możliwości uchwalenia pomocy w celu rozwiązania sprawy.
5. Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
a) wolność- niezależność, swoboda, niepodległość
b) prawo- możność działania w zakresie objętym określonymi przepisami
c) obowiązki- powinności uczynienia czegoś co wynika z nakazu prawnego 1. zasada równości oraz zakaz dyskryminacji:
- wszyscy są równi wobec prawa, każdy ma prawo do równego traktowania przez władze publiczne
- zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym. Kobiety i mężczyźni mają równe prawa
3. Wolności i prawa osobiste
- prawo do życia i jego ochrony
- zapewnienie nietykalności i wolności osobistej, kto podlega odpowiedzialności karnej- zgodnie z normą konstytucyjną odpowiedzialności karnej podlega ten kto dopuścił czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia
- prawo do obrony we wszystkich stadiach procesu karnego- każdy ma prawo bronić się samemu lub z pomocą obrońcy
- zasada domniemania niewinności- każdego ma się za niewinnego dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawnym wyrokiem sądu.
SEJM I SENAT- ORGANY WŁADZY USTAWODAWCZEJ
Sejm posiada przewagę kompetencyjną. Skrócenie kadencji sejmu oznacza
automatyczne skrócenie kadencji senatu.
Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów. Żadne kompetencje w tym zakresie nie przysługują senatowi.
WYBORY DO SEJMU I SENATU
Czynne prawe wyborcze posiadają obywatele polscy którzy najpóźniej w dniu
wyborów kończą 18 lat Mimo tego czynnego prawa wyborczego nie mają osoby:
-pozbawieni praw wyborczych
-ubezwłasnowolnione orzeczeniem sadu
-o pozbawieniu praw wyborczych orzec może Trybunał Stanu
Wybory do sejmu są powszechne, równe, proporcjonalne, bezpośrednie i odbywają
się w glosowaniu tajnym.
Zasada incompatibilitas- niepołączalności stanowisk
Mandatu posła i senatora nie można łączyć z szeregiem stanowisk np., prezesa NBP, prezesa NIK, sędzi, prokuratora, policjanta itp., zakaz nie dotyczy np., Rady Ministrów.
Kompetencje sejmu
1) ustrojodawcze- sejm odgrywa istotną rolę w procesie zmiany konstytucji:
-1/5 podstawowej liczby głosów może wnieść projekt ustawy o zmianie konstytucji -sejm uchwala taką ustawy większością 2/3 w obecności minimum połowy ustawowej liczby posłów.
Senat także posiada prawo inicjatywy ustawodawczej co do zmiany konstytucji, a także uchwala ustawę o zmianie konstytucji, a także uchwala ustawę o zmianie konstytucji bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy liczby senatorów.
Prawo uchwalania ustaw przez senat dotyczy dwóch kwestii:
- sejm uchwala ustawę budżetową, a także udziela a bsplutorium z wykonania ustawy budżetowej