282

Henryk Kasza

powierzchnia pasków jest chropowata. Dzięki takiej budowie bio-hydro struktury po umieszczeniu w wodzie zapewniają dogodne podłoże do rozwoju organizmów peryfitonowych (Sądecką, Waś 2008). Panele podwiesza się do pływaków rurowych. Ich stabilizację pionową zapewniają obciążniki przyczepione do dolnej części pańcia (Bańkowska 2007).

Tego typu bio-hydro struktury mogą znaleźć zastosowanie w ochronie wód zbiorników zaporowych. Można je zainstalować przy ujściu rzeki do zbiornika. Zestaw odpowiednio ułożonych paneli (najlepiej kilka rzędów) będzie mechanicznie pełnił rolę bariery sedymentacyjnej, a po porośnięciu przez peryfhon będzie stanowił rodzaj aktywnej bariery biologicznej. Bio-hydro struktury zastosowano w ochronie Zbiornika Rybnickiego Bariera została ulokowana w miejscu dopływu głównej rzeki do zbiornika. Jej pozytywny efekt działania uwidocznił się już po pierwszym roku pracy (Sądecką. Waś 2008).

Badania stopnia zarastania złóż powstałych na bazie struktur bio-hydro przeprowadzone w latach 80. w firmie Biotechnika na jeziorach Karczemne i Klasztorne, wykazały, że średnio jeden standardowy panel porastał biomasą w ilości około 70 kg Jeśli takie porośnięte panele będą w odpowiednim czasie okresowo wyjmowane z wody. to wraz z biomasą zostanie wyprowadzony na ląd wbudowany w nią ładunek związków biogennych Usuwana z paneli biomasa może być w okresie zimowym składowana na wolnym powietrzu, a po wysuszeniu przeznaczona na nawóz, może być spalona etc. (Sądecką. Woś 2008)

Drugą formą wspomagania procesów samooczyszczania wód stojących przy wykorzystaniu sztucznych struktur mogą być podioia foliowe. Przedstawione poniżaj mmśf ich stosowania zostały zaprezentowane, w oparciu o wiedzę zdobytą w badaniach terenowych (na jeziorach. Odrze, w zbiornikach ściekowych) oraz w doświadczeniach laboratoryjnych przez Szlauera i m. 2001. W moim mniemaniu, opracowana przez cytowanych autorów metoda poprawy procesów samooczyszczania wód stojących może znaleźć zaaSoaowwat w niektórych zbiornikach oporowych. Jak na razie ten sposób intensyfikowania procesów samooczyszczania wód jest małe rozpowszechniony.

W opinii cytowanych autorów odpowiednim materiałem, sprawdzonym bezpośrednio w warunkach terenowych, jak i laboratoryjnych, nadającym się na srftsrme podłoża jen fcha Podłoża z tego tworzywa, wykorzystywane jako biostruktury foliowe, odpowiednio ukształtowane, nazywane są foliantami Za użyciem folii przemawia jej niewielka am przypadająca na jednostkę powierzchni (100 m^ł cienkiej folii waży zaledwie U kg) om odporność na gnicie Do tworzenia podłoży wykorzystuje się płaty folii o powierzchni 1-2 ar, które wyposaża się w pływak (kawałek styropianu) oraz obciąża przymocowanym na sznurku woreczkiem foliowym, wypełnionym piaskiem Balast działa jak kotwica sutku, a pływ* unosi folię pod powierzchnię wody. Długość sznurka łączącego połać folii z piaskiem jest różna, uiałegnłona od głęboko* i wody w miejscu msulowama folianta Wrzuca aię je di wody bezpośrednio z brzegu lub z łodzi

Ne fołtanfench po pewnym czasie rozwija ełę peryfhon Ne przykład, w lessom Krąpako jeż po 3 miesiącach ekspozycji wykształcił ałę bogaty i zróżnicowany jakościowo zespół organ i/mow

Nu iertwą fbłłł konieczną de umieaacaeem w zbiornikach wodnych określa wę nwimtą t) ftppnłowepo naiękirama liczby fchentów eeeepapraeeobserwacjiłmsna

i analizę jakości wody. Czynnikami limitującymi zakręt przedsięwzięcia ag nd 4m wytypowany na te cele oraz finanse. Na 1 m² dna uraietzcza nę I fohmt Głębokość *«h « miqscu sadowienia foliamów powinna wynosić co najmniej 1 m. gdy* Mag mąft wysokość około OJ m (biostruktury foliowe pua—\ unosić się w wodząc) Z ęó Uft względów ten rodzaj sztucznych podłoży mógłby być mmmmm/ w zbierakach zapoconych, w których wahania poziomu wody są niewielkie oraz w takich obszarach, gdzie mi dnem zawsze pozostanie warstwa wody miąższości 1 metra (fohmt spełnia swoje zadanie, gdy unosi się przy powierzchni wody). W ano dodać, k tego typu .urządzenia" nic aymagaN taasewacji.

Przedstawione w opracowaniu propozycje dają moZfnroić wykom metody, dostosowanej do indywidualizmu zbiornika i do warunków terenowych.

Kończąc ten fragment, opisujący różne sposoby ochrony wód mmmśmm JfttnnM podłoży dla organizmów poroilowych" w celu zwiększenia efektu rozkłada ann organicznej, jej sedymentacji, a wraz z nią zubożenia wody w substancje biogenne. tak jozezr rai powiedzieć, żc metody tc nic są powszechne. W opinti aackaorych. jdtó le uuwiąania znajdują zastosowanie, to dobrą skuteczność oczyszczana uzyskuje uę Ul produktów, które podczas rozkładu przechodzą w formę gazową (CO_f. lotne formy ansm) Substancje, które takiemu rodzajowi przemiany mc podlegają <«p fosfor, rertalt oętódck odkładane są w biomasie czy osadach przy dużych ohnąlemach. w mewuhm procencie ta stosunku do ładunku Poza tym w naszym klimacie, w ramka z nmnęn cyhłna anwopłorpnumów. zyra*a*cvrmbwgąjąziónbtawda—iwcfonw nfei ikąnk Wl

HlMuĆlłwrtóć wy Wzywania chuhydrofogh do pnprawy j*ntrt wady w dtóarafoaah ■paranych

Ekohydrologia jest ideą praktycznego. MMfdymyphamft wyłuurywmm fkofogn. kydrołogłi i zartąd/mia gospodarką wodną lako podejście tywan—t Jhmwrae aw pahai taarHycsmyck dUt *kuiriint'i kammali eutrufi:,* y11 ałdh*n|l    drldb

■dirąi mnrr metody ofgramctema tmątkśm ktoęmmęck da jdcwmhi ■ tóram mm imhOtft pu/i bhw dlpaę paprarr rrfsdaryę dnfoi/i <ifom fogwda « ifoun— andęuT (Zalewski. Izydorczyk 2007) Jednym z jej pśemmdn jtf prętem tetwi Zalewski. W myil hipotez ckohydrofofM    ^dtóęsiar mąpę h> titronar h

npda/r prwmfo dśofogśrząyrh am hndMW ranAnnp en* pnfopi prarmen Mopcinyih mau być tmtaammmt da repdmp preomte %d<kfn*k mrmęddm dotyczący;/! jakości wmĄT (Zalewski 2000)

To aowe podejść w opora ssę na iraach amadrnh Uafowthi 2** JMai

•    dormcu /raf foMaJrm odwsaMM Je dtrnmmt aadą pnnN ^hnhfMąpnl f ktahgkmych «a aaaada u ihamęe na fwsąmfc pomada Mną idą procesów hydrologicznych. • MftM| I dtwmtilą km«k c4»h men* m identyfikacje i ilościową analizę aaflrodnt J* ł pfte*j*lB>«Jlsaaa»*ndl«MNfl

•    iMfUnm m+mnmdci i tódufo tóapnaąi nąpann dumam ne Onhm ■termie - /pubu z lą żmudą aa ijumą ąl» dam iŁi ij i-m> «fo iMteodteOl