28 29 (17)

prawidłowa interpretacja, przyjmowanie i reagowanie w procesie nauczania składają się na nową świadomość ciała.

Jednymi z bardziej znanych przedstawicieli świadomej nauki ciała są: Moshe Feldenkrais — autor książki „Świadomość przez ruch" oraz Gerda Alexander — autorka książki „Eutonia".

Świadomość przez ruch jest jednym z celów, które w swojej pracy chciał uzyskać Moshe Feldenkrais. Działanie jest zarazem ruchem i jest tym bardziej świadome, im bardziej świadomy jest ruch. Ruchy wykonywane nawykowo, codziennie, są tak ważne, ponieważ właśnie tutaj najłatwiej wkraść sie mogą nieekonomiczne, a nawet szkodliwe sposoby zachowań. Myśli M. Feldenkrei-sa są bardzo cenne dla szkoły pleców:

„Najpierw należy rozpoznać błąd tkwiący w czynnościach i w ruchu, wynikający z nabytej biednej postawy. Następnie czynności i ruch należy tak zmienić, aby zostały przeprowadzone celowo, a nie zgodnie z przyzwyczajeniem. Jeśli pragniemy zmienić przyzwyczajenia to nie możemy opierać się na samym chceniu. Konieczna jest świadoma praca, aby prawidłowa postawa wyczuwana była jako normalna i stała się nowym przyzwyczajeniem".

Szczególnie ważne jest spostrzeganie zależności ruchowych ciała dla jakościowej poprawy sposobu zachowania się na co dzień i dla dopasowania się do zdrowego sposobu życia.

Według Gerdy Alexander eutonia jest zachodnią drogą do wiedzy o jedności duchowo-fizycznej człowieka.

„Eutonia (harmonijne napięcie) to stan osiągalny przez doświadczenie sprawdzenia realności duchowo-fizycznej za pomocą głębokiej koncentracji na punktach napięć całego systemu mięśniowo - nerwowego i świadome na nie oddziaływanie

Inaczej mówiąc, koncentracja na określonych częściach ciała może tak zmienić stan mięśni, że możliwe jest wyrównanie, a co za tym idzie harmonia napięć w tych częściach ciała.

Celem jest uzyskanie optymalnej równowagi napięć, zrównoważenie pomiędzy napięciem i rozluźnieniem, „eutonia" całej osobowości.

Rozluźnienie

Napięcie i rozluźnienie są dwoma biegunami życia. Równomierna zmiana, prawidłowe zrównoważenie obu jest warunkiem zdolności organizmu ludzkiego do życia. Zaburzenie tej równowagi oddziałuje negatywnie i może przybierać rozmaite formy znane każdemu z nas: napięcia, bóle głowy, nerwowość, niepokój wewnętrzny.

Rozluźnienie jest stanem, który szczególnie sprzyja odkrywaniu związków między duchem a ciałem. Rozluźnienie naszego ciała, naszych mięśni nie jest możliwe, gdy jednocześnie odczuwamy silne napięcie psychiczne. Odwrotnie, napięte i twarde mięśnie nie dopuszczają do rozluźnienia psychicznego. Weźmy na przykład częste napięcia, które odczuwamy po zbyt długim, niedozowanym wysiłku fizycznym. Ta zależność pomiędzy psychicznym i fizycznym rozluźnieniem, daje nam możliwość rozluźniania jednego z biegunów przez celowe oddziaływanie za pomocą technik rozluźniających na drugi biegun. Prawie każdy biegacz zna uczucie euforii lekkości. Może doświadczyć jej po biegu na długim dystansie, do którego wcześniej dobrze się przygotował. Biegacz może wtedy osiągnąć całkowite psycho -fizjologiczne rozluźnienie i dobre samopoczucie. Dalsze odczucia subiektywne, które mogą występować w stanie rozluźnienia objawiają się często poczuciem ciężkości lub lekkości, spokoju, ciepła i opanowania.

Na podstawie dotychczasowego opisu możemy zdefiniować rozluźnienie jako stan pełnego, dobrego samopoczucia, uwolnienia psychicznego i fizycznego. Rozluźnienie jest regeneracją; eliminuje stres, daje uczucie wewnętrznego spokoju i zadowolenia. Odświeża zużyte siły i dodaje nowych.

■ Obniżenie napięcia mięśniowego

Mięśnie szkieletowe spełniają wiele funkcji, przede wszystkim podpierającą i stabilizującą. W swoim naturalnym stanie posia-

29