24 25 (32)

24 • Ajetes

Ajetes. syn boga słońca —» Heliosa i okeanidy —> Perse. Król —»Kolchidy. Ojciec czarodziejki —»Medei. Posiadał -> złote runo skrzydlatego baranka, po które wyruszył —> Jazon z —> Argonautami. Patrz także Frontis, Kirke. Ajgajon, góra na Krecie, na której —> Reja ukryła -»Zeusa zaraz po jego urodzeniu w obawie przed połknięciem go przez Kronosa. Patrz także Briareus, Gyges, hekaton-chejrowie, gdzie A. występuje jako imię własne (A. syn Uranosa i Gai).

Ajgeus, Egeusz, syn króla Aten -»Pandiona i jego małżonki Pełli. Król Aten, mąż -» Medei. Ojciec -» Tezeusza. Zabił Androgeosa, syna kreteńskiego króla —¥ Minosa, ponieważ pokonał on na igrzyskach panatenajskich miejscowych zawodników. Z tego powodu co roku (a według innych wersji mitu: co dziewięć lat) musiał dostarczać Minosowi siedmiu młodzieńców i siedem dziewcząt, które król Krety rzucał na pożarcie pół bykowi, pół człowiekowi -»Minotaurowi, ukrytemu w Labiryncie w -> Knos-sos. Syn A. Tezeusz, którego miał prawdopodobnie z Ajtrą, córką Pitteusa, dzięki pomocy Ariadny, córki Minosa, zabił potwora. Wracając z Krety, Tezeusz, wbrew wcześniejszej umowie z ojcem, zapomniał zmienić żagle swego statku z czarnych na białe. A., widząc zbliżający się statek, przekonany byt, że syn zginął. Z rozpaczy rzucił się do morza, które nazwano jego imieniem - Morzem Egejskim. • Wizerunek A. znamy z malowideł wazowych. Patrz także Aegeus.

Ajgialeus, syn króla —> Argos —> Adrastosa. Uczestnik drugiej wyprawy (—»epigonów) —»siedmiu przeciw Tebom. Zginął w walce zabity przez tebańskiego króla Laoda-masa.

Ajgina, córka króla rzeki -» Asopos i Metope. Matka króla —»Ajakosa. Zakochał się w niej —»Zeus i uprowadził na wyspę Ojnone (Ojnopię), leżącą w zatoce między Attyką i Argolidą. Tam urodziła syna Ajakosa. Wyspa ta otrzymała jej imię, nazwano ją Egina (łac. Aegina).

Ajgiptos, Ajgyptos, syn króla -» Belosa i Anchinoe. Bliźniaczy brat —> Danaosa. Był królem Egiptu; miał pięćdziesięciu synów. Chciał ożenić ich z pięćdziesięcioma córkami swego brata Danaosa, na co ten nie wyraził zgody. Z tego powodu A. wypowiedział mu wojnę i zwyciężył. Danaos uciekł z córkami do —> Argos, ale i tam wyruszył za nim jego brat. Zmusił do zamążpójścia córki Danaosa. Te zaś na polecenie ojca w noc poślubną zabity swoich mężów. Spotkała je za to surowa kara, bezustannie na-

petniają wodą dziurawą beczkę. Według innej wersji opowieści Danaos przystał na propozycję A., co nie znaczyło, że wierzył w jego dobre zamiary. Od imienia A. starożytni Grecy wywodzili nazwę Egiptu. Patrz także Aegyp-tus, Danaidy, Idas, Linkeus, Pelasgos, Pigmalion. Ajgistos, Egist, syn króla Myken, Tyestesa. Bratanek, zabójca króla Myken -»Agamemnona. Już Homer wspomina w -» Odysei (pieśń I, ww. 32-43) o A., podając go jako przykład ludzkiej zuchwałości, która sprowadza na ludzi nieszczęścia. Mimo ostrzeżeń —»Zeusa A. zabił powracającego z —>Troi Agamemnona i - wbrew boskim wyrokom - poślubił jego żonę. W wersji przekazanej przez tragików to -> Klitajmestra mściła się na Agamemnonie za śmierć ich córki -> Ifigenii, i to ją uznano odpowiedzialną za zabójstwo męża, do czego sama się przyznawała (patrz Ajschylosa Oresteja: Agamemnon, Ofiarnice: Sofoklesa Elektra; Eurypidesa Elektra), A. zaś był tylko jej pomocnikiem, mszcząc się w ten sposób na Agamemnonie za swego ojca Tyestesa. Z czasem ogłosił się królem Myken i rządził ludem przez siedem lat. W następnym roku zjawił się w Mykenach syn Agamemnona -> Ore-stes, który niepostrzeżenie dostał się do zamku i zabił A. W ten sam sposób postąpił ze swoją matką, przebijając ją mieczem. * Wizerunek A. przedstawiają malowidła wazowe, na których znajduje się scena Orestes zabijający Ajgistosa. Patrz także Aletes, Atreus, Elektra, Kasandra. Ajsakos, syn króla -> Troi -»Priama i jego pierwszej żony Arisbe, córki wieszczka -> Meropsa (według innej wersji: syn Priama i nimfy Aleksirroe). Nauczył się od swego dziadka sztuki wieszczenia. Przepowiedział Priamowi, przed urodzeniem się -»Parysa, że sprowadzi on na kraj zgubę. A. zakochał się w -»nimfie Asterope (według innej wersji: w nimfie -> Hesperii), którą poślubił. Kiedy zmarła ukąszona przez węża, wielokrotnie chciał popełnić samobójstwo, skacząc do morza. Jednak bogini -> Tetyda ocaliła go i zamieniła w nurkującego ptaka - perkoza. Mit o A. znamy dzięki Metamorfozom (ks. XI, w. 763) Owidiusza. Ajson, syn króla -> Kreteusa i Tyro. Król miasta Jolkos w -»Tesalii. Pozbawił go władzy jego przyrodni brat -»Pe-lias. A., bojąc się o życie swego dopiero co urodzonego syna, ukrył dziecko w górach. Zaopiekował się nim mądry -»centaur -»Chiron, który nadał mu imię -»Jazon. Minęły lata i Jazon wrócił do Jolkos, by odzyskać władzę. Pelias obiecał mu, że ją odda, ale pod warunkiem, że zdobędzie -»złote runo baranka, należące wówczas do kró-