280 (40)

ściany w obrębie szkliwa. Jednak w celu polepszenia retencji ubytku klasy II z brzegiem dodziąsłowym znajdującym się w cemencie/zębinie korzeniowej retencję wypełnienia można zwiększyć poprzez szerokie zukośnienie szkliwa na powierzchni żującej. Zukośnienie brzegu na ścianie dodziąsłowej (ubytki kl. II, V) przeprowadza się wtedy, gdy nie nastąpi przesunięcie zarysu ubytku do cementu. Adhezja kompozytu do szkliwa nawet bezpryzmatycznego, jakie występuje w rejonie przyszyjko-wym, jest lepsza niż do cementu korzeniowego. Przy pozostawieniu szkliwa niepod-partego zębiną na dodziąsłowej ścianie ubytku można wykonać zukośnienie wewnętrzne (intemal bevel). W sytuacji umiejscowienia brzegu dodziąsłowego w cemencie można wykonać w sąsiadującej z nim zębinie rowek retencyjny, mimo że jest to sprzeczne z zasadami techniki adhezyjnej. W ubytkach na wolnych powierzchniach gładkich (klasa V) otoczonych przez szkliwo ścięcie wykonuje się na całym obwodzie. Typowe zukośnienie szkliwa wykonuje się w ubytkach klasy HI i IV na powierzchni wargowej i ewentualnie językowej. Innym sposobem jest wykonanie ścięcia na powierzchni wargowej w obrębie połowy lub niemal całej grubości szkliwa w formie rowka wiertłem typu „chamfer”, a brzeg na powierzchni podnie-biennej opracowuje się pod kątem prostym. Unika się w ten sposób pokrycia materiałem niewytrawionego szkliwa. Takie zukośnienie można rozszerzyć w kierunku brzegu siecznego. Ponadto w kącie siecznym trzeba zaokrąglić szkliwo.

Cementy szklano-jonomerowe

Przy opracowaniu ubytku pod wypełnienia z konwencjonalnego i modyfikowanego żywicą cementu nie należy zukośniać brzegów wypełnienia ze względu na stosunkowo małą wytrzymałość materiału doprowadzającą do odłamania cienkiej jego warstwy.

VI. Kształt retencyjny

Nadanie kształtu retencyjnego dotyczy ubytków wypełnianych materiałami nie-adhezyjnymi (amalgamat). Wypełnienia amalgamatowe mocowane w ubytku za pomocą systemu żywic (np. Amalgambond Plus) nie wymagają retencji, gdyż łączą się chemicznie z tkankami zęba. Kształt retencyjny polega na takim ukształtowania ubytku, aby wypełnienie utrzymało się w nim, czyli nie wypadło lub nie zostało wyważone w całości przez siły żucia. Nie należy mylić pojęcia „wyważenie” z pojęciem „zgniecenie”, odnoszącym się do kształtu oporowego.

Zabezpieczenie wypełnienia przed wyważeniem pod wpływem sił żucia odnosi się do wypełnień na powierzchni okluzyjnej (klasa I). W tym celu dno ubytku powinno być płaskie. Jednak często po usunięciu zębiny próchnicowej uzyskuje się dno nierówne o różnych poziomach. Wyrównanie dna celem jego spłaszczenia powoduje usunięcie zdrowej zębiny, a w ubytkach głębokich jest niemożliwe ze względu na niebezpieczeństwo zranienia miazgi. Niezależnie od bliskości miazgi skrawanie zębiny stanowi dodatkowy uraz dla miazgi. Mając na uwadze jej ochronę, pozostawia się dno nierówne, a jego płaskość uzyskuje się wtórnie przez założenie podkładu.

Wypadnięciu wypełnienia z wszystkich klas ubytków zapobiega większa powierzchnia dna ubytku w stosunku do zewnętrznej powierzchni ograniczonej linią

280