page0211

NAZWY MIEJSCOWE

-'ev-: na Pomorzu jest ich 3-5%, w zależności od okolicy, np. Wszeborowo od imienia Wszebor. Znacznie częściej podstawami tych nazw są imiona obce, głównie chrześcijańskie i niemieckie, oraz tworzone od nich hipokorystyka. Fakt ten wskazuje na stosunkowo długą produktywność tej struktury, por. m.in. Rydułtowy od niem. Rudolf.

Nazwy dzierżawcze z -ov-//-'ev- są szczególnie częste w Polsce północnej, mniej liczne w Polsce południowej (np. na Pomorzu stanowią około 30% ogółu nazw, w Małopolsce zaś około 15%).

3. Nazwy z sufiksem *-in-

Formant (sufiks) *-in- pełnił w wyrazach pospolitych funkcje podobne jak -ov-//-'ev~. Tworzył pierwotnie przymiotniki od rzeczowników zakończonych na -a oraz -i, a także od żeńskich tematów spółgłoskowych. Jako formant toponimiczny tworzył nazwy miejscowe od wyrazów pospolitych, częściej jednak od imion. Z czasem nabrał więc funkcji dzierżawczej.

Nazwy miejscowe z -In- występują jako formy rodzaju żeńskiego, np. Gościna (pierwotnie może w połączeniu z wyrazami wieś, rola), męskiego, np. Żychlin (z wyrazem gród, las), i nijakiego, np. Pomieczyno (z wyrazami sioło, pole). Po spółgłoskach stwardniałych s, z, c, dz samogłoska i uległa zmianie na y. Podobnie jak to było w nazwach na -ov-//-'ev-, i tu formy rodzaju nijakiego ustępowały na rzecz form rodzaju męskiego, np. Kwilino 1239 -> Kwilin 1397. W Małopolsce i na Śląsku formy z -in dominują od początku, podczas gdy na Mazowszu, w Wielkopolsce i na Pomorzu pozostało wiele form z -ino, np. Ciemino. Na Mazowszu i w Wielkopolsce proces zmiany form z -ino na -in wzmógł się w XVI w. Nazwy miejscowe na -ina, tj. rodzaju żeńskiego, są rzadsze, por. m.in. My ślina. Kilka (nawet do 10) procent wszystkich nazw tego typu stanowią też formy pluralne na -iny, np. Konarzyny, dopełniacz Konarzyn. Pojawiają się one zwłaszcza po XVI w.

Nazwy z -in- są strukturą znacznie mniej produktywną niż nazwy z -ov-// -ev-. W Wielkopolsce, Małopolsce i na ziemiach centralnych notowano ich trzykrotnie mniej: 1032 n. m. z -in- wobec 3270 n. m. z -ov- // -'ev-, na Pomorzu Gdańskim 353 wobec 571. Nazwy te pojawiają się już w najstarszych dokumentach, np. Bogutino 1194 (Bogucino). Szybki ich wzrost następuje w w. XIII i XIV (na Mazowszu natomiast w w. XV-XVI). Ogółem liczbę polskich nazw dzierżawczych z -in- szacować można na ponad 3000. Ze względu na to, że nie jest to struktura liczna, model jej

207