242 243 (4)

Odczyn miejscowy może mieć różny stopień nasilenia, zależnie od dawki wprowadzonego leku.

Odczyn slaby objawia się równomiernym zaróżowieniem skóry i jej ociepleniem (o 1—2°C) na skutek przekrwienia czynnego.

Odczyn silniejszy charakteryzuje się występowaniem pokrzywki jako miejscowego obrzęku skóry. Jest on skutkiem nadmiernego rozszerzenia naczyń włosowatych skóry i przesiękania osocza krwi do przestrzeni międzykomórkowych.

Odczyn bardzo silny może powodować wytwarzanie się pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym.

Celem zabiegu jonizacji histaminow'ej jest uzyskanie odczynu słabego lub silniejszego (zależnie od w^rskazań lekarza). Odczyn może się utrzymywać kilka godzin po wykonaniu zabiegu. Po ustąpieniu odczynu jony histaminy utrzymują się w skórze i tkance podskórnej przez okres 24—48 godzin. Harris wywoływał odczyn „wtórny" w postaci grudki, stosując na miejsce zabiegu po 24 godzinach elektrodę katodową, przyciągającą do powierzchni skóry jony histaminy z depozytu wprowadzonego uprzednio jonizacją.

Histaminę wprowadzamy pod elektrodą połączoną z biegunem dodatnim. Roztwmr histaminy przygotowujemy bezpośrednio przed zabiegiem. Dawkowanie rozpoczynamy od 5 ml 0,005% roztworu histaminy, a zależnie od wskazań oraz stopnia nasilenia odczynu miejscowego zwiększamy dawkę roztworu w ciągu następnych zabiegów do 10— —15—20 ml. Jednorazowa dawka dzienna nie przekracza 1 mg histaminy. Powierzchnia zabiegu nie może przekraczać 200 cm².

Cienką warstwę gazy, o powierzchni odpowiadającej rozmiarom pola zabiegowego, wysycamy odmierzoną ilością roztw^roru i przykładamy do skóry. Skóra przed zabiegiem powinna być umyta alkoholem i wodą destylow-aną. Następnie układamy warstwę gazy zwilżonej ciepłą destylowaną w^rodą. Grubość warstwy pośredniej wynosi 1,5 cm. Układamy elektrodę, osłaniamy folią plastykową i owijamy całość bandażem elastycznym, tak aby w czasie zabiegu można było sprawdzić wygląd skóry.

Elektroda bierna z podkładem wilgotnym umieszczona jest zgodnie z techniką danego zabiegu; w miarę możliwości powinna być przeciwległa do elektrody czynnej. Posiada ona większą powierzchnię i połączona jest z biegunem ujemnym.

Gęstość prądu na powierzchni elektrody czynnej wynosi 0,05 do 0,2 mA/1 cm². Ogólna dawka natężenia prądu nie powinna przekraczać 10 mA, niezależnie od wielkości elektrody.

Dawkę natężenia prądu i czas zabiegu zwiększamy stopniowro w okresie kolejnych zabiegów. Czas zabiegu uzależniony jest od wystąpienia odczynu (od 5 do 10 minut). W czasie zabiegu kontrolujemy wygląd skóry pod elektrodą czynną i wyłączamy prąd, gdy pożądany odczyn uzyskamy.

Po zabiegu należy wytrzeć skórę alkoholem lub wodą destylowaną, aby usunąć resztki roztworu histaminy, która może się wchłaniać samoistnie. Obserwujemy chorego w ciągu 1 godziny po zabiegu, ponieważ może się nasilić odczyn miejscowy i zaznaczyć odczyn ogólny. Gdy w czasie jonizacji wystąpią objawy odczynu ogólnego, należy zabieg przerwać (i ew. podać środki antyhistaminowe).

Podkładki z gazy nasycane histaminą należy do każdego zabiegu przygotować ze świeżej gazy, ponieważ dawkę leku należy odmierzać dokładnie.

Histamina może wywołać odczyn alergiczny. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać test próbny (podać dawkę 0,1 mg przez 1 minutę przy 1—2 mA na małe pole).

Histamina jest inhibitorem noradrenaliny. Przypadkowe podanie noradrenaliny poza żyłę daje „zimny, biały odczyn” i w następstwie martwicę. Bezzwłoczne zastosowanie jonizacji histaminowej znosi odczyn.

Wskazania: w gośćcu na stawy w celu poprawy ukrwienia, w owrzo-dzeniach troficznych usprawnia krążenie włośniczkowe; zastosowana na układ wegetacyjny (zwoje) daje odruchowo poprawę krążenia w kończynach.

Przeciwwskazania: astma, alergia.

Przykłady zabiegów:

a. Jonizacja histaminowa odcinków rdzenia (w leczeniu choroby Raynauda — działanie na układ wegetacyjny).

Technika zabiegu dla kończyny górnej: Na odcinek rdzenia od trzeciego kręgu szyjnego (C3) do drugiego piersiowego (TI12) układamy warstwę gazy (szer. 8 cm) nasyconą równomiernie 5 ml roztworu histaminy. Następnie kładziemy warstwę pośrednią zwilżoną ogrzaną wodą destylowaną (szer. warstwy 12 cm). Elektroda czynna z folii (8X12 cm) włączona jest do anody. Elektrodę z podkładem osłaniamy folią igielitową. Chory w czasie zabiegu leży, ciężar ciała i ułożona na karku podkładka z materiału frotowego ustala położenie elektrody.

Elektroda bierna (5X8 cm) z podkładem wilgotnym umieszczona jest na przedramieniu i ustalona opaską. Gdy zmiany chorobowe dotyczą obu kończyn górnych, to na każdym przedramieniu układamy po jednej elektrodzie biernej, a obie włączamy do rozwidlonego przewodu. Natężenie prądu od 3 do 4 mA, czas zabiegu od 5 minut. Dawkę natężenia prądu i czas zwiększamy stopniowo w zależności od występującego odczynu oraz w okresie kolejnych zabiegów.

Ocieplenie kończyny i poprawę krążenia uzyskuje się na drodze odruchowej przez działanie histaminy na odcinek rdzenia i zwoje układu współczulnego. Zabieg stosuje się co drugi dzień. Seria wynosi do 10 zabiegów.

Technika zabiegu dla kończyny dolnej. Na odcinki

243