społeczno-ekonomicznych coraz więcej osób wymaga pomocy i wsparcia, a problem aktywizacji stanowi obszerny zakres działalności wychowawczej i socjalnej. Aktywizacja jako działanie socjalno-wychowawcze ma w istocie prowadzić do podniesienia

133

1

   A. Moździerz, Modernizacja lokalnych środowisk wychowawczych w mieście średnim -potrzeby, możliwości, postulały pedagogiczne, WSP, Olsztyn 1997, s. 48.

2

   B. Smolińska-Theiss, Siły ludzkie w teorii pedagogiki społecznej, „Studia Pedagogiczne”, 1984, t. 46, s. 80.