244 245 (4)

rdzenia od ósmego kręgu piersiowego do trzeciego lędźwiowego (Th₈— —L3) układamy warstwę gazy wysyconą roztworem histaminy. Podkład wilgotny pośredni, grubości 1,5 cm, przekracza na obwodzie o 2 cm warstwę gazy z lekiem. Elektroda czynna z folii ma rozmiar 8X15 cm. Na niej układamy ceratkę. W czasie zabiegu chory leży. Ciężar ciała utrzymuje położenie elektrody czynnej. Aby stworzyć lepsze przyleganie podkładów i elektrody, można dodatkowo podłożyć podkładkę z materiału frotowego. Elektrodę bierną (5X10 cm) z podkładem wilgotnym umieszczamy na łydce.

Gdy zabieg stosujemy na obie kończyny dolne, dwie elektrody bierne ułożone są na łydkach i włączone do wspólnego przewodu. Dawka natężenia prądu, czasu zabiegu oraz roztworu histaminy jak w zabiegu uprzednim.

b.    Jonizacja histaminowa podudzia. Wskazania do zabiegu: zmiany naczyniowe, owrzodzenia goleni, zmiany troficzne.

Podudzie owijamy warstwą gazy nasyconą roztworem histaminy. W ten sam sposób umieszczamy warstwę pośrednią podkładu wilgotnego ogrzanego. Jeżeli na podudziu znajduje się owrzodzenie lub ubytki na skórze, należy je uchronić od działania prądu i histaminy. Można pozostawić to miejsce odkryte lub pokryć gazą wysyconą sterylizowaną wazeliną i grubą wyjałowioną folią igielitową o rozmiarze nieco większym niż ubytek. Można również wysycić roztworem histaminy bibułę i wyciąć w niej otwór o wielkości ubytku. Elektrodą taśmową z folii ( szer. 3 cm, dług. 40—50 cm) owijamy spiralnie podudzie, omijając miejsce ubytku. Elektroda bierna (10X15 cm) z podkładem wilgotnym może być ułożona na okolicy pośladkowej. Dawka natężenia prądu, czasu zabiegu i ilość roztworu są stopniowo zwiększane.

c.    Jonizacja histaminowa stawu kolanowego. Warstwą gazy nasyconą roztworem histaminy owijamy staw i jego okolicę (szer. podkładu 15 cm). W ten sam sposób zakładamy warstwę wilgotną pośrednią (ogrzaną). Elektrodą czynną jest taśma z folii (3X40 cm), którą spiralnie otaczamy staw. Osłaniamy całość folią igielitową. Opaska elastyczna ustala ułożenie elektrody. Elektroda bierna (10X15 cm) z podkładem wilgotnym może być ułożona na górnej przedniej powierzchni uda lub na pośladku. Natężenie prądu, czas zabiegu i dawka Jiistaminy według podanych ogólnych przepisów.

Jonizacja acetylocholinowa

Zabieg przeprowadzany jest pod nadzorem lekarza. Acetylocholina blokuje układ współczulny i pobudza przywspółczulny. Wprowadzona jako jon przez skórę wywołuje miejscowe rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych. Ten sam efekt uzyskać można również na drodze odruchowej przy wprowadzaniu acetylocholiny przez okolicę odcinków^-rdzenia i zwojów przykręgowych.

Do jonizacji stosujemy 0,5% roztwór Mecholylu (acetylo-beta-mety-locholiny), który daje trwałe roztwory wodne.

Odczyn miejscowy w postaci rozlanego zaczerwienienia skóry utrzymuje się do 2 godzin po zabiegu z równocześnie występującym wzmożonym jej poceniem i ociepleniem. Rozszerzenie naczyń krwionośnych leżących głębiej pod skórą może utrzymywać się do 24—48 godzin po zabiegu (zależnie od wprowadzonej dawki leku).

Acetylocholina wchłaniana przez krew z miejsca jej wprowadzenia może wywołać odczyn ogólny, zwłaszcza wtedy, gdy wprowadzono dawki zbyt duże lub nieodpowiednio stopniowane albo gdy istnieje nadwrażliwość ustroju na działanie tego leku. Obserwuje się wtedy silne zaczerwienienie twarzy, wzmożone pocenie ogólne, ślinienie, spadek ciśnienia krwi, zwolnienie tętna, zwężenie źrenic, wzmożenie perystaltyki jelit oraz wymioty (skutkiem pobudzenia układu nerwowego przywspół-czulnego). W celu zniesienia odczynu ogólnego podaje się podskórnie atropinę (0,001 g = 1 miligram). Jonizacji acetylocholinowej nie stosuje się w przypadkach stanów alergicznych.

Roztwór do jonizacji przygotowujemy przed zabiegiem. Rozpoczynamy zabiegi podając 10 ml 0,5% roztworu, a zwiększamy po 2—3 zabiegach ilość roztworu do 20 ml (czyli podajemy wtedy 0,1 g acetylocholiny). Jeżeli wskazane jest zwiększenie dawki, to przygotowujemy roztwór 1% (0,2 g Mecholylu w 20 ml wody destylowanej) i podajemy 10 ml — 15 ml — 20 ml, w ciągu kolejnych zabiegów. Dawka jednorazowa maksymalna dochodzi wtedy do 0,2 g acetylocholiny.

Na miejscu wyznaczonym do zabiegu układamy warstwę gazy wy-syconej odmierzoną ilością roztworu Mecholylu, a na niej nieco większą warstwę pośrednią z gazy zwilżonej ogrzaną wodą destylowaną oraz elektrodę czynną. Po założeniu folii igielitowej możemy elektrodę ustalić opaską. Acetylocholinę wprowadzamy z anody, gdyż jest ona jonem dodatnim.

Elektroda bierna (połączona z katodą) z podkładem wilgotnym ułożona jest w miejscu odpowiadającym technice danego zabiegu.

Natężenie prądu zwiększamy stopniowo od 5 do 10 mA, w okresie kolejno po sobie następujących zabiegów i zależnie od występującego odczynu. Czas zabiegu od 10 minut. Zabieg jest właściwie wykonany, jeśli wystąpi odczyn miejscowy w postaci rumienia w skórze. Seria wynosi do 10 zabiegów.

Jonizacje acetylocholiny stosujemy na obwodowe odcinki kończyn lub na odcinki rdzenia odpowiadające unerwieniu danej kończyny. Wskazaniem do leczenia są zaburzenia naczynioruchowe, choroba Ray-nauda, zwężenie zarostowe tętnic (m. Burgera), owrzodzenia troficzne,, nerwobóle.

245