251 (23)

12.3. BADANIA NISZCZĄCE ZŁĄCZY SPAWANYCH 251

—    próba rozciągania stopiwa, metody badań wg PN-EN 1597:2000 - stosuje się ją także do kwalifikacji materiałów dodatkowych do spawania - określa się

ReHt R-eLt Z\

—    próba rozciągania złączy krzyżowych i nakładkowych ze spoinami wzdłużnymi i poprzecznymi wg PN-80/M-69714 - określa się naprężenie niszczące i przełom;

—    próba technologiczna zginania złączy doczołowych wg PN-EN 910:1999 (rys. 12.11) - określa się kąt zgięcia i porównuje z kryteriami podanymi w normach lub przepisach;

Ryminek 12.11. Widok próbek po zginaniu bocznym złączy doczołowych o grubości 38 mm wykonanych ze stali niskostopowych: a) wynik próby negatywny, b) wynik próby pozytywny

próba łamania złącza doczołowego i kątowego ze spoiną pachwinową, wg PN-EN 1320:1999 - celem tej technologicznej próby jest sprawdzenie istnienia niezgodności w spoinie;

próba udamości spawanych złączy metalowych wg PN-EN 875:1999 i PN-EN 10045:1994 - określa się pracę łamania lub (rzadziej) udamość i jakość przełomu;

próba twardości (lub mikrotwardości) metalowych złączy spawanych wg PN-EN 1043:2000.

12.3.2. Badania metalograficzne

Celem badań metalograficznych złączy spajanych jest określenie ich wewnętrznej budowy i jakości. Jeśli są wskazania w przepisach lub normach albo gdy jest to merytorycznie uzasadnione, to prowadzi się je przy kwalifikowaniu: technologii, materiałów dodatkowych, spawaczy, operatorów, w celu ustalenia przyczyn awarii konstrukcji, powstania niezgodności spawalniczych itp. Badania metalograficzne dzieli się na makroskopowe i mikroskopowe.

Badanie makroskopowe. Polega na obserwacji okiem nieuzbrojonym lub przy powiększeniu do ok. 20 razy odpowiednio przygotowanych próbek lub przełomów złączy. Obejmuje ono całe złącze spajane (spoinę, SWC i materiał rodzimy) i umożliwia określenie: jakości wtopienia spoiny w materiał spawany, szerokości SWC, pozycji spawania, liczby warstw spoiny i kolejności ich układania,