Konstytucja z 91 r. mówi że nie wolno zaciągać pożyczek albo udzielać poręczeń finansowych w wyniku których państwowy fundusz publiczny przekroczy % PKB Czyli nie można zaciągać pożyczek, które przekraczają dług publiczny powyżej 60%
Deficyt budżetowy - od którego zależy wielkość długu publicznego konstytucja stanowi również, że zwiększenie wydatków albo ograniczenie dochodów z planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego aniżeli był przewidywany w projekcie ustawy budżetowej.
Relacje deficytu budżetowego do PKB która nie powinna przekraczać 3% i poziomu inflacji nie powinna przekraczać 3%
Istota długu publicznego.
Ustawa o finansach publicznych w art. 10 podaje definicję długu.
Dług - jest to definicja odnosząca się do państwowego długu publicznego, bo nierównowaga może występować w budżetach samorządowych.
Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:
1. wyemitowanie papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne
2. zaciągniętych kredytów i pożyczek
3. przyjętych depozytów
4 wymaganych zobowiązań jednostek budżetowych oraz wymagalnych zobowiązań wynikających z ustaw lub orzeczeń sądu, oraz wymagalnych zobowiązań z tytułu udzielonych gwarancji społecznej oraz innych tytułów.
Dlaczego wymagalne normalnie do tytułu publicznego nie są wliczane udzielone gwarancje i poręczenia. Natomiast wlicza się do długu publicznego te formy gwarancji społecznej, której okres zapadalności przypada w danym roku. czyli w stosunku do zobowiązań trzeba się z nich rozliczyć.
Całość gwarancji społecznej są potencjalne zobowiązania, natomiast te które przewiduje się. że będą musiały być zrealizowane w tym roku wchodzą do długu przewidywanego na dany rok Skąd się wziął dług publiczny - są różne rodzaje
Dług zagraniczny w latach 70 zaciągnęliśmy zobowiązania zagraniczne na ogromną skalę, zagrażającą naszemu rozwojowi ekonomicznemu, ponieważ powstanie tego zadłużenia zagranicznego było związane z bardzo szybkim narastaniem tego zadłużenia w wyniku kumulowania nie płaconych odsetek od tego zadłużenia.
Te pożyczki są przeznaczone na różne cele.
Gdy są przeznaczone na cele rozwojowe jest to wszystko prawidłowe, bo rozwój generuje wzrost. Wzrost oznacza że powstaną środki, które mogą posłużyć do spłaty kapitału, ale i zwiększają środki do spłaty zadłużenia z tytułu odsetek.
Gdy pożyczki są przejadane to powstaje dziura i powstaje dodatkowe zadłużenie
w postaci skumulowanych odsetek. Tak było w Iatach70. a w 80 roku zadłużenie Polski w walutach wymienialnych wynosiło około 24 mld $ amerykańskich.
Narastanie tego zadłużenia wiązało się z tym, że w II połowie lat 70 nastąpiło załamanie gospodarki, więc Polska musiała w latach 80 zawiesić obsługę zadłużenia
Zadłużenie zagraniczne Polski w latach 80 rosło bardzo szybko, że w 89r. mieliśmy powyżej 40 mld $
Zasadnicza część tego zadłużenia pochodziła od wierzycieli zgromadzonych w 2 podstawowych ugrupowaniach:
1. w klubie Paryskim
2. w klubie Londyńskim.
Klub Paryski gromadził bez dodatków wierzytelności zostały zagwarantowane przez rządy. Więc nasze zadłużenie w Klubie Paryskim w 93r. wynosiło powyżej 28 mld S co stanowi nieco powyżej 63% całego zadłużenia Polski.
Wierzyciele zagraniczni którzy nie posiadają gwarancji rządowych gromadzili się