245 (24)

12.2. BADANIA NIENISZCZĄCE ZŁĄCZY SPAWANYCH 245

12.2.5. Badania ultradźwiękowe (UT)

Fale ultradźwiękowe powstają wskutek drgań mechanicznych przetwornika (piezoelektrycznej płytki) po doprowadzeniu do jego powierzchni prądu o wielkiej częstotliwości (zwykle 0,5+5 MHz). Fale wprowadza się do badanego przedmiotu przez głowicę (sondę) i płyn, np. wodę, glicerynę, olej, które wywołują sprzężenie akustyczne. Urządzeniem przeznaczonym do badań UT jest defektoskop i jego zadaniem jest pobudzenie głowicy ultradźwiękowej oraz odbiór i zobrazowanie impulsów powracających do głowicy. Najczęściej stosuje się defektoskopy impulsowe analogowe lub impulsowe z przetwarzaniem cyfrowym. Jeżeli w badanym przedmiocie występują niejednorodności geometryczne (np. pęknięcia, przyklejenia, pęcherze, braki przetopu), to przy badaniu defektoskopem analogowym odbita część wiądci fal ultradźwiękowych -po powrocie do głowicy i ponownym przetworzeniu na sygnał elektryczny -powoduje powstanie impulsu świetlnego. Pojawia się on w postaci wykresu napięcie-czas na ekranie oscylografu katodowego aparatu ultradźwiękowego. Na podstawie odległości między impulsem echa niezgodności i impulsem początkowym ustala się położenie niezgodności. Jest to metoda echa, zwykle używana do badania złączy spawanych, w której wiązkę fal wprowadza się do badanego przedmiotu za pomocą głowic kątowych (częściej używanych) i głowic normalnych (prostych).

Rytuiwk 12.8. Sdwmat badania UT złgcza doczołowego za pomocą

W metodzie echa z głowicą kątową fale ultradźwiękowe wchodzą w badany przedmiot przeważnie pod kątem 45° lub 70° względem normalnej do powierzchni. Metodę tę stosuje się wtedy, kiedy przynajmniej z jednej strony spoiny jest dostępna dla głowicy powierzchnia badanego przedmiotu o szerokości nie mniejszej niż długość wymaganego skoku (przesuwu) głowicy s i leżąca w odległości (0,25+1,25) s od osi spoiny, gdzie s = 2g tgfi (patrz rys. 12.8). Badaniom UT poddaje się objętość materiału obejmującą spoinę i obszar leżący co . najmniej 10 mm od niej, ale zawsze całą SWC. Głowicę przesuwa się ruchem meandrowym.