26 Cele edukacji
Cele operacyjne przybliżają nam procesy psychiczne składające się na opanowanie czynności, ale nie precyzują warunków wykonywania tych czynności17.
Rezultaty nauczania mogą być wyrażone wieloznacznie Ojfjaz przy użyciu czasowników operacyjnych. A oto przykłady określeń sprawdzających wyniki nauczania:
— wyrażone wieloznacznie — wiedzieć, rozumieć, określać, doceniać, pojąć, zapoznawać się itp.;
, l§|i wyrażone za pomocą czasowników operacyjnych —|fj różnicować, wybierać, zbierać, rozpoznać, uszeregować, loz-wiązać, podkreślić, wskazać.
Operacjonalizacja jest czynnością, która uzmysławia nauczycielowi, żeby używał jednoznacznych określeń, które nie otwierają drogi dla rozmaitych interpretacji.
Takie przedstawienie celów jest tylko propozycją do wyboru, selekcji bądź odrzucenia przez nauczyciela. Ostateczna formuła celów zawsze należy do tego, który organizuje proces edukacji.
Uogólniając, operacjonalizacja celów kształcenia jest zabiegiem niezbędnym. Cele ogólne są formułowane po to, by wytyczyć kierunek pracy; aby ich realizacja nie zawisła w próżni, $ trzeba je sprecyzować, uszczegółowić i skonkretyzować. Te właśnie procesy składają się na operacjonalizację.
Operacjonalizacja celów kształcenia jest trudna. Wymaga dobrej znajomości zewnętrznych i wewnętrznych warunków kształcenia. Potrzebna jest zarówno precyzja językowa, jak i wyobraźni™
Nade wszystko jednak brak nauczycielom przygotowania^ do takich działań i wyćwiczenia w ich wykonywaniu i ocenie.
17 Niemierko B., Cele kształcenia, op. dt, s. 23.