270 (35)

dzeń oraz determinują trwałość założonych wypełnień. Niemniej jednak, chirurgiczne leczenie próchnicy i odbudowa wyciętych tkanek jest nadal konieczna, gdyż uniemożliwia dalszy wzrost bakterii w zakażonej zębinie, przywraca integralność zęba, funkcję i estetykę.

Z tych przyczyn kanony Blacka zostały poddane krytycznej ocenie. Metodyka Blacka jest przydatna w procesie nauczania, ale w praktyce klinicznej wykonuje się kilka faz jednocześnie i to w zmienionej kolejności. Większość faz ma nadal zastosowanie w kształtowaniu ubytków pod wypełnienia nieadhezyjne, a tylko niektóre z nich w sposób zmodyfikowany odnoszą się do materiałów adhezyjnych. Ze względów dydaktycznych krótkie omówienie poszczególnych faz wraz z ich uaktualnieniem wydaje się być uzasadnione i celowe.

Obecnie dostępne są różne materiały odtwórcze. Wybór materiału powinien uwzględniać pochodzenie ubytku, umiejscowienie na zębie i powierzchni, rozległość i głębokość, usytuowanie względem kieszonki dziąsłowej, warunki okluzji i koszt wypełnienia. Przed rozpoczęciem opracowania ubytku należy usunąć złogi nazębne. W przypadku wypełnień estetycznych dobrać barwę materiału do wilgotnego zęba w oświetleniu naturalnym i sztucznym oraz odizolować ząb od dostępu śliny przy użyciu koferdamu. Niekiedy izolację przeprowadza się później, tj. przed wypełnieniem zęba. Opracowanie ubytku na powierzchni stycznej należy poprzedzić ochroną sąsiedniego zęba za pomocą paska metalowego lub przez umieszczenie między zębami drewnianego klina (pre-wedging), co pozwala na niewielkie rozchylenie zębów, chroni dziąsło i zapobiega przypadkowemu wciągnięciu gumy koferdamu przez wiertło. Często na sąsiednim zębie występuje wczesna zmiana próchnicowa w postaci plamy. Gdy na zdjęciu rentgenowskim nie dostrzega się de-mineralizacji zębiny, przeprowadza się remineralizację z następową kontrolą kliniczną i radiologiczną po upływie 3-6 miesięcy.

Wypełnienie zęba ma na celu: 1) usunięcie zmienionych tkanek i zatrzymanie procesu chorobowego; 2) odtworzenie integralności struktury zęba; 3) przywrócenie funkcji i estetyki i 3) zachowanie żywej, zdrowej miazgi.

Etapy opracowania ubytków z uwzględnieniem metodyki Blacka

Obecnie przed rozpoczęciem opracowania ubytku dokonuje się wyboru materóAi wypełniającego i metody jego wprowadzania (bezpośrednia, pośrednia). Jest M w pełni uzasadnione, ponieważ kształtowanie ubytku zależy od rodzaju materiakl wypełniającego. Wybór uwzględnia estetykę (zwłaszcza w zębach przednich), wytrzymałość materiału na zgniatanie i odporność na ścieranie (w zębach bocznydjl Może on zostać skorygowany po usunięciu zębiny próchnicowej, zwłaszcza wtedk& gdy zasięg zmian próchnicowych okazuje się większy niż przypuszczano. Do wypełniania ostatecznego, zakładanego metodą bezpośrednią, można zastosooM 1) amalgamat umieszczany z lub bez czynnika adhezyjnego; 2) kompozyty miloOM

270